Ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi termiz

Balandhujumkor oshirish - volan baland hujumkortrayektoriya bo‘yicha
maydonchaning orqa chizig‘i tomongapastlab uchadi (7-b-rasm).
Yassi oshirish - volan yassi trayektoriya bo‘yichamaydonchaning orqa chizig‘i tomonga uchadi (7-rasm, d).
Qisqa oshirish — volan past trayektoriya bo‘yichaoshirishning oldingi chizig‘i tomonga uchadi (7-rasm, g).

7-rasm. Volanni oshirganda uning uchish trayektoriyasi:
a— baland-olis oshirish; b - baland hujumkor oshirish; d –yassioshirish; g - qisqa oshirish.
Zarbalar - yuqoridan, yondan, pastdan.
Yuqoridan zarba - zarba paytida raketka ushlagan qo‘lbaland ko‘tarilgan bo‘ladi (8-rasm, a).
Yondan zarba - zarba paytida raketka ushlagan qo‘l yontomonda, gorizontalga yaqin holatda bo‘ladi (8-rasm, b).
Pastdan zarba - raketka ushlagan qo‘l zarba paytida pastda bo‘ladi (8-rasm, d).

Zarbalar volan uchishi trayektoriyasiga ko‘ra, quyidagilargabo‘linadi:

baland-olis, baland hujumkor, hujumkor, yassi hamdaqisqa (qisqartirilgan).
Baland-olis zarbada volan ko‘tarilish trayektoriyasi bo‘yichauchib, maydonchaning orqa chizig‘i tomonda raqib o‘yinchiningortiga tushadi. Qiyin vaziyatlarda vaqtdan yutish va qulay holatdaturib olishga ulgurish uchun ushbu usuldan foydalaniladi.
Baland hujumkor zarbada volan raqib o‘yinchi ustidanqaytarish imkoni bo‘lmagan pastroq balandlikda uchib o‘tadi vauning ortiga tez tushadi. Hujumni tayyorlashda ushbu usulqoilaniladi. Qo‘l zarba uchun ko‘tarilganda pauza bilan bajariladihamda raqibni orqa chiziq tomonga siljishga majbur qilmoqchibo‘lganda badmintondagi eng samarali usullardan biri sanaladi.
Badmintonchilar orasida ushbu zarbalarning boshqa nomlariham uchraydi. Masalan, baland-olis zarbani balandlikka yoki orqa chiziq tomonga tikka zarba, baland hujumkor zarbani esa hujum korlikka zarba ham deb atashadi. Mazkur zarbalarning o‘ziga xosligi ularning trayektoriyasida bo‘lib, zarbaning oxirida volan tik holatda uchib tushadi (9-rasm).

9. 
   rasm. Raketkaning ochiq tomoni hamdayopiq tomoni bilan baland-olis (1) va baland hujumkor (2) zarbalar berish.
   

Volanga zarba berishning eng yaxshi usuli - zarba paytida volanning boshchasi raketka kailagining simli yuzasiga perpendikulyar holatda bo‘lishidir. Zarba trayektoriyasining oxirgi qismida volan tikka holatda yerga tushayotganda uning boshchasi maydoncha yuzasiga perpendikulyar holatda bo‘ladi, shu bois, raqib unga faqat yon tomondangina zarba berishi mumkin. Natijada zarbaning bir

qismi volanning patlariga to‘g‘ri keladi (10-rasm). Bunday zarba nisbatan kuchsiz bo‘lib (patlar uning kuchining bir qismini so‘ndiradi), aksariyat hollarda maydon chetiga chiqib ketadi yoki to‘rga borib tegadi.

9. 
   rasm Volanga yon tomondan zarba berish.
   

Hujumkor zarba (smesh, yarim smesh) volan pastlama trayektoriya bo'yicha baland tezlikda juda tez uchadi (1l-rasm).

9. 
   rasm. Raketkaning ochiq tomoni hamdayopiq tomoni bilan hujumkor (smesh) zarba berish
   

Yassi zarba volan masofaning katta qismini maydoncha yuzasiga parallel holatda shundoqqina to‘r ustidan uchib o'tadi hamda asta-sekin pastlab borib maydonchaning o‘rta yoki orqa qismiga tushadi. Odatda juftlik o‘yinlarda yon chiziqlarga tomon yoki raqibning tanasiga zarba berish uchun qo‘llaniladi (12- rasm).

9. 
   rasm.Yassi zarba
   

Qisqa (qisqartirilgan) zarba volan pastlama trayektoriya bo'yicha uchib, maydonchaning raqib tomoniga shundoqqina to‘r yaqinida tushadi (13 va14- rasmlar).

9. 
   rasm. Raketkaning ochiq tomoni bilan qisqartirilgan zarbalar berish,
   

9. 
   rasm. Raketkaning ochiq tomoni bilan qisqartirilgan zarbalar berish.
   

15-16-17-rasmlarda maydonchaning turli hududlaridan zarba berilganda volanning uchish trayektoriyasi ko‘rsatilgan.
“Qarama-qarshi tomonga” zarbalar — volan raqib harakatiga qarama-
qarshi tomonga yo‘naltiriladi.
Yondan zarbalar - o‘yinchining o‘ng va chap tomonidan balandlab uchib o‘tayotgan volanga beriladigan zarbalar.
To‘g'ridan zarbalar — raqib tanasi tomonga zarbalar.
Raketkaning ochiq vayopiq tomoni bilan zarbalar—tananing shartli tik o‘qiga nisbatan o‘ng yoki chap tomondan zarbalar. Ular ham ko‘tarilib boruvchi, ham pasayib boruvchi trayektoriyada berilishi mumkin.

9. 
   rasm. Orqa va o‘rta hududdan yuqoridan zarba berilganda volanning uchish trayektoriyasi: 1 - baland-olis; 2 - baland hujumkor; 3 — qisqa (tashlama); 4 - qisqa; 5 - hujumkor.
   

9. 
   rasm. O ‘rtacha balandlikda о ‘yinchi oldidan vayondan zarba berilganda volanning uchish trayektoriyasi: 1 — baland-olis; 2 — baland hujumkor; 3 - qisqa (tashlama); 4 — qisqa; 5 — hujumkor.
   

Volanni uzatish - zarba berish paytida - volan raketka kallagining simli yuzasiga tekkanidan boshlab to undan ajralgungacha bo‘igan vaqtda raketka va volan birgalikda bosib o‘tadigan masofa. Shuni yodda tutish kerakki, volanni
uzatishga sarflanadigan vaqt juda ham qisqa bo‘lib, uni hamla yoki volanning ushlab qolinishi deb bo‘lmaydi. Ammo zarbaning xarakteri va aniqligi ko‘p jihatdan aynan volanni to‘g‘ri uzatishga bog‘liq bo‘ladi.

9. 
   rasm. To‘r yaqinidan zarba berilganda volanning uchish trayektoriyasi: 1 — baland-olis; 2 — baland hujumkor; 3 —yassi; 4 — maydonning yarmiga yassi; 5
   

— hujumkor; 6 - qisqa.