Stomatologiya propedevtikasi

Dentin (dentinum). Dentin tishning asosiy qismini tashkil qiladi. 
Dentinda 28% organik va 72% anorganik moddalar bor. Dentinning 
asosini kollagen tolalar tashkil qiladi, tashqi qavatlarda tolalar 
yo‘nalishi radial ichki pulpaga yaqin qavatlarda - tangensial 
y o‘nalishda b o iad i. Tolalar orasida yelimsimon am orf modda 
joylashgan. Tashqariga radial yo‘nalgan yopqich dentin deyilsa, 
ichkariga yo‘nalgani pulpaga yo‘nalgan dentin yoki pulpa oldi dentin 
deb ataladi. Pulpa oldi dentini kam ohaklangan b o iib , dentinning 
o ‘sish qismi predentin nomi bilan ataladi. Dentin qo‘pol, dag‘al 
suyak to‘qimani eslatadi. Dentin asosiy modda va unda joylashgan 
dentin naychalardan iborat. Ulaming diametri 1-5 mkm b o iib , 1

---

mm2 dagi soni 15000-75000 dan ortiq naychalardan iborat. Dentin 
n a y c h a la rid a n o d o n to b la s tla rn in g o ‘sim ta la ri 
o ‘tad i. 
Odontoblastlaming tanasi esa pulpada joylashgan. Dentin nayehalari 
pulpadan boshlanib, nurga o ‘xshab tarqaladi va dentinning tashqi 
yuzasida,tugaydi. Dentin nayehalari tishning ildiz qismida yon 
tarmoqlar (44-rasm) beradi, bunday tarmoqlar tishning toj qismida 
kam uchraydi. Faqat dentinning emal bilan tutashgan yerida 
n ay ch alar yana m ayda shoxlarga b o ‘linadi. Sem ent bilan 
chegaradosh yerida naychalar tarmoqlarga bo ‘ linadi va bir-biri bilan 
tutashib ketadi. B a’zi naychalar sement va emal moddasiga kiradi 
va kolbasimon pufakcha shaklida tugaydi. Bunday holatni, ayniqsa,
tishning chaynov yuzasida kuzatish mumkin. Naychalar tizimi 
dentinning oziqlanishini ta’minlaydi. Dentin naychalarining ichki 
pardasi argirofil tolalardan tuzilgan, ularning atrofida mineral 
moddalar yig‘iladi, tolalaming yo‘nalishi bo‘yicha dentinda 3 ta qism 
mavjud:
44-rasm. Dentin tuzilishi: 1 - dentinning asosiy moddasi;
2 - odontoblastlarning dentin о ‘simtasi;3- dentin о ‘simtasining shoxlanishi

---