Таълим вазирлиги бухоро муҳандислик – технология институти

III.5-rasm. SHarnir atrofida burish usulida kolonna qurilmalarini

ko`tarish (a va b) sxemalari. 
Kolonna qurilmalarini ko`tarishning hisoblangan sxemasi xuddi sharnir 
atrofida burish usulida machtalarni ko`tarishga o`xshash. Kuchni aniqlash faqat

---

---

takelaj vositalarini hisoblash uchungina zarur bo`libgina qolmay, balki

mustahkamligini tekshirish uchun ham zarur, shuningdek, puxtalikni ta`minlovchi 
buruvchi tayanch o`lchamlarini mo`ljallash uchun ham zarur. Qurilmani
poydevorga mahkamlash katta e`tibor bilan tekshiriladi, chunki ularning qat`iy 
vertikal holatidan ozginagina chetlashishi ham barqarorlikni sezilarli darajada
yo`qolishga va ichki qurilmalarning normal ishlashining buzulishiga (ayniqsa 
rektifikatsion tarelkalarning) olib keladi.
Tarelkali rektifikatsion kolonnalar uchun vertikal yasovchidan maksimal 
ruhsat etilgan cheklanish qurilma balandligining 0,1% ga teng, lekin 15mm dan
ko`p emas; ichki qurilmalari bor bo`lgan qurilmalar uchun va nasadkali 
kolonnalar uchun u 0,3% ni tashkil etadi, lekin 35mm dan ko`p emas. Odatda har
bir qurilma uchun ishchi montaj chizmalarida qurilma o`qining vertikaldan 
maksimal ruhsat ko`rsatilgan chetlanishi ko`rsatilgan bo`ladi.
Vertikallikka tekshirish teodolitlar yordamida amalga oshiriladi, ular 
tekshirilayotgan qurilma o`qidan o`tadigan ikkita o`zaro perpendikulyar
tekisliklarda o`rnatiladi. Xatoga yo`l qo`ymaslik uchun, tekshirish shunday 
amalga oshirilishi kerakki, bunda qurilma qobig’i devorlarining quyosh nurlari
bilan bir tomonlama qizdirilishi imkoniyati mavjud bo`lmasin. 
Qurilma tayanch tekisligining joylashuvi balandligini tekshirish, nivelirda
amalga oshirilib, u nivelirli belgi chizig’idan olinadi. 
Qurilmaga kerakli holatga kelgunga qadar, uning tayanch yuzasi ostiga
po`lat qistirmalar qo`yiladi, shundan so`ng poydevorga, poydevor boltlari 
yordamida mahkamlanadi.Poydevor bilan qurilma tayanch yuzasi orasidagi tirqish
tsement qorishmasi bilan to`ldiriladi.