Suw o’mir tirishiligi

1-Tema: Pa’nnin’ maqset ha’m waziypalari. Ekstremal ha’m qiyin turmisliq jag’daylar negizinde psixologiyanin’ xizmeti


Joba:
1. Pa’nnin’ maqset ha’m waziypalari
2. Ekstremal ha’m qiyin turmisliq jag’daylar klassifikatsiyasi
3. Ekstremal jag’daylarda psixologiyaliq ja’rdemnin’ metod ha’m texnologiyalari


1.1.Pa’nnin’ maqset ha’m waziypalari
Reabilitatsiya – (rehabilition) bul kesellik, jaraqat yamasa ha’lsizlendiriwshi jag’daydi bastan o’tkergen indiduumlar ushin bag’darlang’an aniq maqsetli protsess. Reabilitatsiyag’a ko’re iskerligi pa’seyip qalg’an individuum aldin usi xizmet tarawinda adekvat xizmet ju’rite aliw qa’biletine iye bolg’an.
Reabilitatsiya maqseti: insanlardi da’slepki halatina qaytriw. Reabilitatsiya tu’sinigi insaniyat tariyxina qarata jan’a tu’sinik esaplanadi.
K.Renner ha’m G.Yumashevqa qaray reabilitatsiya – bul kesel ha’m invalidler (balalar ha’m u’lkenlerdin’) funktsional ha’m sotsial miynetin tiklewshi ja’ma’a’t za’ru’rligi. Bular ma’mleket, ja’miyet, meditsinaliq, psixologiyaliq, pedagogikaliq, yuridikaliq ha’m basqa is-ilajlar menen a’melge asiriladi.
Sotsialliq reabiltatsiya – bul insannin’ sotsialliq statusi, salamatlig’I, jumisqa jaramliliq huquqin tiklewge qaratilg’an kompleks ila’jlar. Sotsialliq reabilitatsion xizmettin’ tu’rli da’rejeleri pariqlanadi: sotsial – meditsinaliq, ka’siplik – miynet, sotsial – psixologiyaliq, sotsial – ro’lli, sotsial – huquqiy….
Sotsial – psixologiyaliq reabilitatsiya klient (na’giran ha’m basqalar) ke ja’miyette ha’m a’tirap – ortaliqta adaptatsiya protsesi na’tiyjeli o’tiwine, ruwxiy – psixologiyaliq ten’ salmaqliqqa erisiwge o’zine iseniwge, diskomfortti saplastiriwg’a, toliq turmis ta’rizi menen jasap ketiwge ja’rdem beredi. Solay etip reabilitatsiyanin’ uliwma mazmuni to’mendegilerden iibarat:
1. Keseller, na’giranlar ha’m basqalardin’ qa’biletin funktsional tiklew.
2. Miynetke maslasiw (miynet terapiya)
3. U’zliksiz sotsial – psixologiyaliq reabilitatsiya shaxsti ha’r ku’nlik turmis xizmetine psixikaliq funktsiyalardi ha’m kommunikativ qa’biletlerin qayta tiklew tiykarinda qosiliwi.
Sotsial – psixologiyaliq reabilitatsiya obiekti bolip kesel ha’m nagiranlar menen bir qatarda to’mendegi adamlar topari esaplanadi, bular pensionerler ha’m kekseler, bomjlr, qarawsiz ha’m ko’shede qalg’an balalar ha’mde o’spirimler, jumissizlar, qashaqlar ha’m migrantlar, ekstremal jag’dayg’a tu’sken adamlar, jazani o’tep atirg’anlar ha’m azatliqqa shiqqanlar, alkogolikler ha’m na’shebentler siyaqlilar kiredi.
Sotsial – psixologiyaliq reabilitatsiya obiektin uliwmalastirip 3 toparg’a ajiratiw mu’mkin:
1. Sotsialliq kem qorg’alg’an toparlar (jetimler, na’giranlar h.b.)
2. Marginallar topari (diywana, bomjlar)
3. Xulqi buzilg’an shaxslar (hu’kim qiling’anlar, alkogolikler, na’shebentler).