“tarjima nazariyasi va amaliyoti”

“TARJIMA NAZARIYASI VA AMALIYOTI”

Ma’ruzachi: Zebo Nizomova

4-Mavzu:

Tarjimaning grammatik muammolari

Reja:

1. Grammatik ma’no turlarini tarjimada ifodalash.

2. Grammatik shakl va konstruksiyalarni tarjima qilish prinsiplari.

3.Tarjimada grammatik transformatsiyalar.

Grammatik muvofiqlikning 3 turi mavjud:

1. To’liq; 2. Qisman; 3. Nomuvofiqlik.

To‘liq morfologik muvofiqlik

- bir xil grammatik kategoriyalar bor bo’lganida kuzatiladi: Misol uchun: zamon kategoriyasi, son kategoriyasi, nisbat kategoriyasi va h.z.

Boys - bolalar - дети

Qisman morfologik muvofiqlik

- tillardagi grammatik kategoriyalar bir - biriga mos kelmaganida kuzatiladi.

Misol uchun: Ingliz tilida 2 ta kelishik bor, o‘zbek tilida esa 6 ta. Grammatik kategoriyalardagi farqlar odatda tildagi boshqa vositalar bilan ifodalanadi.

Morfologik nomuvofiqlik tilda grammatik kategoriyalarni mos kelmaslik holati

O’zbek tilida Ingliz tilida Rus tilida

bolam my boy мой мальчик

bolang your boy твой мальчик

bolasi his boy его мальчик

Ingliz tilida aniqlik va noaniqlik “a/an”, “the” artikllari orqali ifodalanadi. Lekin o ‘zbek va rus tillarida aniqlik va noaniqlikni ifodalash uchun leksik va sintaktik vositalaridan foydalanamiz.

Misol uchun:

Uni bizga qandaydir ahamiyati bor deb o‘ylaysizmi?

Вы думайете, эго имеет какойе-то значение для нее?

Do you think it may have a difference?

Qandaydir ahamiyati bor deysizmi? Buning juda katta ahamiyati bor.

Имеет какое-либо значение? Она имеет болшое значение.

A difference? It will make the difference.

Qisman sintaktik muvofiqlik

- ma’noning muvofiqligi, ammo tuzilishida farq qiladigan deb tushuniladi. Misol uchun: