Тақризчилар: доцентлар Н

аниқланиши 
 
бола
муваффақиятининг сезиларли бўлишига ва унинг ҳиссий 
мустаҳкамланишига боғлиқ. 
Тарбиянинг бошланғич босқичида тарбияланувчиларни 
ташкилий ҳаракатларга ўргатиш, одатлантириш тарбиячи ёки 
катталар ёрдамида амалга оширилса, пировард натижада 
уларнинг ўз фаолиятини ўзлари ташкил этишига олиб келади. 
Машқ методи кўпгина топшириқлар орқали амалга оширилади. 
VI. Тарбияловчи ҳолатларни яратиш 
 
Мактаб ўқувчиларининг реал ҳаёти ва фаолиятида тарбиявий 
жараёнларда шаклланган бутун бир тизимнинг қанчалик пухталиги 
аниқланадиган ва синовдан ўтказиб туриладиган ҳолатлар доимий 
юзага келиб туради. Бундай ҳолатни яратиш, ундаги мавжуд 

---

146 
зиддиятларни аниқлаш, юзага келаётган мавжуд муаммоларни 
ҳал этиш ҳар бир педагог учун жуда муҳимдир. Шундай махсус 
уюштирилган педагогик шароитлар тарбияловчи ҳолатлар 
дейилади. Ўэ моҳияти билан бундай ҳолатлар эркин танланади. 
Ушбу ҳолатда ўқувчи учун бир неча вариантлардан бирини 
танлаш 
имконияти 
яратилади. 
Бунда 
ўқувчи 
берилган 
имкониятлардан фойдаланиши ёки индамай туриш ёхуд тўғрисини 
айтиши мумкин. Ўқитувчи томонидан яратилган ушбу ҳолатлардан 
чиқиш мақсадида ўқувчи ўзининг имкониятлари, хулқий 
одатларини қайта кўриб чиқади. 
Тарбияловчи ҳолат тарбия жараёнининг барча асосий 
компонентларини ўз ичига олади. Бундай мазмундаги 
фаолиятнинг вазифаси маълум гуруҳ болаларининг ўзига 
хослиги, 
шаклланган 
жамоанинг 
мавжудлиги 
билан 
характерлидир. Яратилаётган ҳолатнинг асосий моҳияти 
унинг 
тарбиявий 
муҳит 
яратишида 
ва