Танланган асарлар

сРГ&гссЬ/це
£ > •
'*?/***&* ь*
&
Ъ
д а I
Ш
'%
$
<
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

М и ррнх ё и и ғ а б о р к о қ йулини 
Х н р ад м а н д о н и д и н сў р ағо н ўзум .
К ун чи қ м ай ҳ аво и и б о с ю н д а булут, 
К ўзини и ш ц а л а б эр д и кун д уэум ,
Х удоё, ёруғли к ато ай л а, д еб
Т а к р о р а н чй царди огзи м д и н сўзум .
Э р тад н н к еч к ач а цуёш и и кўрм ай , 
М а ғ р и б д а ш а ф а қ қ а ни горои кў зу м .
Б и р ў зу м у м р б о д к ў р м ай эиёни, 
И с к ач д а р м исоли бў л д и м уи гузум .
Қ уёш н и к ў р у р м ан е р о с ти д а ҳ ам , 
Д и л ш о д м а н , қ н р қ қ у л о ч 9р у р и.чвизим.
57
С ў р а р л а р т а б ъ и Д и л ш о д и м ғ а Б а р к о ном и н олгоним, 
Б у ҳусним о р а з и д а хўб эе б о н ақ ш солгонн м .
С очим сун б ул д е ю р л ар бу тан н м т о ғи д а ҳи л п и р аган , 
Д е ю р м аи у ш б у ж о р у б н м и л а ю ртнм супургон нм .
Қ ош нм м еҳ р о б н и ч р а с а ж д а қ и л м о қ и с тад и ёрнм, 
Д е а д м , к ў р ғи л ки , б у икки ж а ҳ о н қурм и н н сўргоним .
К ўзи м о и н аси га тер м у л у б т у р са а г а р ким са, 
К ў р а р эл к у л ф а т и н и (н г ) ф к к р а т и д а ўй сургони м .
Ю зи м д а т о в л а н у р бу қн п -қи эи л қон о л м а м онандн, 
Б или нгким , кўп ш а ҳ и д л ар қ окн д н н ю эи м га суртгоннм .
С6
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Л а б и м л а ъ л н г а б о қ м а, бу ю раклим том ч и д ур асли, 
А л а м аи н қ он қ у су б эр д и м , л а б и м л а Ооци қолгои им .
Д е ю р л а р ти ш л ар и к г, Б ар н о , м исоли д у р ( в а ) с о л ч о с , 
Б у ти ш м и ж го н ў қ и д е к зу л м қ и л г у ч ш а отгоиим .
58
Ж а ҳ о н и и (н г ) б ўстои и И с тр авш ан ,
А ж о б и б до сто н и И стр авш ан .
Б у ту и о л а м ғ а м аш ҳ у р л а л м и б уғяой и ,
П а ти р у к ас и р д а нони И стр авш ан .
Ҳисоби й ў ц у зу м зо р и к н асло,
М ун осиб богбон и И стр авш ан .
М у д ар р и с қ о ш и д а т аҳ си л қилғой,
Т ам о м и зо д аго н и И стравш ан .
М а ш а қ қ а т б и р л а р ў эго р ў т к а з у р л а р - 
Ки, а к с а р хо н ад о н и И с тр авш ан .
I 
А м и р, қ о зи л а р и д н н бў л д и ги л ги р ,
1 
Т ам о м и посбони И стравш ан .
Б а оэод и р а с а д Д и л ш о д у бош ад,
К аби ру н а в ж у в о н и И стра .ш л и 1,
59
Б о р и б а й тги л , ў ш ал м п х л п қо а л б а г т а кслсуп,
В ақтн и ўтки зм ам қ о ш и м га би р саб о , а л б а т т а келсун.
1 
Т о р ж и м а си :
Д и л ш о д о зо д лн к ка етар м н каи ,
И с тр а в ш а н ш ш г к а т т а -н а п ж у в о и л ар н - 
д а н бўларм ш сан.
5?
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Б о в у ж у д Йўл Й
1
.РОЦДУР. 
