Таълим doc

3. Давлат стандартларини ишлаб чиқиш 
тартиблари ва бошқалар 
 
Ўзбекистон давлат стандартлари ЎзРСТ 1.1-92 (Ўзбекистон 
Республикасининг стандартлаштириш давлат тизими. Ўзбекистон 
Республикасининг стандартларини ишлаб чиқиш, келишиш, 
тасдиқлаш ва қайд қилиш қоидалари) стандартига асосан давлат 
стандартлари техник қўмиталар, стандартлаштириш бўйича таянч 
ташкилотлар, 
вазирликлар, 
давлат 
миқёсидаги 
идоралар, 
концернлар, уюшмалар, ширкат, давлат, акционерлик ва қўшма 
корхоналар ҳамда муассасалар томонидан; тармоқ стандартлари 
ва 
техник 
шартлар 
тармоқ, 
бошқарув 
идораларининг 
стандартлаштириш бўйича таянч ташкилотлари, хўжалик юритувчи 
субъектларнинг стандартлаштириш бўйича бўлимлари томонидан 
ва корхона стандартлари ҳамда техник шартлар корхона 
станлартлаштириш хизматлари томонидан ишлаб чиқилади. 
Давлат стандартлаштириш ишлари стандартлаштириш бўйича 
йиллик 
режа 
асосида 
амалга 
оширилади. 
Республика 
стандартлаштириш 
режасига 
биринчи 
навбатда 
миллий 
стандартлар талаблари билан уйғунлашиши, инсон ҳаётий ва 
соғлиги учун хавфсизлиги, атроф муҳитни муҳофаза қилиниш, 
истеъмолчилар хуқуқини ҳимоя қилиниши, миллий, ижтимоий-
иқтисодий ва илмий-техник дастурларни амалга оширилишини 
таъминлайдиган миллий стандартлар ишлаб чиқиш ишлари 
киритилади. Стандарлаштириш бўйича йиллик режа РҲ Ўз 51.040-
95 (Планирование республиканской стандартизации) раҳбарий 
ҳужжат 
талабларига 
асосан 
тузилади. 
Бунинг 
учун 
станлартлаштириш 
бўйича 
юқорида 
кўрсатиб 
ўтилган 
стандартлаштириш 
бўйича 
объект 
ва 
субъектларнинг 
PDF created with pdfFactory Pro trial version 
www.pdffactory.com

---

142 
стандартлаштириш 
бўйича 
узоқ 
муддатга 
мўлжалланган 
дастурлари ва иш режалари асос қилиниб олинади. 
Давлатлараро стандартлар ва стандартлаштириш бўйича 
республика меъёрий ҳужжатлари давлатлараро стандартлаштириш 
ва республика давлат стандартлаштириш тизимларининг талаблари 
асосида ишлаб чиқилади. Давлатлараро стандартлар ГОСТ 1.2-97 
ва O’z DSt 1.7-1998, давлат стандартлари РСТ Ўз 1.1-92 ва РСТ Ўз 
1.5-93, тармоқ, стандартлари РСТ Ўз 1.9-95 ва РСТ Ўз 1.5-93, 
корхона стандартлари РСТ Ўз 1.3-92 ва РСТ Ўз 1.5-93 ва техник 
шартлар РСТ Ўз 1.2-92 ва РСТ Ўз 1.5-93 стандартлари талаблари 
асосида ишлаб чиқилади, тасдиқланади, қайта қурилади, 
ўpгартиришлар киритилади ва бекор қилинади. 
Стандартларни ҳар хил ташкилотлар мутахассисларининг 
ишчи гуруҳлари томонидан ишлаб чиқишга рухсат этилади. 
Стандартнинг бир неча ташкилий томонидан ишлаб 
чиқилишида, етакчи ишлаб чиқувчи ташкилот ҳамкорликда иш 
бажарувчи ҳар бир ташкилот билан иш кўлами ва муддатларини 
белгилайди. Етакчи ишлаб чиқарувчи ташкилот стандарт 
лойиҳасини ўз вақтида ишлаб чиқишга, ҳамкорликда иш 
бажарувчи 
ташкилотлар 
ўзларига 
топширилган 
ишларни 
(вазифаларни) ўз вақтида бажарилишига жавобгар ҳисобланади. 
Стандарт лойиҳасининг мазмуни ва техник-иқтисодий 
томонидан 
асосланганлиги, 
кўрсаткичларининг 
меъёр 
ва 
талабларини фан ва техниканинг ҳозирги ютуқларга мос келишига 
стандартни ишлаб чиқувчи ва тасдиқловчи ташкилот жавоб беради. 
Республикада меъёрий ҳужжатларни ишлаб чиқиш, келишиш, 
тасдиқлашга тақдим этиш ва тасдиқлаш, жорий этиш, амалда 
стандартларни қайта кўриш, ўзгартиришлар киритиш ва бекор 
қилиш қоида ва тартиблари О’zDSt 1.4:1998 стандарт талаблари 
асосида амалга оширилади. 
Стандартларни ишлаб чиқиш тўрт босқичдан иборат бўлади. 
Биринчи босқичда техник топшириқ, иккинчи босқичда - стандарт 
лойиҳаси (биринчи таҳрири) тайёрланади ва фикр-мулоҳазалар 
олиш учун юборилади, учинчи босқичда - фикр мулоҳазалар ва 
стандартларнинг охирги таҳрири устида ишланиб стандартнинг 
охирги таҳрири тайёрланади ҳамда тасдиқлашга тақдим зтилади, 
тўртинчи босқичда эса стандарт тасдиқланади ва давлат рўйхатидан 
ўтказилади. Стандарт учун техник топширик, фақат зарурат 
туғилганда ишлаб чиқилади ва тасдиқланади. Қолган ҳоларда 
PDF created with pdfFactory Pro trial version 
www.pdffactory.com

---

143 
бирданига стандарт лойиҳасининг биринчи таҳрири ишлаб 
чиқилади.