Сузиб юрувчи айирбошлаш курси шароитида макроиқтисодий сиёсат

Сузиб юрувчи валюта курсининг турлари

• Мустақил сузувчи валюта курси (independently floating exchange rate) – валюта бозоридаги талаб ва таклиф асосида эркин ўзгарувчи валюта курси. Бундай курс тараққий этган мамлакатларда, хусусан Европа Иттифоқи мамлакатларида, ҳамда Коста-Рика, Гана, Ямайка каби ривожланаётган мамлакатларда, Россия каби ўтиш иқтисодиёти мамлакатларида қўлланилади.

Сузиб юрувчи валюта курси шароитидаги бюджет-солиқ ва пул-кредит сиёсати қайд қилинган валюта курси шароитидагига нисбатан мутлақо бошқача натижалар беради.

Сузиб юрувчи валюта курси шароитидаги бюджет-солиқ ва пул-кредит сиёсати қайд қилинган валюта курси шароитидагига нисбатан мутлақо бошқача натижалар беради.

Бюджет-солиқ сиёсати тўлов балансига пул-кредит сиёсатига нисбатан кучли таъсир кўрсатади.

Айнан бюджет-солиқ сиёсатидан ташқи балансга эриш учун фойдаланиш мақсадга мувофиқ бўлади. Ички балансни таъминлашда эса пул-кредит сиёсатидан керак.

4. Эркин сузиб юрувчи валюта курси шароитида макроиқтисодий сиёсат

Пул таклифини кенгайтириш фоиз ставкаларини пасайтиради ва харажатларнинг ошишига олиб келади. Маълумки харажатларнинг ортиши импортнинг ўсишини рағбатлантиради ва савдо балансини ёмонлаштиради. Тўлов балансининг тақчиллиги юзага келишига фоиз ставкасининг пасайиши сабабли капиталнинг мамлакатдан чиқиб кетиши ҳам таъсир кўрсатади. Лекин эгилувчан валюта курси шароитида тақчиллик сақланиб қолмайди. Импортнинг ўсиши ва капиталнинг оқиб кетиши хорижий валютага талаб ошишига олиб келади ва миллий валюта қадрсизланади. Бу қадрсизланиш мамлакат экспортчиларининг рақобатбардошлигини кучайтиради. Оқибатда савдо баланси яхшиланади. Экспортнинг ортиши мамлакатимиз маҳсулотига бўлган талабнинг ўсишини англатади ва пул массасининг дастлабки ўсиши натижасида юзага келган иқтисодий юксалишни янада кучайтиради.

Пул таклифини кенгайтириш фоиз ставкаларини пасайтиради ва харажатларнинг ошишига олиб келади. Маълумки харажатларнинг ортиши импортнинг ўсишини рағбатлантиради ва савдо балансини ёмонлаштиради. Тўлов балансининг тақчиллиги юзага келишига фоиз ставкасининг пасайиши сабабли капиталнинг мамлакатдан чиқиб кетиши ҳам таъсир кўрсатади. Лекин эгилувчан валюта курси шароитида тақчиллик сақланиб қолмайди. Импортнинг ўсиши ва капиталнинг оқиб кетиши хорижий валютага талаб ошишига олиб келади ва миллий валюта қадрсизланади. Бу қадрсизланиш мамлакат экспортчиларининг рақобатбардошлигини кучайтиради. Оқибатда савдо баланси яхшиланади. Экспортнинг ортиши мамлакатимиз маҳсулотига бўлган талабнинг ўсишини англатади ва пул массасининг дастлабки ўсиши натижасида юзага келган иқтисодий юксалишни янада кучайтиради.