4. Эркин сузиб юрувчи валюта курси шароитида макроиқтисодий сиёсат Cузиб юрувчи валюта курси (flexibile/floating exchange rate) – талаб ва таклиф таъсири остида эркин ўзгарувчи курс бўлиб, айримларда ушбу курсни ўзгартириш учун ҳукумат валюта интервенциясини амалга оширади. Одатда ҳукумат cузиб юрувчи валюта курси тизимида ушбу курснинг ўзгариш (сузиш) чегараларини белгиламайди. Америкалик иқтисодчи М.Фридман илмий ишларида сузиб юрувчи валюта курсининг бир қатор устунликлари келтирилган. Хусусан иш ҳақи ва нархлар етарлича эгилувчанликка эга бўлмаган шароитда сузиб юрувчи курс экспорт ва импорт нархларини ўзгартириш орқали миллий иқтисодиётнинг ички ва ташқи мувозантини таъминлайди. Ички мувозанат деганда ишсизлик ва инфляциянинг оптимал нисбатини таъминланиши тушинилади. Америкалик иқтисодчи М.Фридман илмий ишларида сузиб юрувчи валюта курсининг бир қатор устунликлари келтирилган. Хусусан иш ҳақи ва нархлар етарлича эгилувчанликка эга бўлмаган шароитда сузиб юрувчи курс экспорт ва импорт нархларини ўзгартириш орқали миллий иқтисодиётнинг ички ва ташқи мувозантини таъминлайди. Ички мувозанат деганда ишсизлик ва инфляциянинг оптимал нисбатини таъминланиши тушинилади. - Корректировкали валюта курси (adjusted exchange rate) - маълум бир иқтисодий кўрсаткичлар тизими ўзгариши натижасида валюта курси автоматик равишда ўзгаради. Мисол учун мамлакатда инфляция даражаси ошса унинг валюта курси белгиланган тартибга биноан ўзгаради (ошади). Бундай курс Чили, Эквадор ва Никарагуада қўлланилган;
- Сузиши бошқариладиган валюта курс (managed floating exchange rate) – Марказий банк томондан белгиланадиган курс бўлиб ушбу курс валюта бозоридаги курс каби тез-тез ўзгариб туради. Бунда марказий банк мамлакатнинг тўлов баланси ҳолати, олтин-валюта заҳиралари қиймати, параллел валюта бозори ривожланиши каби кўрсаткичлар асосида валюта курсини мунтазам ўзгартиради. Бундай курс Норвегия, Греция, Бразилия, Колумбия, Хитой, Хорватия, Латвия, Польша, Словения ва Грузияда қўлланилган;
Do'stlaringiz bilan baham: |
