Ta'limi vazirligi 0 ‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi asqar n ig ‘m atov

nnksiyasi va texnologiyasiga qarab turizm s o g M o m la sh tid sC ^ m

---

2 0
EKOTURIZM asoslari
olish tabiiy, diniy, sport, davolash, bilish, o ‘rganish kabi insonlar- 
ning jismoniy va m a’naviy tiklanish ham da rivojlanish maqsadlan 
uchun xizm at qiladi. Bu davlatning ijtim oiy sohadagi dolzarb 
masalalaridan biri va muhim ichki siyosatidir.
A.S. Soliyev va M.R. Usmonov (2005) Samarqand viloyati nuso- 
lida turizm ni ikki — ichki (mahalliy) va tashqi (xalqaio) | ш §а 
ajratadilar. Turlarni esa kasbiy, sport, sog‘lomlashtirish, sog liqni 
tiklash, diniy, tanishuv, sayohat ko'rinishlarini ajratadilar. Ammo ular 
tabiiy yoki ekoturizmni mustaqil turizm sifatida ajratmaydilai. Lekin 
turizmning geografik va ekologik jihatlariga alohida urg u berganlar.
Turizm, xususan ekoturistik tasniflashdagi dunyo tajribasi ham 
o 'zig a xos tasniflash tizim in i ta k lif qilishim izga asos bo ldi.
S. P . 
Yerdavletov (2000) aytishicha, tasniflashni yagona iyerarak 
bog‘liqlikda, real ijtimoiy, iqtisodiy, huquqiy, siyosiy, tabiiy, ekologik 
sharoitlarni e’tiborga olgan tarzda amalga oshirish maqsadga muvofiq.
Har bir fanni yoki amaliy yo'nalishni tasniflash o‘ta muhim ijtimoiy 
ahamiyat kasb etadi. Chunki, aynan tasniflash orqali har qanday mson 
faoliyati biror mazmun va mohiyat kasb etadi. Ekoturizm ham bundan 
mustasno emas. Odatda, ekoturizmni uning turli ko'rsatkichlanga 
qarab tasniflash amalga oshiriladi. Masalan, ekoturizm ekoturlarda 
qatnashuvchi sayyohlarning ijtimoiy holati yoki yoshi, ekologik 
sayyohlikning davomiyligi yoki mavsumiyligi, sayohatchilarning 
qayerdan kelganligi, maqsadi yoki ekologik ongi va madamyati kabi 
o ‘nlab ko'rsatkichlar asosida tasniflanishi m um kin. Ekoturistik 
tasniflashda qaysi omil yoki ko‘rsatkichning olinishi tasniflovchining 
maqsadi va vazifasi, kasbiy mahorati, bilim darajasi, ijtimoiy-iqtisodiy 
imkoniyatidan kelib chiqqan tarzda amalga oshiriladi.
Qo'riqlanadigan yow oyi tabiat chegarasidagi ekoturlar davlat­
ning alohida e’tibori bilan muhofaza etiladigan tabiiy hududlarni 
o‘z ichiga oladi. Yangi tahrirdagi, 2004-yilda qabul qilingan «Mu­
hofaza etiladigan tabiiy hududlar to ‘g‘risida»gi 0 ‘zbckiston Res- 
publikasi Qonuniga muvofiq ularga — milliy bog‘lar, qo ‘nqxonalar, 
buyurtm a qo'riqxonalar, rezervatlar, ekologik markazlar, suvlarni 
muhofaza etish zonalari, alohida o ‘ziga xos ko‘rinishga ega bo lgan 
tabiat yodgorliklari (antiqa shakldagi, noyob nodir toshlar, shar­
sharalar, ulkan daraxtlar va h.k.), noyob endemik tar/.dagi land- 
shaftlar kabi tabiiy hudud ham da tabiiy obyektlar kiritilgan. 1 ludud- 
larni ikkiga bo ‘lib sinHarga ajratishning sababi - muayyan turdagi

---