Stomatologiya propedevtikasi

Himoyaning spesifik omillari
O g‘iz bo‘shlig'ining spesifik himoyasi immunoglobulinlar 
hisoblanadi. Immunoglobulinlaming 6 ta sinfi m a’lum: A, G, M, E, 
D, U. Shulardan og‘izda ko‘p miqdorda Ig A, Ig G, Ig M uchraydi.
A sinfining immunoglobulini organizmda ikkita ko‘rinishda 
uchraydi: zardobli va sekretor turi. Zardobli turi o ‘zining tuzilishi 
jihatdan Ig G ga o ‘xshab ketadi, chunki disulfid aloqalari bilan 
bog‘langan ikkita juft polipeptid zanjirlaridan iborat. Sekretor Ig A 
har xil proteolitik fermentlaming ta ’siriga turg‘un hisoblanadi.
Sekretor immunoglobulinlaming hosil bo‘lishi mahalliy sintez bilan 
bog‘liq. Buni quyidagi m isoldako‘rsatish mumkin: A-mielomada 
zardobli A immunoglobulinlami ishlab chiqishining buzilishi natijasida, 
A immunoglobulinning sekretorlaridagi miqdori o ‘zgarmagan.
A immunoglobulini shilliq qavatning xususiy plastinkasining 
plazmatik hujayralarida sintezlanadi. Mahalliy sintezlanadigan 
immunoglobulinlardan Ig G va Ig M lar m a’lum. Ig M ga shilliq 
qavatni qoplaydigan epitelial to ‘siq orqali tanlovli mexanizm 
transportiga xos bo‘lib, sekretor Ig A defitsitida so‘lakda Ig M 
m iqdori oshadi. Ig S m iqdorda boshqa im m unoglobulinlar 
kamayganida deyarli o ‘zgarish sezilmaydi.
A immunoglobulinlar so ia k k a tushishining boshqa yo‘llari 
m a’lum, yallig ‘langan yoki shikastlangan shilliq qavatidan 
transsudatsiya orqali Ig G ham shilliq qavatning epiteliysidan xuddi 
elak orqali o ‘tgandek so‘lakka tushadi. Lekin zardobli Ig M ning 
so‘lakkatushish qobiliyati past.

---

Demak, immunoglobulinlar so‘lak tarkibida pay do boiishining 
asosiy sabablaridan biri, og‘iz shilliq qavatining yalligianishi, 
m ah a lliy a lle rg iy a ja ra y o n la rid ir. Bu h o lla rd a za rd o b li 
antitelolarning k o ‘p miqdorda antigen ta’siri doirasida pay do 
bo‘lishi mahalliy immunitetning biologik himoyasini oshiradi.

---