Ta’lim sohasi: 110000 – Pedagogika Ta’lim yo`nalishi

Affiksal polisemiya. Affikslar ham xuddi so‘zlar kabi ko‘p ma’noli (polisemantik) bo‘lishi mumkin. Bir turkumga tegishli bo‘lgan har xil ma’noni bildiradigan birgina affiksga polisemantik affiks deyiladi. Masalan, -chi, affiksi turlicha shaxs oti ma’nolarini bildirib kela oladi.: ishchi, traktorchi, o‘yinchi, gulchi, tarixchi, hikoyachi, sportchi, paxtakorchi kabilar; -li, affiksi bir o‘rinda ega ekanlik ma’nosini (mevali, bolali, aqlli, kitobli) bildirsa, ikkinchi o‘rinda ortiq darajada ega ekanlik ma’nosini (yog`li, suvli, shirali) bildiradi.
Affiksal omonimiya. Ma’no va vazifasiga ko‘ra turlicha affikslarning shaklan teng kelib qolishiga affiksal omonimiya deyiladi. Affiksal omonimiyaning qu‘yidagi ko‘rinishlari mavjud:
1. So‘z yasovchi affikslar shaklan teng kelib qoladi. Bunda omonim affikslar bir so‘z turkumi doirasida bo‘lishi ham, turli so‘z turkumlari doirasida bo‘lishi ham mumkin. Masalan, o‘r+oq (ot) – qo‘rq+oq (sifat), yashir+in (sifat) – erk+in (sifat), yon+g`in (ot) – oz+g`in (sifat), bilim+don(sifat) – qadr+don (sifat), soch+iq (ot) – chin+iq (fe’l) kabi.
2. So‘z yasovchi affiks bilan shakl yasovchi affiks shaklan teng kelib qoladi.Masalan, maqtan+choq (sifat yasovchi) – qo‘zi+choq (otning kichraytish – erkalash shakli), o‘s+ma (ot yasovchi) – qovur+ma (sifat yasovchi) – o‘qi+ma (fe’lning bo‘lishsiz shakli) kabi.
3. Shakl yasovchi affikslar shaklan teng kelib qoladi.Masalan, mashina+m, mashina+ng (otning egalik shakli), o‘qidi+m, o‘qidi+ng (fe’lning shaxs-son shakli), o‘qi+sh, yoz+ish (fe’lning harakat nomi shakli), ishla+sh+di, kul+ish+di (fe’lning birgalik daraja shakli) kabi.
Affiksal sinonimiya. Bir turkum doirasidagi affikslarning biror ma’nosida teng kelib qolishiga affiksal sinonimiya deyiladi. Affiksal sinonimiya boshqa-boshqa affikslarning bir asosga qo‘shilishi natijasida sodir bo‘ladi. Masalan, savlat+li–ser+savlat, mahsul+dor – ser+mahsul kabi.
Affikslar sinonimiyasi vazifasi bir xil bo‘lgan affikslar doirasida bo‘ladi. So‘z yasovchi bilan so‘z yasovchi (unum+dor – ser+unum, til+chi – til+shunoc), shakl yasovchi bilan shakl yasovchi (ayt+giz – ayt+dir, o‘zgar+t – o‘zgar+tir) sinonimik munosabatga kirishadi.
Affikslar sinonimiyasi ko‘pincha o‘zbek tilidagi affikslarning boshqa tillardan o‘zlashgan affikslarning biror ma’nosida umumiylikka ega bo‘lishlari asosida kelib chiqadi. Masalan, -chi affiksi bir ma’nosida tojikcha –shunos affiksi bilan (til+chi – til+shunoc), ikkinchi ma’nosida tojikcha –kor affiksi bilan (xizmat+chi – xizmat+kor), uchinchi ma’nosida tojikcha -kash affiksi bilan (childirma+chi – childirma+kash) sinonimik munosabatga kirishadi.