Ф
М ан т а р а ф д и н ё р ғ а цил и л ти ж о ,
И ў л д а б орп ур к ў б р а қ и б л ар , « ш оа1,и<1,г) д у ш м а ш |а р и , 
Б о т у р о н . йўл босиб, қ и л н в й ибо, м б а п а келсун.
Х ам чу с а о ҳ а д д и н ў т а р м н ж го и л а р в м с ар б о з д у р , 
Д е д и л а р , с а р б о з и г а б о қ м а й қиб, а л б а т т а « л с у .
Ҳ а ж р д а р д и г а
В асл д о р у си и и қ и л м о қ қ а « дии>
ҲЯ« , „ , Р
^
К ў тар ай б о ш и га ол р а н гл н к ливи,
6 0
З а м о н а а ҳ л н и ч и д а ар у р б а ъ з и асов,
Б е гн га қ н л са х у ш о м а д в н р о н т а я к к а м ах о в.
О д а м л а р и ч р а а ж о й и б я с а б ўзи н аъ ен ,
К нм ки тў ғр и г а п у р с а т н л н га с о л д и «аров.
Қ ў л и д а илм у ҳ у н а р йўқ, НУРУН « « « м ад д о ҳ , 
Б о й л а р г а К«л д е б нтоат, ум р н и Қилди эгов.
Д е м ак и м , б и р ги н ад и р деб шу туРф а а и го ҚЧи, 
О со н д у р
9
тса н аси ҳ а т а н га а г а р би ров.
О ни ш еригн б о р д у р б о зо р у м а с ж и д а а ,
Б нрн асо в, би ри пес, бн рн м ах о а - бу учов.
Ҳ а м м о м га б о р са у—
б и зл а р а ъ ё и л а р деб, 
Г ў л а х д а к у л га б ў я и гл а р , б о ш и га у р у б кусов.
58
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Т ў й л ар д а и з з а т эт а р д и н ҳ а з а р қ и л у р Б арно, 
Т а б а қ д а ош қ ў й и ш д а н з а р у р эр у р сулов.
61
А з а л д а е р учун қон и.па ж о н сув 
Б ин окорн з а н и н у ҳ а м м ак о н суо.
В але Ф ар ғо н а, Ҳ ў қ а н д ер л а р н н д а,
Х ал о й н қ ға б ал о й и н о гаҳ о н сув,
Ч о р ак и сув т ў си л ғай , б а н д этилғоч,
У руб ў тғо й т ўғон д и н п а ҳ л ав о н , сув,
И лмсиэ р ў д а п о л а р б е р с а ф атво ,
О д ам л а р н н ю то д у р б у ём о н суо.
Т ўғонн и т ў см о ғ и н и (н г) ҳ и й л а си ға,
О д ам е р м а н дню рм нш ш ай тон суо.
Т опиб Т урсун б ою Т урдинисоии,
Б осилиб, т ў х т а р эрм н ш бсгум ои сув.
И лоҳий, е р ю тсун ф и тн аж ў и и ,
Б ў л а й Д и л ш о д б ў л ғо н д а р авон сув.
62
Т онг м аҳ а л чиқди ҳ а р ам д и н т у р ф а моҳ, 
Ш еъ р и я т т о ж и н и кнй ган подш оҳ.
Т аъ зи м эт д и к эҳ ти р о м и н азм и ға,
Л о й и қ а й л а б а н га ҳ у р м а т , и ззу ж о ҳ .
59
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Ким — дед н м , Н о д и р а, д е д и л а р аии,
Е ннда Б ай си й т у р у р о я а м ф ан о ҳ .
Ҳ ар бнри м ииг шои|>а ў р н и д ад у р ,
И каии б и р л а тў л у р ҳ а р боргоҳ.
Б н р анор васф и учун мниг оф арин,
Д е б м ал и к а б ч р м е ш а қ и л д и нигоҳ.
Ш у би лан е тд и бош и м т о осмон,
Қ о л аб н м га т ў лд и л и қ м еҳри гиёҳ.
Д а в р а с и д а ў л т у р у б Д и л ш о д эд им ,
А й ри ли ҳ эт д и м аи и ҳ оли м т а б о ҳ .
