Sut qayta ishlash korxonalarida ishlab chiqarish harajatlarini hisobi
Download 0.55 Mb. Pdf ko'rish
|
sut-qayta-ishlash-korxonalarida-ishlab-chiqarish-harajatlarini-hisobi
|
www.scientificprogress.uz
Page 334 Fermer xo‘jaliklarida sifatli sut ishlab chiqarishni ta’minlash uchun sut laboratoriyalarini tashkil qilish, sutning asosiy sifat ko‘rsatkichlarini aniqlashni taqozo etadi. Ushbu ko‘rsatkichlar asosida fermer xo‘jalikda sutni sifatini yaxshilashning tashkiliy va zootexnikaviy tadbirlarini amalga oshirish kerak. Sut yo‘nalishiga ixtisoslashgan fermer xo‘jaliklarida ishlab chiqarish xarajatlarini hisobga olishda, xo‘jalik operasiyalariga to‘g‘ri buxgalteriya provodkasi berish va hisob registrlarini o‘z vaqtida yuritish uchun xarajatlarni mohiyati va turlarini bilish muhim ahamiyat kasb etib, bu fermer xo‘jaligida boshqaruv hisobining samarali ishlashini ta’minlaydi, shuningdek hisob ma’lumotlari asosida xo‘jalik ishlab chiqarish faoliyatini rejalashtirish imkoniyatini oshiradi. Mahsulot ishlab chiqarish bilan bevosita bog‘liq xarajatlar, ya’ni mehnat, mehnat qurollari va mehnat predmetlar uchun sarflangan xarajatlar va mahsulot ishlab chiqarish bilan bevosita bog‘liq boshqa xarajatlar korxonaning ishlab chiqarish xarajatlari deyiladi. Ishlab chiqarish jarayoni mehnat (ish kuchi), mehnat qurollari va mehnat predmetlarining bevosita birikuv jarayonidir. Jonli mehnat sarfi ishchilarning ishlab SCIENTIFIC PROGRESS VOLUME 3 ǀ ISSUE 3 ǀ 2022 ISSN: 2181-1601 Uzbekistan www.scientificprogress.uz Page 335 chiqarish va sarflangan mehnatidir. Uning puldagi ifodasi xodimlarga hisoblangan mehnat haqida namoyon bo‘ladi. Mehnat qurollari ishlab chiqarishda qatnashish jarayonida eskiradi. Bu eskirish ularga hisoblangan amortizasiya shaklida ishlab chiqarish xarajatlariga qo‘shiladi. Mehnat predmetlari esa ishlab chiqarish jarayonida to‘liq iste’mol qilinib, o‘z ko‘rinishni o‘zgartiradi va qiymatini ishlab chiqarilayotgan mahsulot tannarxiga to‘la ravishda o‘tkazadi. Ishlab chiqarish xarajatlari asosan ishlab chiqarish jarayonida sodir bo‘lib, u ta’minot va sotish jarayonlarini o‘zaro bog‘lab turadi. Ta’minot jarayonining vujudga kelish ishlab chiqarishda xarajatlarni keltirib chiqaradi. Bu va ishlab chiqarishda sodir bo‘lgan xarajatlar asosida korxonaning moliyaviy natijalari aniqlanadi. Xo‘jalik ishlab chiqarish xarajatlarining kam bo‘lishi foydaning ko‘payishini ta’minlaydi. Shu sababli ishlab chiqarish xarajatlari birinchi navbatda, korxona faoliyatining moliyaviy natijalarini aniqlash uchun zarurdir. Buni umumiy tarzda quyidagicha ifodalash mumkin: Mahsulot sotishdan tushgan tushum - xarajatlar = foyda Xarajatlar to‘g‘risidagi axborot ayniqsa, korxonaning daromad (foyda) solig‘ini hisoblashda muhim ahamiyatga egadir. [11] Korxona va uni boshqarish nuqtai- nazaridan esa xarajatlarning umumiy summasi, alohida ishlab chiqarish bo‘linmlarining unumli hamda unumsiz xarajatlari va boshqalar haqidagi axborotlar yig‘ishni talab etadi. [10] Fermer xo‘jaliklarida ishlab chiqarish xarajatlarini hisobga olishda, xo‘jalik operasiyalariga to‘g‘ri buxgalteriya provodkasi berish va hisob registrlarini o‘z vaqtida yuritish uchun xarajatlarni mohiyati va turlarini bilish muhim ahamiyat kasb etib, bu fermer xo‘jaligida boshqaruv hisobining samarali ishlashini ta’minlaydi, shuningdek hisob ma’lumotlari asosida xo‘jalik ishlab chiqarish faoliyatini rejalashtirish imkoniyatini oshiradi. Sut yo‘nalishiga ixtisoslashgan fermer xo‘jaliklarida ishlab chiqarish xarajatlarini hisobga olishda, xo‘jalik operasiyalariga to‘g‘ri buxgalteriya provodkasi berish va hisob registrlarini o‘z vaqtida yuritish uchun xarajatlarni mohiyati va turlarini bilish muhim ahamiyat kasb etib, bu fermer xo‘jaligida boshqaruv hisobining samarali ishlashini ta’minlaydi, shuningdek hisob ma’lumotlari asosida xo‘jalik ishlab chiqarish faoliyatini rejalashtirish imkoniyatini oshiradi. Sut ishlab chiqarish xarajatlari hisobi quyidagi vazifalarni bajarishi kerak: − sut ishlab chiqarish xarajalarini o‘z vaqtida, to‘g‘ri va to‘liq holda tegishli dastlabki hujjatlarda rasmiylashtirish; − sut ishlab chiqarish xarajatlari haqidagi ma’lumotlarni rahbariyat va boshqa foydalanuvchilar uchun shakllantirib berish; − sut ishlab chiqarish xarajatlarining sintetik va analitik hisobini amaldagi me’riy hujjatlar asosida yuritilishini ta’minlash; SCIENTIFIC PROGRESS VOLUME 3 ǀ ISSUE 3 ǀ 2022 ISSN: 2181-1601 Uzbekistan Download 0.55 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|