Suyuqlik, uning asosiy fizik xossalari va xususiy holatlari

Suyuqlikning siqiluvchanligi

Suyuqlikning siqiluvchanligi – bu bosim va harorat o‘zgarishi bilan o‘zining hajmini (zichligini) o‘zgartiruvchi suyuqlik xossasiga aytiladi. Siqilish kattaligi bosimga bog‘liq holda hajmiy siqilish koeffitsienti _v bilan xarakterlanadi.
_v qiytati nihoyatda kichik, amaliy masalalarda bosim o‘zgarishida hajmning (zichlikning) o‘zgarishi e’tiborga olinmaydi. Ammo, suyuqliklarning tebranishi va gidravlik zarbada albatta hisobga olinadi.
1.2-jadval

Suyuqlik	Siqilish koeffitsienti, W 10^^9, m^2/N
Suv	0,49
Etil spirti Simob Glitserin Kerosin	0,78 0,039 0,25 0,77

Siqiluvchanlikni xarakterlaydigan keyingi parametr hajmiy elastik moduli hisoblanadi.

Haroratdan kengayish koeffitsienti

Haroratdan kengayish koeffitsienti harorat o‘zgarishi birligiga to‘g‘ri keladigan suyuqlik hajmining nisbiy o‘zgarishini ko‘rsatadi:
Bu hajmlarning hisoblariga amal qilayotganda hisobga olinadi.
Suyuqliklar uchun haroratdan kengayish koeffitsienti ularning hajmiy siqilish koeffitsientlaridan ancha katta, shunga qaramay ularning qiymatlari ham juda kichik. SHuning uchun amaliyotda ularni ko‘pchilik muhandislik hisoblarda hisobga olinmaydi.
Siqilish va kengayish koeffitsientlari amaliyotda gazlar va bug‘larni qayta ishlash texnologiyalari masalalari bilan bog‘liq termodinamik jarayonlarni hisoblashda etarli keng qo‘llaniladi.
1.3-jadval