63
И кки м ар д у м к ў р у н у р к у зи м а ҳ а р би р гуруҳ, 
ҳ а р г у р у ҳ би р т о и ф а , ў з г а б ў л о д у р би р гуруҳ.
А ҳлу дон иш кучи м из м еҳ н ат қ и л у б ҳ у к к о м ға, 
Х а л қ а р о ж о н б о б и д а кўблик ц и лод ур би р гуруҳ.
М а й с ал а р ичра т и к о ч д ск е лп ай и б бечн з, ф а қ и р , 
Ф ой да б е р м ас е р д ан л а з з а т о л о д у р би р гуруҳ.
М еҳн ату с а р в а т л а р к д п н беи аси б м у ҳ т о ж эрур, 
Б о й г а ин соф б ер д еб , ҳ а қ г а ё л в о р о д у р бн р гуруҳ.
М уф т с а р в а т л а р т у ф ай ли ту ғен ў л у б м инг ф осидо, 
Уз диёрин р а х п а г а р л а р г а со т о д у р б и р гуруҳ.
С абр и л а у м и д э т а р яхш и м а в с у м кунларин, 
М еҳр ила ўэ ю ртини ж о н д е к су ёд у р би р гуруҳ.
РО
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

И стаю р Б а р н о б у о л а м д а г н р н к л к к соҳибн,
Уэ я р а т г а н н оэу н е ъ м а тд и н тотолу;» би р гуруҳ.
64
А ж ой и б д и л к у ш о д у р У ратеп а,
Т оп и лм ас х у ш ҳ ав о д у р У ратеп а.
Т нян ш он д о м а н и д и и т о б а Ж а й х у н ,
К уш оду б а р ҳ а в о д у р У ратсп а.
Қ ачон с ай р эгса и гн з қ и р у а д н р д а ,
Ҳ авойи п у р ш и ф о л у р У ратсп а.
С ар о са р ғ а л л л з о р и>
1
р а ш л а м д с к ,
К ўрнн ғон 
г у л н а м о д у р
У р а теп а.
Ш а ҳ ар ў р г ас и д а ғи к а т г а сойи,
С увн д а р д г а д а в о д у р Ғ р ат е п а,
Ш ах.ар я т р о ф и б о ғ а т б е с а р у ҳад,
У зум и тў тн ёд у р У ратепа.
Ҳ ў қ а н д д а к ун кеч урд и гарч и Б арно,
Х упи нофиғи ж о д у р У р агап а.
65
Эй саб о , ц ў з ғо т м агк
.1
с а р в и ш н и а в р о қ усги н а,
Б у ғ у б о р 'ў р н а ш м а с у н боғ и ч р а я ф р о ц у с тя п а .
Қ ў р қ а м а н ой о с т и д з п ай д о б ў л у р холи снёҳ, 
П ар ч а д о ғ ўл ғо н м исоли б у р ж и б а й р о қ устин а.
И гн адек 
д о р
ў р н а с а
б у
ки ш вар и Ф а р ю н а г а ,
Чўр босғум д о р солгон қ ам м а б а р м о қ устип а.
01
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Ш а р б а т и нобин қ у р у т е а с р д н н в й л а б ж удо,
Б о з чан қ о ги м о ш у р са ш у н ч а ч а н қ о қ усти н а.
Ч ў л н с аҳ р о д с к м ак о н и м э с л ат у р д и л м аскан н , 
Ж о н қуш н гул т о п м агай қ ў н м ас бу я н т а қ усти и а.
Б у в а т а н д а р я и н и ай ти б , с о з чо л ғо н и м учуи, 
З у л м ў й н ар кеч а к у к д у з б а р ч а м у ш т о қ усти н а.
Н а эм д а р ёс и г а чўм д и н г. с а й д б ў л м о қ т ақ д и р к а н , 
Н а қ ш эт, Б а р н о , бу ном нн г б ан д и қ а р м о қ усти н а.
6 6
К у з б ў л д и ҳаёт йилин б аҳори,
Л а й л о л а б и д у р и қлим иақори.
Я ф р о қ ю зи т и р н а л и б б у қош и ға.
