Tabiatshunoslik


C H O ‘L 0 ‘SIM LIKLARI VA HAYVONOT


Download 4.42 Mb.
Pdf ko'rish
bet27/51
Sana09.10.2023
Hajmi4.42 Mb.
#1695930
1   ...   23   24   25   26   27   28   29   30   ...   51
Bog'liq
A.G. Grigoryans.. Tabiatshunoslik

C H O ‘L 0 ‘SIM LIKLARI VA HAYVONOT 
D U N Y O S I
ChoMlarda o ‘simliklar va hayvonlarning yashashi u c h u n sharoit ju da 
og ‘ir. B unday jo y d a bir n e c h a m illion yillar d a v o m id a yashashga 
moslashgan tirik organizm largina hayot kechirishi m um kin.
K o ‘pgina c h o ‘l o ‘simliklari yogMngarchilik boMadigan b a h o r va 
kuzdagina yashaydi. Erta b a h o rd a q u m te p alarn in g yonbagMrlarida 
pufakchali qiyoq
o ‘sib chiqadi. U n in g uch larida pufakchalarga o ‘xshab 
shishib c h iq q a n x altach alar hosil b o ‘lib m eva tugadi. B unday joylarda 
yaltirbosh
maysalari h a m k o ‘karib chiqadi. Q u m li choMlar rango- 
rang oM-oManlar va 
qizg‘aldoqlar,
binafsh a tusli 
malkolmiya,
t o ‘q 
binafsha rang, deyarli q ora boMadigan zaharli 
itkuchala
bilan bezanib, 
chiroyli boMib ketadi (34-rasm ).
Gil tuproqli choMlarda qirmizi 
qizg'aldoqlar, targ'ilva
qizil 
lolalar, 
k o % havo rang va sariq 
gulsapsarlar,
sariq 
cho
Vр/уо^/яг chiroyli gilamdek 
tovlanib turadi. Bu o ‘simliklaming ham m asi yozning jaziram a issigM 
boshlanmasdanoq tez o ‘sib, gullaydi va may oyida sarg‘ayib, qurib qoladi. 
Shamol ularning urugMarini uchirib uzoq-uzoqlarga olib ketadi.
50


Y oz oylarida o ‘t - o ‘lanlar qovjirab, c h o ‘l huvillab qoladi. Lekin 
kuzda y o m g ‘irli k unlar boshlanishi bilan yerga t o ‘kilgan urugMarga jo n
kiradi va ular ildiz otadi. Bahor boshlanishi bilan k o ‘karib chiqadi.
B a h o r o ‘s im lik la rin in g b a ’z ila rid a , m a sa la n , lola b ila n c h o ‘l 
p iy o z id a , u r u g 'l a r i d a n ta s h q a r i, ildizlaridagi p iy o z b o sh la ri h a m
c h u q u r tu p r o q q a tla m la r id a sa q la n ib q o la d i. Bu p iy o z b o sh lard a n
b a h o r d a yangi o ‘sim likIar o ‘sib c h iq ib , gullaydi va shu gullari o ‘rnida 
keyin u ru g ‘ hosil b o ‘ladi.
34-rasm. Cho ‘Ining bahorgi о ‘simliklari: 1-yaltirbosh, 2- lolaqizg ‘aldoq, 
3- iloq, 4-m alkolm iya, 5- itkuchala.
51


35 -rasm. Y antoq(l), ju z g ‘un(2).

Download 4.42 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   23   24   25   26   27   28   29   30   ...   51




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling