2) Vazirlik xabari yuridik faktmi? Ha bo'lsa, unda bu faktni nazariy
jihatlarga ko'ra tasniflashga harakat qiling.
Keyingi savolda vazirlikning xabari yuridik fakt ekanligi yoki emasligi haqida
gap ketadi. Uni aniqlashimizdan avval biz “yuridik fakt”’ nima ekanligini
oydinlashtirib olsak.
Mashhur huquqshunos olim X.T.Odilqoriyevning nazariyasidan kelib
chiqadigan bo’lsak: ”yuridik fakt huquqiy normalar asosida huquqiy
munosabatlarni vujudga keltiruvchi, o’zgartiruvchi va barham beruvchi hayotiy
hodisalardir” deyiladi. Yana bir huquqshunos Sh.A. Saydullayevning fikricha:
“yuridik fakt huquqiy munosabatlarni vujudga keltiruvchi, o’zgartiruvchi va
bekor qiliuvchi holatlar”. Ko’ryapmizki ikki huquqshunosning fikri deyarli bir xil.
Hayotda turli tuman fakt, holat va harakatlar mavjud bo’lib ularning hammasi ham
yuridik fakt sanalavermaydi. Yuridik fakt tomonlarda huquq va majburiyat vujudga
keltirib huquqiy munosabat keltirib chiqadi.
“Huquqiy munosabat” nima? Huquqiy munosabat - shaxslar o’rtasidagi yuridik
aloqa bo’lib, huquq normalari asosida vujudga keladi. Taraflarda subyektiv huquq
va yuridik majburiyat yuzaga keladi. Masalan o’zimni misol qilib oladigan bo’lsak,
oliy o’quv yurtiga kirishligim uchun men ma’lum bir yoshga yetishim va albatta
imtihon topshirishim va tanlovdan o’tib buyruq asosida oliy talim muassasiga qabul
qilinishim mumkin. Mana bu yuridik fakt sanalib bundan keyin men va universitet
o’rtasida huquqiy munosabat yuzaga keladi.
Yuridik faktlar irodani ifodalashiga qarab:
hodisa
harakatlar ga bo’linadi.
Hodisalar yuz berish bermasligi inson erk irodasiga bog’liq bo’lmagan
jarayonlar, harakat yoki harakatsizlik insonning irodasi, ongli faoliyati natijasida
yuzaga keladigan, qonuniy yoki qoununga xilof bo’lishi mumin bo’lgan
jarayonlardir.
Oqibatiga ko’ra yuridik faktni huquqiy munosabat keltirib chiquvchi,
Do'stlaringiz bilan baham: |