Tabiatshunoslik
Download 4.42 Mb. Pdf ko'rish
|
A.G. Grigoryans.. Tabiatshunoslik
jarlarni
uchratish m um kin. J a r la r n im a d a n hosil b o ‘ladi? Keling, yerga yo g‘ay o tg an y o m g ‘ir to m c h ila rin i kuzataylik. U n in g yirik to m c h ila ri y u m s h o q tu p r o q q a tu s h g a n id a n s o ‘ng y o m g ‘ir y erni c h a n g itib , c h u q u r c h a la r hosil qiladi. Y o m g ‘ir q a ttiq y o g ‘sa, t o m c h ila r yerga singibgina q o lm a y , balki ariqchalar hosil qilib, bir to m o n g a oqa boshlaydi. Y on bag‘irlarga y o q q a n y o m g ‘ir to m c h ila ri pastga o q m a y qalin o ‘tla rn in g ildizlariga singib ketadi. 0 ‘tla r y o ‘q joy ga tu s h g a n y o m g ‘ir to m c h ila ri yerlarni y u v ib , o ‘p q o n l a r h o sil qila d i. Y o m g ‘ ir y o q q a n sari 0 ‘p q o n la r , c h u q u r c h a la r hosil qiladi va bu jo y la r c h u q u rla sh ib , c h o ‘zilib boradi. Y e rn in g y uqori q a tla m id ag i o ‘p q o n la r kengayib, uzayib, a sta-sekin jarlik hosil b o ‘la b oshlaydi. J a r la r u n u m d o r ye rla rn i egallab, y o ‘llarni b u z ib xalq x o ‘jaligiga k a tta z a r a r k e ltira d i. J a rla rg a q a rsh i d o im o k u ra s h olib b o rilad i. J a r la r n in g qiya to m o n la r ig a d a ra x t va b u ta la r o ‘tq a z ila d i, u la rn in g ildizlari y e rn i ( tu p r o q n i ) m u s ta h k a m la y d i. / д х O'zingizni sinang 1. Adir nim a? 2. B ahor va yozda adirlarning kolrinishi qanday boMadi? 3. Jarliklar qanday hosil bo‘ladi? 3 — K - 4 2 4 6 33 Topshiriqlar (uyda va sayohat vaqtida bajariladi) 1. Siz yashab turgan joyda tepaliklar borm i? Agar b o r b o ‘Isa, tepalik ustiga ko‘tarilib, tevarak-atrofni kuzating. Bu joy tepalik etagidan va uning tepasidan qanday ko‘rinadi? 2. Siz yashab turgan joyda jarlar b o r-y o ‘qligini biling. Agar bo‘lsa, ular qanday hosil boMganini aniqlang. Q anday qilib jarla r hosil boMishining oldini olish va unga yo‘l q o ‘ymaslik m um kin? TO G ‘LAR T o g ‘lar te p a l ik la r d a n y u z la b , m in g la b m e t r b a la n d lig i b ila n farq qiladi. T o g i a r n i h a m xuddi tepaliklar singari tepasi, yo n b ag bri va etagi b o ‘ladi. Biroq, to g 4 yo nbag4irlari ju d a tik b o ‘lib, c h o ‘qqisiga chiqish ham qiyin. C h o ‘qqilarga odatda alpinistlar (maxsus tayyorlangan kishilar, sportchilar) ko‘tariladi. T o g 4ning ko'tarilgan baland uchki qismi — Download 4.42 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling