Ta'limi vazirligi 0 ‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi asqar n ig ‘m atov

6 4
EKOTURIZM asoslarl
10-rasm. Shri-Lankanins Hind okeani sohilidasi ekstremal ekotruzimni ialb
ailuvchi to ‘lainlar.
Trevel» turistik kompaniyasi direktori Irina Ozerova ta ’kidlashicha, 
ekoturistlar tabiat qo‘yniga qilingan sayohat bilan cheklanib qolmasdan, 
orolning markaziy qismida joylashgan Dambulla g‘or ibodatxonasi, mam- 
lakatning eng qadimiy shahri Kandi va boshqalaiga bormoqdalar.
Shri-Lankada «yashil turizm» nom ini olgan ekvatorial o ‘rm on- 
larga borish, q o ‘riqxonalarni tom osha qilish ham yaxshi yo£lga q o ‘yil- 
gan. M azkur davlatda tabiatni him oya qilishning o ‘ziga xos milliy 
a n ’analari mavjud. U ning tarixida «yovvoyi tabiatni him oya qilish» 
ga qaratilgan birinchi huquqiy norm a m iloddan aw algi III asrda qabul 
qilingan. H ozirda Shri-Lankaning 12 foizi alohida m uhofaza etiladigan 
h ududlar bilan band. U ning tarkibida 3 ta qo'riqxona va 12 ta milliy 
bog‘lar faoliyat yuritmoqda. Undagi yovvoyi qo'toslar, fillar, timsohlar, 
echkiem arlar, kiyiklar ekotur obyekti bo'lib xizm at qilmoqda.
Italiya. U shbu davlatdagi ekoturizm ning o ‘ziga xos xususiyati, 
uning agroturizm bilan birgalikda olib borilishidadir. C hunki agro- 
turizm ning davlat iqtisodiyotidagi o ‘m i haqida alohida q o n u n 1985- 
yil 5-dekabrda qabul qilingan va shu kun agroturizm tug'ilgan kun 
h iso blanadi. Italiyan ing K am pan y a, P ule, T ren tin o -A lto -A d ije,

---

Nuzariv aism . Ekoturizm — m ustaail fan sohasi
6 5
I l-rasm . Italivadaei manzarali eko va asroturizmni birsalikda olib borish 
imkonivatiea eea hududlar.
Marke va Kalabriya kabi provinsiyalarida agroturizm bilan ekoturizm
birgalikda olib b o rilm o q d a (1 l-ra s m ). Oxirgi 15 yil d av o m id a 
m am lakatda qishloqda dam olishning mavqeyi yana ko'tariladi. Agar 
1985-yilda Italiya 550 m ing agro-ekoturistlarni qabul qilgan b o ‘lsa,
1999-yilda bu k o 'rsa tk ic h 1,7 m ln ga yetdi. U la r ic h id a c h e t 
m am lakatlardan kelganlar soni 10 foizdan 18 foizga oshdi. XX asrning 
S()-yillariga qaraganda bu sohada moliyaviy aylanm a 7 m arotabaga 
oshdi, y a’ni 85 m illiarddan 615 m illiard italiya lirasini tashkil qildi. 
fiu o ‘rinda h u k um atning asosiy diqqati agrar rayonlardan va aholi 
bandligi m uam m o b o ig a n janubiy rayonlar — Bazilikate, Pule, K a­
labriya, Sitsiliya va Sardiniya kabi provinsiyalarga qaratilgan.
Italiya davlat statistika institutining (ISTA T) bergan m a ’lum ot- 
lariga k o ‘ra, 1998-yil o x irid a Ita liy a d a a g ro -e k o tu riz m b ila n
shug'ullannuvchi 9718 ta agroxo'jalik ro 'yxatdan o'tgan . Bu 1997- 
yilga nisbatan 14,7% k o ‘pdir. M azkur x o ‘jaliklarning 45 foizi Itali- 
yaning shim oli-sharqiy qism ida joylashgan b o ‘lib, ularning aksari- 
yati Bolsano (27,6% ) provinsiyasida joylashgan. Bugungi ku n d a 
Italiyada agro-ekosayyohlarni qabul qilish u ch u n jihozlangan deh-
5 — A .N iS 'm atov, N .S h o m u ro to v a

---