Ta'limi vazirligi 0 ‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi asqar n ig ‘m atov

6 0
EKOTURIZM asoslari
7-rasm. Avdar-Arnasov ko‘llar tizimida ekoturistlar uchun varatilsan sharoitlar.
m aqsadida «T-65»m arkali, uzunligi 17 m etr, q u w ati 225 ot kuchiga 
teng b o ‘lgan kem a sotib oldi (7-rasm ).
X ulosa qilib shuni aytish joizki, to ‘g ‘ri va yaxshi y o ‘lga q o ‘yil- 
gan turizm tarm og‘i atrof-m uhit muhofazasi va biologik xilma-xillikni 
saqlash h a m d a tabiiy resu rslard an oq ilo n a fo y d alan ish da ijobiy 
natijalarni berishi m um kin.
N azorat savollari
1. DunVo turizmida 0 ‘zbekistonnina o'rnini anialana.
2. Yurtimizdaai ekoturlarni Yuritish obVektlarini sanab o'tina.
.. *. 
3. ResDublikamizda aancha va aaverda ao'riaxonalar maviud?
4. Qo‘riaxonalarda aandaV saVVohlikka ruxsat etiladi?
5. «Tabiatni muhofaza ailish to'a'risida»ai Qonun aachon aabul 
aiiinaan ?
6. Qizil kitob nima va unda nimalar aks ettirilaan?
7. Qizil kitobaa kiritilaan o'sim lik va haVvonot dunVosini aandaV 
ailib tomosha ailish mumkin?
8. «Qozon-turizm» deaanda V. SoV nimani nazarda tutadi?
9. «Ekosan-tur» aandaV копгюатУа?
10. Shahar aholisidan kimlar 
k o 'D ro a
ekoturistik savohat ailishadi?
11. ResDublikamiznina ekoturistik imkoniVatlari aandaV baholanadi?
12. Tabiat ao'Vniaa saVohatni kimlar ko'Droa Voatiradilar?
1 .1 0 . EKOTURIZM BO'YICHA DUNYO TAJRIBASI
T abiat qanchalik tu rli-tu m an b o ‘lsa, ekoturizm ham shunchalik 
turlichadir. U larning farqi nafaqat iqtisodiy yoki tabiiy k o ‘rsatkich- 
larga, balki m ahalliy u rf-o d atlar va a n ’analar, ijtim oiy va siyosiy 
vaziyatga ham bevosita bog‘liqdir. Shuning uch u n ekoturizm ni tas­
niflashda ijtim oiy m unosabat ko'rsatkichlari m uhim aham iyat kasb

---

Nazariv aism . Ekoturizm  — m ustaail fan sohasi
6 1
etadi. M azkur b o 'lim d a ekoturizm ning regional, y a’ni m intaqaviy 
xususiyatlari ayrim m am lakatlar m isolida k o ‘rib chiqiladi. Z ero, 
labiatning xilma-xilligi aynan m intaqaviy darajada k o ‘proq farq qiladi 
va u fanda ekoturizm ning geografik jihatlari, deb ataladi.
M utax assislarning tah lilig a k o ‘ra ek o tu rizm n in g m in taqav iy
farqlari ularning iqtisodiy-ijtim oiy k o ‘rsatkichlarini h am belgilab 
beradi. M asalan, eng rivojlangan m am lakatlar (katta sakkizlik dav- 
latlari m isolida) Shim oliy yarim sharda joylashgan. H isob-kitoblar 
k o ‘rsatish ich a u m u m iy say y o h larn in g k e lib -k e tish i rivo jlan gan
davlatlarda 57 foizni, rivojlanayotgan davlatlarda — 30 foizni va 
o 'tish davridagi davlatlarda — 1,3 foizni tashkil etadi (8-rasm ).
Lekin, ekoturizm geografiyasi um um iy turizm nikidan o'zgacha- 
dir. A n’anaviy sayyohlarning asosiy oqim i rivojlangan davlatlardan 
rivojlanganlariga yo'nalgan, und a Fransiya, A Q SH , Ispaniya, Italiya 
davlatlari yetakchilik qilsa, ekoturistlar esa k o ‘p hollarda rivojlangan 
d av latlard an riv ojlanayotganlariga b o rish m o q d a (9 -rasm ). K o ‘p 
turistlarni o'ziga tortuvchi, ekzotik tabiatli N epalning o sm ono'par 
to g ‘lari, A m azo n k an in g kishi yurib b o ‘lm as tro p ik o 'rm o n la ri,