Tarix-7 2017.(Uzb). indd

Koryo qirolligi. Lashkarboshi Van Gon tomonidan Kor-
yo sulolasi (918–1392)ga asos solingan. Ushbu davlat 
poytaxti Sonak shahri (hozirgi Shimoliy Koreyadagi Ke-
son) bo‘lgan. Koreya nomi Koryo nomidan kelib chiqqan. 
Van Gon o‘z oldiga Koguryo qirolligining shimoli-sharqiy 
Xitoyda yo‘qotgan hududlarini qaytarib olish vazifasi 
ni 
qo‘yadi. Biroq ushbu vazifa amalga oshirilmay qoladi.

---

140
V BOB. OSIYO, AMERIKA VA AFRIKA XALQLARI
Keyingi yillarda Koryo qirolligi o‘zaro kurashlardan 
zaiflashib qoladi. Bundan foydalangan mo‘g‘ullar 1231-yil-
da Koryo qirolligini bosib oladi va 1368-yilgacha o‘z qo‘l 
ostida tutib turadi.
Choson qirolligi. Koryo qirolligi Xitoy istilochilarini 
mam 
lakat hududidan haydab chiqargach, Koryo harbiy 
sarkardalaridan biri Li Son Ge 1392-yilda so‘nggi Koryo 
hukmdorini taxtdan chetlatib, yangi Li sulolasiga asos 
soladi. Uning davrida mamlakat yana Choson nomini 
oladi. Davlat poytaxti Kegyondan Xanson (hozirgi Seul)ga 
ko‘chiriladi. Choson qirolligi XV asr o‘rtalarida iqtisodiy 
va madaniy jihatdan yuksaladi.
1. Qadimgi Choson qirolligi qanday qirolliklarga 
bo‘linib ketgan?
2. Uch qirollik davri haqida nimalarni eslab qoldin-
giz?
3. Koryo qirolligiga kim tomonidan asos solingan?
4. Koreya qirolliklari haqida gapirib bering.
41-§. HINDISTÎN
Dåhli sultînligining tàshkil tîpishi. XI–XII asrlarda 
Hindistonning shimoliy hududlariga turk va afg‘on qabi-
lalarining hujumlari va joylashuvi kuchaygan. Musulmînlar 
bîsib îlgàn vilîyatlàrdà 1206-yilda pîytàõti Dåhli bo‘lgàn 
sultînlik vujudgà kålàdi. Dåhli sultonligining ilk hukmdîri 
Qutbiddin Îyboqning qo‘shini àsîsini turkiy qàbilàlàrdan 
tuzilgan suvîriylàr tàshkil qilgàn. Sulton vilîyatlàr nîibli-
gigà hàrbiylàr, qo‘shin bîshliqlàrini tàyinlàgan.
1206–1526-yillarda Dåhli sultînligi faoliyat yurit-
gan.
Hindistînni istilî qilish dàvîmidà màhàlliy mulk-
dorlàrning ma’lum qismi yakson qilinsà, boshqalàri 
yer-mulklàrini tàshlàb kåtàdilar. Yirik zàmindîrlàrning 

---

141
V BOB. OSIYO, AMERIKA VA AFRIKA XALQLARI
yanà bir qismi esa sultîn hokimiyatini tàn îlib, uning 
õizmàtigà o‘tàdilàr. Sultîn ulàrning ko‘màgidà mahalliy 
àhîlidàn sîliqlàr yig‘gàn, õàlqni itîàtdà tutishdà hàm zà-
mindîrlàr yordàmigà tayangàn. XII–XIII àsrlàr dàvîmidà 
Dåhli sultînligining bàrchà hu 
dudlàridà musulmînlàr 
hokimiyati uzil-kåsil o‘rnàtilàdi. Sultîn Qutbiddin Îyboq-
ning vàfîtidàn so‘ng tàõtgà Shàmsiddin Eltutmish (1211–
1236) kålàdi. Uning bîshqàruvi pàytidà Pànjîb, Sind và 
Bångàliyalar bo‘ysundirilàdi.