Tarixiy qayta qurish

.G‘ulomov Nomidagi Samarqand Arxeologiya Instituti Tarixi
Y. Gʻulomov nomidagi Samarqand arxeologiya instituti ( oʻzb. Y. Gʻulomov nomidagi Samarqand arxeologiya instituti ) — Oʻzbekiston Respublikasi davlat muassasasi boʻlib , viloyatdagi arxeologik tadqiqotlarni muvofiqlashtiruvchi markaz hisoblanadi.
Oʻzbekistonda arxeologiya rivojining asoslarida sharqshunos va tarixchilar V. L. Vyatkin , Ya. G. Gʻulomov , M. E. Massonlar turadi . Respublika arxeologiya fanining shakllanishida sovet arxeologlari S. P. Tolstov , A. Asqarov va boshqalarning oʻrni katta.Qozogʻistonda ijtimoiy fanning mustaqil ilmiy yoʻnalishi sifatida arxeologiya Fanlar akademiyasi tizimida shakllandi. O’zbekiston SSR 1943 yilda tashkil topgan. 1943 yildan boshlab arxeologiya boʻlimi Tarix va arxeologiya instituti tarkibida oʻz maktabini, ilmiy bazasini yaratdi, qadimiy va oʻrta asrlarning fundamental masalalarini koʻtarish va hal etish imkonini beruvchi mutaxassislar, materiallar olindi. Qozog’iston tarixi.
Akademiklar Y.G‘ulomov, I.M.Mo‘minovlar tashabbusi bilan Samarqandning 2500 yilligi munosabati bilan va O‘zbekiston SSR Vazirlar Sovetining 1970-yildagi farmoni, O‘zbekiston SSR Fanlar akademiyasi Prezidiumining farmoni bilan , Arxeologiya instituti tashkil etilib, unga 1988 yilda arxeolog, tarixchi, akademik Ya.Gʻ.Gʻulomov nomi berilgan .
Rahbarlar:

• 
  1970-1987 yillar akad. A. A. Asqarov — Oʻzbekiston SSR Fanlar akademiyasi Arxeologiya institutining birinchi direktori.
  
• 
  1987-1994 – tarix fanlari doktori R. X. Sulaymonov
  
• 
  1994-2004 – tarix fanlari doktori, professor T. Sh. Shirinov
  
• 
  2004-2009-yillar – t.f.n., Sh.R.Pidaev
  
• 
  2009 yildan – f.f.n. A. E. Berdimurodov
  

Institutda tashkil etilgan yetakchi ilmiy maktablar:
– Oʻzbekiston aholisining antik davrda sunʼiy sugʻorishga asoslangan oʻtroq dehqonchilik madaniyati va iqtisodiy hayoti tarixi (akademik Gʻulomov Ya.G. va boshqalar).
– Qadimgi Markaziy Osiyoda dehqonchilik va shaharsozlik madaniyati (akademik Asqarov A.A. va boshqalar).
– Oʻzbekiston ibtidoiy arxeologiyasi (akademik Islomov U.I. va boshqalar)
– Qadimgi hunarmandchilik tarmoqlarini kimyo-texnologik oʻrganish ilmiy-tiklash maktabi (d.f.d. Abdurazakov A.A. va boshqalar).