Statistikasi

Xo'jalik yurituvchi subyektlarda sotishdan tushgan tushum va 
foyda koTsatkichlarining hisoblanishi (sh № 1-f asosida)
Ko'rsatkichlar no mi
Satr xos 
rsqami
O'tgan yilning tcgishli 
davrida
Hisobot dawida
Daro­
mad
(foydal
Xarajac
(7,arar)
Daro­
mad
(foyda)
Xarajat
(zarar)
A
в
1
1
3
4
M ak u lo t (ish, xizmat) 
sotishdan tushgan tushum 
(yalpi tushum)
u n
X
X
O o'shiteanqiym at solig'i
012
X
X
AJ(siz!ar
013
X
X
Boshqa soliq va ajratmalar
014
X
X
2 7 5

---

M ahsiilol swliiJidan tushgjn $of 
(ushUHi tOl ! 012-013-0(41
015
X
X
Solilgan malisulot (Wvar. xi/m al) 
larniDfi ishEab chiqarish latinarxi
017
\
X
Sotishdan olingan yalpi njuliyaviy 
natija 1015-017 salrlar)
018
Davr daromadi (xarajati) (ami
025
A su siy ishlab chiqarish faoliyalining 
rTiohyaviy natijasi (foyda, zarar) 
f01S*025 satriarl
026
M oliya viy faohyal bo'yicha jamt 
daromad (xarajal) lar (027 dan 032 
cacha salrlar y tg 'in d isi)
034
U m u m xo 'jalik faoliyatidan olingan 
m oliyaviy natija (foyda, zarar), 
(026-1-034 salrlar))
035
Pavqulodda foydalar va zararlar
036
Foyda so lig 'iiri to‘ !ashdan oldingi 
umumiy m o liya viy natija (foyda yoki 
zarar). (0 3 5 -0 3 6 satrlar)
037
Foyda (daromad) s o lig 'i
038
Yuqorida k o ‘rsatilgati moddalarga 
kirm aydigan boshqa soliq va 
ajratmalar
039
llisobot davri s o f foydasi (zarati), 
{037-03И-039 satrlar)
040
Rivojlangan mamlakatlar statisttkasida firmaning xo‘jalik-moliya 
faoliyatini va investitsiya imkoniyatini baholashda «Put oqimi» (Cash 
Floy) ko‘rsatkichidan ham foydaJaniladi. Pul oqimining hajmi 
taqsimlanmagan foyda (korxona balansining passiv qismida) bilan 
asosiy kapilal va nomoddiy aktivlatga hisoblangan yillik amortizatsiya 
summasining yig‘indisiga teng. Bunda BMT tomonidan tshlab chi- 
qilgan va 1993-yiIda uchinchi bor tahrir qilingan Milliy hisoblar 
tizimi (ba’zan milliy hisobvaraqiar tizimi ham deyiladi) da amorti­
zatsiya ajratmalari ishlab chiqarish bidiklarining amaliyot foydasi 
(jjara haqi, foizlar, amortizatsiya va foyda) tarkibiga kiritilishini 
e’tiborga oHnsa, unda amortizatsiya ajratmalarini ham foydaning 
bir qismi, boshqa shakiga o'tkazilgan qismi sifatida qaralmog‘i kerak.
Respublikamizda amal qilinayotgan hamma qonun va qoidalarga 
rioya qilgan hoMa foyda summalari aniqlangandan so'ng, uoing statistik 
tahiiii boshlanadi. Bu ishni statistikaniog turii metodlari yordamida 
bajarish mumkin. Hamma metodiarni qo^Iiash, ish hajmining oshib 
ketishiga olib kelishini hisobga olgan hoi da, biz faqat indcks metodi 
yordamida foydani tahli! qilish metodologiyasiga to'xtalamiz.
276

---

Ma’lumki, yalpi foydada mahsuJotni (ish, xizmatni) sotislidan 
olingaii I'oyda liissasi jiida yiiqori. Sliii numosabat bilaii aynan slui 
ko'rsatkichga ta'sir qiluvxlii oinillami o ‘rganish zamr. Soiislidan 
olingan foydaga ta ’sir qikivchi omillar t|Liyidagilar: I) soliladigan 
malisulol (ish, xi/mal) liajminiiig o ‘zgarisiii; 2) sotiladigan mahsulot 
(ish, xizmat) tarkibiiiing o'zgarisiii; 3) sotiladigan mahsulot (ish, 
xizmat) tannarxining o^zgarishi; 4) sotiladigan malisulotga boMgan 
soiish baholari, isli va xizmatlarga bo'lgan tarillar o’zgarishi kiradi.
Bu omillarning foydaning umurniy summasiga ta'sirini baho- 
lash uchun o'tgan va Joriy davrdagi sotilgan mahsulotdan (ish, 
xizmat) tushgan tushum va ishlab chiqarish tannarxi haqida 
ma’Iumotlar mavjud bo'lishi kerak va bu ko'rsatkichlarning joriy 
davrdagisini o4gan davr balio va tannarxida qayta hisoblash darkor. 
Bu l0.2-jadvalda bajarilgan,
10.2“jadv al