Табиатдан фойдаланишнинг геоэкологик принциплари. - Табиий ресурслардан фойдаланишнинг геоэкологик принциплари муҳим аҳамиятга эга. Бу борада экологик мувозанат-экологик вазият-экологик тоза технология ва маҳсулот-экологик тозалик ва саломатлик тизимларида ишлаб чиқаришни ташкил қилиш ва амалга ошириш муҳим аҳамият касб этади.
- Бу жиҳатдан геоэкологик принциплар географик принципларга яқин туради ёки уларни тўлдиради, улар бир-бирлари билан ўзаро боғлиқлик ва алоқада ривожланади.
Принцип. - Принцип сўзи лотин тилида приципиум – асос, бошлаш қоидаси, деган маънони англатиб, у ҳар бир ҳаракат ёки фаолиятнинг асоси ёки йўналтирувчи қоидаси деб юритилади.
- Табиий бойликлардан фойдаланишда шундай илмий принципларга асосланиш зарурки, бунда табиат ҳам, жамият ҳам зарарланмаслиги лозим.
- Геотизимларда жонли ва жонсиз табиат ўртасидаги ўзаро экологик мувозанат принципи. Бу принципга кўра ҳар бир геотизимда икки турдаги табиат орасида шундай тенг муносабат мавжуд бўладики, бунда улар бир-бирларини муайян табиий мувозанатда бўлишлигини тақозо қилади.
Экологик мувозанат барқарорлиги. - Экологик мувозанат барқарорлиги геотизимларнинг қайси таксономик даражадалигига боғлиқлиги кўпчилик томонидан исботланган. Фация ва урочишеда барқарорлик ландшафтга нисбатан, ландшафтда эса ўзидан юқори даражадаги геотизимга нисбатан тез ва кучли бузилиши аниқланган.
- Бундай ҳолатларни экологик мувозанатни қайта тиклаш вақтида ҳисобга олиш зарур. Экологик мувозанатни қайта тиклаш деганда геотизимнинг таркибий қисмлари орасида барқарор ўзаро боғлиқлик, алоқадорлик ва ҳаракатни аввалги ҳолдагига яқинлаштиришни тушунамиз. Ҳар қандай геотизимдаги экологик мувозанатни “эволюсиянинг қайтарилмаслиги қоидаси”га биноан аввалиги ҳолига қайтариб бўлмайди, лекин ўша ҳолатга яқинлаштириш мумкин.
Do'stlaringiz bilan baham: |
