Тақризчилар: доцентлар Н

VI. Болалар жамоасининг рнвожланиш жараёни 
 
Жамоанинг ривожланиш жараёни педагогика соҳасидаги 
тадқиқотларнинг муҳим объектларидан бири ҳисобланади. 
Айниқса, бу ўринда жамоанинг ривожланиш босқичлари 
масаласида турлича қарашлар мавжуд бўлишига қарамай, биз 
ушбу қарашларни таҳлил қилишдан чекинган ҳолда, фақат жамоа 
ривожланишининг маълум босқичларини қараб чиқиш билан 
чегараланамиз. 
Болалар жамоасини ривожланиш босқичларига бўлиш 
бўйича бир нечта ёндашувлар мавжуд. Кўпчилик тадқиқотчилар 
А.С.Макаренко изидан бориб, бу босқичларни уларга қўйиладиган 
талаблар характерига кўра қараб чиқишни маъқул кўрадилар. 
Шунга кўра жамоа ривожланиши уч босқичга ажратилади. 
Биринчи босқичда уни ташкил этишнинг бошланиши 
болаларнинг келажак ҳаёти учун қимматли бўлган мақсадларни 
илгари суришдан иборат. 
Бунда болалар фақат келажакда нима қилишигина эмас, 

---

160 
балки улар келажакда қандай яшашлари ҳам ифодаланиши керак. 
Албатта, бу мақсадни амалга ошириш учун бола жамоага 
бирлашиши, ўзининг ўсиш жараёнини тушуниб етиши ҳам керак. 
Мақсаднинг ана шундай илгари сурилиши жамоани яратиш 
учун йўналтирилган педагогик талаб ва истиқболли 
дастурлар кўринишида бўлишини тақозо этади. Бу ўринда яқин 
ва келажак режаларни болаларнинг ўзлари белгилаши мақсадга 
мувофиқ бўлади. Жамоанинг бу босқичида фаол танлаш ва 
тарбиялашга алоҳида эътибор берилади. Мақсадни қўйиш осон 
иш эмас. Бунинг учун ўкувчиларнинг интилиши, қизиқишини 
аниқлаш, 
ахлоқий-маънавий 
тасаввурларини, 
мавжуд 
тажрибаларини ўрганиш зарур. Бундай маълумот шахсий 
мақсадни ва жамоа фаолияти келажагини аниқлаш учун зарур. 
Биринчи босқичда тарбиячининг вазифаси ташкилотчилик 
характерида бўлади.