П и р — п и р аг у н ч а зм а с м ад о р и .
Г у л нахли х а м ў л у б ғам у а ла м д и н ,
Б о ш и н и с о л у б қ и л а д и зорн .
А н д и н н а ў л у р д и ғун ча сўрм оқ,
К ў з ёш и о қ и б б ў л у р к и ж ори.
К и м л ар а н г а б у си там ни қилмиш ,
С ў р саи гн з им о қ и л у р зо г сори.
Ул бум и ш ум қўн и б ди гу л га,
З а ҳ р ў л м и ш гунчаси н ғубори.
Г у л д ек ю зи с а р г а й и б б у — Б ар н о
Д е д и : « Б о ш и м и зд ад у р зу л м бори».
02
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

67
Қ ўли м га олиб соз, яллн ,
Қ илғум қўш уки м 0Ғ03, ялли.
Б у я л л и -я л л и И стр авш ан ,
Б у ял л и м псли ш аҳ н о з, ялли .
Б у я л л и -я л л и Ҳ ў қ ан д д у р ,
Ҳ ам ял л и О л м о су П он ғоэ, яллн.
Б у я л л и -я л л и С а м ар қ а н д ,
Ҳ о ф и зга ў л у р д а м с о з , ялли .
Б у ялли н и гар эш и тса богбон,
А нга қи ш ў л у р чу ёз, ялли .
Д е ҳ қ о н эш и ти б қ о л у р са ногоҳ,
С аҳ р о га қ я л у р п ар в о з, ялли .
Б ар н о ў эи д у р х у ш рўй аэалд и н ,
Ш еъ р и л а й ў қ д у р п а р д о з, ялли.
6 8
Қош д е га н м у н д о г қ а р о , н и лд ек н а м у д о р ў л м агай , 
М и ж гон ў қи эич т ам о м у тиги хуихор ў л м агай .
Ю э д а о қл и қ, ў з д а қ и р м и з, о л м а н ақш сингари,
Қон ў й н о қ л а б к ў зи н ги зга, ш а ф а қ в о р ў л м агай .
Ю з и л а л а б о р аси д а бир ҳ а б а ш с а р б о зд ек,
К ўз ти ки б ж о н и н ги эа тирн с и там к о р ў л м агай .
й ў л -й ў л к у л д у р гу чи ёш и н м ач о қ ў й и а р эса,
Л а б чўзиб, м еҳ р ў ти ди н ю р ак л ар аб го р ў л м агай .
63
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Икки об б и р-бири б и р л а н ў п у ш и б т у р га н кайи, 
Л а ъ л и л а б ш аҳ д и н т о м у зи б , куб ш а к а р б о р ў л м агай ,
Тиш ч а м а н т о қ и д а ги ш е р с з а м о и ан д и бўл у б ,
Ч оки ц а н д и л гн р д и га т и з ю я с а д а ф в о р у .ш а га й .
Ҳ уснига о доб н низ кўп д о л и гул туш гои каб и ,
Т а б ъ Б а р н о у зр а зе б о х у л қ у а т в а р ў л м агай .
69
1Я Я Р У Ш Л К А Р
О р ази н г, ср, с аи го м а в з у и ш иор ўлсун,
Қ о м ати и г д и ёр и м д а м авсу м и б а .\о р ўлсуи .
ф о р си й г у ф та м : «А брўи ту, гар с ў з л а с а м , қош инг, 
Бор а р о иккн р а с т а г у л у с а б з а з о р ўлсун.
Т урки й ай тгон и м кўзи н г, форсиЯ — чаш м н оҳувор, 
К е ч а л а р д а ю зи и га т ер м у л у б х у м м о р ўлсун.
Н о вакест м у ж го н а т , ф орси й а г а р гўям ,
Г у л ш а н и м д а г а р д о г и р д с о ҳ ч и д ек қ ат о р ўлсуи .
Ю зл ар и н гн и т авси ф и н гарч и с ў з л а с а м , ёрим,
Бор а р о зан а ҳ д о н и м о л м ау ан о р ўлсуи .
