Elektron ta’lim resurslari
1. www.tdpu.uz
2.www.pedagog.uz
3.www.Ziyonet.uz
4.www.edu.uz
5. tdpu-INTRANET.Ped
5.www.Google.uz
11-amaliy mashg’ulot.
Mavzu: Bir bosh bo‘lakli gap, uning turlari, bo‘laklarga ajralmaydigan gap (so‘z-gap), to‘liq va to‘liqsiz gaplarni aniqlash yuzasidan tahlil qoliplari, mashqlar va testlar.
Reja:
Bir bosh bo`lakli gaplar haqida ma’lumot.
Bo`laklarga ajralmaydigan gaplar.
Gapning kоmmunikativ vaziyatjihatidan bo`linishi.
To`liqsiz gaplar va ularnringo`ziga хоs хususiyatlari.
Bir bosh bo’lakli gaplar yuzasidan mashqlar.
Mavzu bayoni: Gapni tuzishda bosh va ikkinchi darajali bo`laklar qatnashadi. Bunda ega va kesim gapning Grammatik asosi hisoblanadi. Sodda gaplar mana shu Grammatik asosiga ko`ra ikki turga bo`linadi:
1.Bir bosh bo`lakli gaplar
2.Ikki bosh bo`lakli gaplar.
Bir bosh bo`lakli gaplarning quyidagi turlari mavjud.
Shaxsi aniq gaplar.
Shaxsi noma’lum(noaniq) gaplar.
Shaxsi umumlashgan gaplar.
Shaxsi topilmas (shaxssiz) gaplar.
Infinitiv gaplar.
Atov (nominativ) gaplar.
BIR BOSH BO`LAKLI GAPLARNING TURLARI.
Yuqorida ta’kidlab o`tilganidek, tarkibiga ko`ra (gap tarkibida bosh bo`laklarning ishtirokiga ko`ra) bir bosh bo`lakli gaplar va ikki bosh bo`lakli gaplarga bo`linadi. Bir bosh bo`lakli i gaplarda ega yoki kesim ishtirok etmaydi.
Hozirgi o`zbek tilida bir bosh bo`lakli gaplarning quyidagi turlari mavjud:
1. Shaxsi ma’lum gap. Ega qo`llanmasa-da, uning belgilari kesim orqali konkret anglashib turadigan gap shaxsi ma’lum gap deyiladi.
Shaxsi ma’lum gaplarda fe’l kesimlarning grammatik, ot kesimning esa bog`lama shaklidan shaxs anglashilib turadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |