Tabiatshunoslik

cho'qqi
deb ataladi.
T og'lar qator, tutash bo'lib joylashib, 
tog* tizmalarini
hosil qiladi.
Baland to g 'la r tepasi yozda h a m sovuq b o'ladi. B unday tog'larning
c h o 'q q ila r id a yil b o 'y i q o r tu ra d i.1 U la rn in g c h o 'q q il a r i o fto b d a
yaltirab tu ra d ig a n
muzliklar
bilan q o p la n ib y o tadi. 
Bu m u z lik la r
17-rasm. Tog'dagi daryo.

---

a sta -s e k in to g 1 y o n b a g ‘irlarigacha c h o ‘zilib keladi. M u zlik larn in g
pastki q ism i y o z d a q u y o s h n u rla ri t a ’sirid a eriyd i. S h u b ilan birga 
u n c h a b a la n d b o ‘lm a g a n , c h o ‘q q ila rid a m u z la ri y o ‘q t o g ‘lar h a m
b o ‘ladi. T o g 1 d a ry o la ri va jilg ‘alari s h id d a t b ila n , s h a r q ira b o q a d i. 
T o g ‘la rd a k o 'l l a r h a m u c h ra y d i, u la r n i h o y a td a c hiro yli. K o i l a r
k a tta m a y d o n la r n i e g a lla m a y d i, lekin j u d a c h u q u r , suvi to z a va 
tin iq b o ‘ladi.
0 ‘lkamizdagi barcha daryolarning m anbai (boshi) baland tog‘lardan 
boshlanadi. Tik qiyaliklardan tushadigan tog ‘ daryolari qattiq shovullab 
oqadi. T og 6 suvlarining shiddatli oqimi qoyalarni yemiradi va toshlarni 
pastga oqizib ketadi. D aryolarning o ‘zani 
k atta-kichik to g 6 jinslari bilan t o 6lib qoladi 
(17-rasm ). T o g 6 daryosi to g 6d a n tekislikka 
tushgach, uning oqim i sekinlashib, o 6zani 
kengayadi.
T o g 6 t i z m a l a r i o r a s i d a p a s t l i k l a r -
vodiylar
joylashadi. Farg6o n a vodiysi ham
a n a s h u la r d a n biri. T o g 6 vodiylari b a ’zi 
joylarda ju d a to r va c h u q u r bo'ladi. Bular 
daralar
deb ataladi.
T o g 6 t i z m a l a r i p a s a y g a n y e r l a r d a
o d a m l a r b ir v o d iy d a n ik k in c h isig a o ' t a
oladilar/ T o g'lardagi b u n d a y jo y la r 
dovon 
deb ataladi. K o 'p g in a d o v o n la rd a n to sh
y o 'lla r h a m o 'tg an .
O 'z b e k is to n t o g 'la r in in g ta b ia ti ju d a
c h ir o y lid ir . T o g 'l a r n i n g k o 'p g i n a y o n -
b a g 'ir la r id a o ' r m o n l a r m avjud . O 'r m o n
g o 'z a l, yirik d a ra x tla r d a n - a rc h a la rd a n
ib o ra t. A r c h a d o im iy y ash il, n in a b arg li 
o 'sim likdir. T o g 6 o 'rm o n la ri y o w o y i holda 
o 6sadigan mevali daraxt va butalarga boy.
Bu