Sun’iy hujayrasi

Kerakli asbob va reaktivlar: Unayotgan o‘simliklar ypyg‘i, bir litrda 7,02 g NaCl erigan eritma, 
bir litrda 8,94 g KCl erigan eritma, bir litrda 6,66 g CaCl
2
erigan eritma, distillangan suv, hovoncha, 1 
litrlik shisha idish, pipetka, pinset, qaychi, filtr qog‘ozi, chizg‘ich yoki millimetr qog‘ozi, oynaga 
yozadigan qalam. 
Ishni bajarish tartibi: Bu ishni bajarish uchun 500 sm
3
hajmli shisha idishlardan 4 ta olib, 
yaxshilab yuviladi. So‘ngra bu idishlarning birinchisiga 500 ml NaCl eritmasi, ikkinchisiga 500 ml oddiy 
suv solinadi. Uchinchisiga 11 ml KCl, to‘rtinchisiga 5 ml CaCl
2 
solinadi, ularning hajmi NaCl eritmasi 
bilan 500 ml ga yetkaziladi. Mana shu tartibda tayyorlangan eritmalarga bir xil rivojlanishiga ega bo‘lgan 
tajriba uchun tanlangan о‘simliklar o‘simtalari tushiriladi. Buning uchun idishlar og‘zini berkitishga 
mo‘ljallangan qopqoqchalarga o‘simtalar joylashtiriladi. Qopqoqchalarni idish og‘ziga berkitganda, unga 
o‘rnatilgan o‘simtalarning ildizlari ozuqa eritmasiga to‘la botib turishi kerak. 

---

O’simliklar fiziologiyasi 
 
231 
O‘simtalarning muqobil o‘sishini ta’minlash uchun idishlarni harorati 25-30°S darajada bo‘lgan 
yorug‘ xonalarga qo‘yiladi. Idishlardagi aeratsiyani muqobil holda tutib turish uchun esa eritma vaqti-
vaqti bilan sun’iy ravishda kislorod bilan boyitib turiladi. Tajribaga olingan eritma har 5-6 kunda 
yangilanib (almashtirilib) turiladi.
O‘simliklarning o‘sishiga har xil tuzlarning ta’sirini o‘rganish 
 
Variantlar 
Poya uzunligi 
Ildiz uzunligi 
0,12 n. NaCl eritmasi 
Suv (oddiy oqova suv) 
0,12 n. NaCl + KCl eritmasi 
0,12 n. NaCl + CaCl
2
eritmasi