Tabiat bilan tanishtirish

Baliqlarning asosiy ekologiya gruppalari.
Baliqlarning o’zlari yashaydigan muxitga nisbatan 2 ta munosabatini ular ekologik klassifikastiyasiga negiz qilib olish mumkin:

1. 
   Suvdagi tuzlarga munosabati
   
2. 
   Suv havzalaridagi yashash joylariga munosabati
   

Birinchi holda baliqlar tubandagi asosiy guruhga bo’linadi:

1. 
   Dengiz baliqlari - Umr bo’yi sho’r suvda yashaydi, chuchuk suvga ko’chirilsa o’lib qoladi. Vakillari: treska, kilka, sardinka va boshqalar.
   
2. 
   O’tkinchi baliqlar - Hayotining ko’p qismini o’tkazadi, bu erda oziqlanadi, lekin o’rchish uchun chuchuk suvga o’tadi (chunki sho’r suvda ikrasi ivib qoladi) bunga seldsimonlar, losossimonlar, osyotrsimonlar kiradi.
   
3. 
   Chala o’tkinchi baliqlar - dengizning daryo mansablarida tutash joylarida yashaydi, lekin qishlash va o’rchish uchun daryo etagiga o’tadi. Bularga leshch, laqqa, sazan, sudak va boshqalar kiradi.
   
4. 
   Chuchuk suv baliqlari - umrbod chuchuk suvlarda yashaydi, hatto bir oz sho’rlangan suvda ham halok bo’ladi. Vakillari: nalm, marinka va boshqalar.
   

Baliqlar suv havzalaridagi yashash o’rinlariga qarab qo’yidagi gruppalarga bo’linadi.

• 
  Pelagik baliqlar – ochiq suv muhiti baliqlari suvning yuzidan to bir necha yuz metr chuqurlikkacha boradigan barida yashaydi. Ular juda tez suza olishi bilan xarakterlanadi. Vakil: Akula, seld, sudak, losos va boshqalar.
  
• 
  Bental – baliqlar. Suvlikning o’rta qismida yashaovchi baliqlar. Skatlar, kambalalar, bichoklar, chuchuk suvda yashovchi karp, karas, som, lin, sterlyad va boshqalar.
  
• 
  Litoral – baliqlar. Chuqurlik baliqlari bularni rangi muhit qanday rangda bo’lsa bular ham shu rangda bo’ladi. Ba’zilari esa suv ostida qumda, balchiqqa kirib ketadi.
  
• 
  Baliqlarning jinsiy etilishi – turlariga qarab turli yoshlarda kuzatiladi.
  

Masalan: Hamsa baliida 1 yoshda, karp simon va okunsimonlarda 3-4 yoshda, osyotr va sevryuga 10-15 yoshga, beluga 14-17yoshda hatto 20yoshda kuzatiladi. Bizning sharoitimizda yashaydigan chuchuk suv baliqlarning ko’p qismi yilning iliq faslida ikra tashlaydi bundan (cho’rtak - erta bahorda, nalim-qishda) mustasnodir. Ikra tashlash vaqti kelganda baliqlarda anchagina o’zgarishlar seziladi, ularning rangi o’zgaradi, tanasining ba’zi qismlarida o’zgarish yuz beradi.
Masalan: garbushada ikra tashlash vaqtida tanada kumush-qo’nir, qora dolar hosil bo’ladi.
Ko’pgina baliqlar o’rchishdan oldin uzoq uzoq masofalarni bosib o’tadi.