Таълим вазирлиги қaрши мухaндислик иқтисодиёт институти

«Чиқиш» сифатини бошқариш, буюмларни истеъмолчилар талабларига 
бутунлай мос келувчи сифат таснифлари билан ишлаб чиқаришни таъминловчи 
мақсадга қаратилган фаолият тушинилади. 
Маҳсулот сифатини баҳолаш ва уни бошқариш зарурияти: 
• 
режалаштириш ва истиқболни белгилашда; 
• 
янги маҳсулот яратиш вариантини танлашда; 
• 
норматив (меъёрий) хужжатларни ишлаб чиқишда; 
• 
маҳсулот сифатини назорат қилишда; 
• 
маҳсулот сифатини оширгани учун ходимларни рағбатлантиришда; 
• 
сифат тўғрисида ахборот йиғишни ташкил этишда ва хоказо 
холларда вужудга келади. 
Сифатли товар деганда, унинг мустаҳкамлиги, чидамлилиги, истеъмол 
хусусиятлари, 
ташқи 
кўриниши 
стандартлаштирил-ганлик 
ва 
такомиллаштирилганлик даражаси, тайёрланиш техноло-гияси ва бошқаларни 
ўзида жам этган товар тушунилади. 
Маҳсулот сифати мазкур товардан, маълум ижтимоий эҳтиёжнинг мазкур 
истеъмол қийматидан қониққанлик даражасини ифодалайди. Маҳсулот сифати 
хом-ашё ишлаб чиқариш воситаларининг сифатини оширишдан олинадиган 
иқтисодий самарада намоён бўлади. 
Хом ашё сифатини оширишдан олинадиган иқтисодий самара: 
• 
материаллар сарфи нормаларининг камайишида; 
• 
унга ишлов беришга қилинадиган меҳнат сарфининг қисқаришида; 
• 
пировард маҳсулот чиқишининг кўпайишида; 
• 
маҳсулот сифатининг яхшиланишида намоён бўлади. 
 
Машиналар сифатини оширишнинг самарадорлиги: 
• 
меҳнат унумдорлигини ошишида; 
• 
машиналар чидамлилигини узайишида; 

---

101 
• 
заҳирадаги машиналарга бўлган талабнинг қисқаришида; 
• 
таъмир талаб машиналар сонининг камайишида; 
• 
капитал сарфларга бўлган тежамкорликда намоён бўлади ва хоказо. 
Маҳсулот сифатига қуйидаги омиллар таъсир кўрсатади: 
• 
ишлаб чиқариш воситалари сифати; 
• 
хом ашё, материаллар сифати; 
• 
ишловчиларнинг, 
малакаси, 
иш 
қобилияти, 
уюшқоқлиги, 
ташаббускорлиги, изланувчанлиги ва ижодий ёндашуви; 
• 
ишлаб чиқаришни ташкил қилиш ва бошқариш санъати.