Ta’lim vazirligi o’rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi

Simpratik yonalishidagi turning poydo bolishi. Bazan ajdod tur areali doirasida alohidalanish kuzatiladi.Odatda alohidalanishgan individlar guruhi ajdod tur vakillaridan urchish muddati yoki yashash joyi yoxud jinsiy jihatidan tafovit gilishi bilan ajralib turadi. Chunonchi Filipinda 10 mihg yil oldin paydo bolgan Lanao kolida yagona bitta ajdod baliq turidan simpatrik yonalish bilan 18 baliq turi, yonsuzar qisqichbaqasimon turkumining bir ajdod turiidir 250 yangi tur paydo bolgani malum.
Poliploidiya yonalishida turlarning paydo bolishi. Mitatsion ozgaruvchanlikning bir xili xramasomalar sonining ozgarishi bilan aloqador. Bazi xollarda hujayra mitoz usuli bilan bolinayotganda tashqi muhitning tasirida xramasomalar ikkita qiz hujayraga notekis taqsimlanadi. Natijada bir hujayra yadrosida bitta yoki ikkita xramasoma ortiqcha, ikkinchi hujayra yadrosida esa kam boladi. Xramasoma sonining ortishi yoki kamayishi ayrim hollarda yangi turlarning kelib chiqishiga asos boladi. Xromasomalar sonining ortishi yoki kamayishi natijasida kelib chiqqan turlar aneuploid turlar deb nomlanadi.
Xromasomalar sonining karra ortishi bilan bogliq turlar poliploid turlar nomini olgan. Poliploid turlar xramasomasi diploid toplamga ega turlarga nisbatan muhitning noqulay sharoitlariga koproq moslanuvchsn boladi.
Yangi turlarning duragaylash yoli bilan kelib chiqishi. Bazibir osimlik turlari duragaylash yoli bilan paydo bolgan. Chunonchi olxori ,olcha bilan togolchaning chatishmasidan song xramasomalar sonining ikki hissa ortishi natijasida kelib chiqqan. Olchada xramasomaning gaploid toplami 16, togolchada esa 8, demak ularda hosil bolgan duragaylarda zramasomaning gaploid toplami 24 ga teng.

Lekin duragay pushtsiz bolgan, eksperimentda xramasomalar sonining ikki marotaba orttirilishi tufayli bunday duragaylar nasl bergan. Natijada yangi tur paydo bolgan. Olimlarning fikricha, xramasomaning gaploid toplami 13 bolgan raymondi va xerbatseum turlari ozaro chatishib song duragay xramasoma toplamining ikki hissa ortishi hisobiga 52 xramasoma toplamiga ega bolgan xirzutum, barbadenze goza turlari kelib chiqqan.