Ф орсии б а д а и д о н а т а л қ и ёс а г а р орам ,
А р г у ло й и н гд а ш ер о эа боби эъ ти б о р улсун.
Қ ў л л ар и н гд а сочим нипг то ри н и с а н а б боҳдинг, 
Соли ум р и Б а р н а р о з у л м а т ош кор ўлсун.
С4
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

70
У Р А Т Е П А Г Л Х А ТТИ М У Ш Т О Қ О Н А
Эй т у гу л ғо н м аи ли лн м х а л қ и , оглон хуш Сормисиз? 
С из ҳам эм д и мисли бу ш аҳ р и Х ў қ а н д хуш борм исит? 
Б и зд а ғи ҳу к м р о н л и қ ў э гар л и , келд и б у ўрус,
Қ олғон у м р и н ги зд а а н д а к б егум ои хуш борм исиз? 
Эски пучлк п у л н я эски л еб б а р а л л а ай ти н ги з, 
Янгиси п у ч ак б ў л гу и ч а а л ъ а м о н хуш б орм и сиз? 
Э м ди қ ў л д и н қ ў л ға ў т м а с ш аҳ р м ш и з, қиш лоғин гиз, 
Уз в а т а н л а ёр -о ғай п и ж о ви д о н хуш б орм и сиз?
Л е к а н д л к х и р ал и қ и и б а р т а р а ф қ и л м о қ к ер а к ,
Эски п о н с а д л а р г а з и д д у б и р за б о к хуш борм и сиз? 
Икки а ж д н р ти л ў п у ш са б а л д а н и в ай рон эт а р . 
Б ош ини яи ч м о қ й ў л и д а б еам о н хуш б о р м и ск з. 
О хким , аҳ л и и лм ди н ф у тр кетдн , оо д ар и ғ!
Б о а м а л иш ту тгу вч и ҳеч о л и м о к, х у ш борм исиз? 
Э м ди йўл очуқ, к ел и н г Х ў қ а н д ға, хеш у а қ р а б о , 
С кзки Б а р и о ш а ҳ р и д а ҳ а р х о н ад о н хуш б орм и сиз?
Д и л ш о д и Б а р н о , с а н а 1243.
71
Т А Р И Х И М У Ҳ О С А РА
М ани м аз л у м б у ю ртум дин а ж а З сар со н бўлуб
кетди м .
М исоли ғ у и ж и ш а к д а р қ ай д и би р қ ап қ о н бўлуб
кетдим .
Б у ўн етти сш и м д а а й р и л и қ т у ш д и м ак о н и м ға , 
Амири золи м и л к и ға туш уб, нолон бўлуб кетдим . 
Қ ар и м ом ом қ олуб ж а ғ о р а и ч р а б е х аб а р м андин, 
У зум п о б ан д и м аз л у м м а н , кўзум гирёп б ў л у б кетди м . 
Аё, эй И стр ав ш ан х ал қ и , уй ғон , у х л а м а ҳарги.ч!
5— 103
65
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Сепи аҳ в о л и н га в е \ п д ў»ум ҳайрон б ў л у б кетдим . 
Б ў л и б м а р л о н а , 
0 1
л а к . ксй н и м и гдан
интйҳом
о л г м .
т а н а м м о и ан д и би р 
1
ў ш а н д аи м ар во н б ў л у б кетяим . 
Х ал о й и қ . б о р саи ги а Қ ў к а и д с ар и ҳеч р а х и а
с о л м а ш ю ,
И кки эл ў р т ас и га соҳиби и р ф он б ў л у б кетди м .
У ш ал ер халк.и б и р л а би р б ў л у б . би р т и л д а
бўлсак1И1,
К у ш о ви ш л д р бў л у р , яеб я и л д а б у арм он б ў л у б
'
кстлим .
У эум ю р ту м д а Л и л ш о л у м у со ф и р л и к д а не кечгай- 
Ки с а р то н о в а р в ҳ н а Пўл бўй и ғал т о н б ч л у б
’ 
н 
кстлим .
Д и л ш о д Б а р н о сипя 124Я, Ҳ ў қян д .
72
Л\ А С Н Л В И И