Tasavvuf va badiiy ijod Mavzu: Yassaviylik va uning nazariy asoslar.

Iymon keltirish: Iymon, lug‘atda “biror narsaga ishonmoq, inonganini qabul qilmoq va tasdiq etmoqdir”, deb izohlangan. Istilohiy mazmuni esa, Allohning borligi, birligi, hazrati Muhammad(s.a.v.)ni uning quli va rasuli ekanligini chin qalbdan tasdiqlash, tili ila iqror aylash demak. Bunda hazrati Muhammad(s.a.v.)ning “Allohga, uning malaklariga, kitoblari, elchilari payg‘ambarlarga, oxirat va qazo-yu qadarga inonmoq” degan so‘zlariga tayanilgan.

• Iymon keltirish: Iymon, lug‘atda “biror narsaga ishonmoq, inonganini qabul qilmoq va tasdiq etmoqdir”, deb izohlangan. Istilohiy mazmuni esa, Allohning borligi, birligi, hazrati Muhammad(s.a.v.)ni uning quli va rasuli ekanligini chin qalbdan tasdiqlash, tili ila iqror aylash demak. Bunda hazrati Muhammad(s.a.v.)ning “Allohga, uning malaklariga, kitoblari, elchilari payg‘ambarlarga, oxirat va qazo-yu qadarga inonmoq” degan so‘zlariga tayanilgan.
• “Faqmoma”da iymon xususida gap ketganda imon “Badan bilan bog‘liqmi yoki ruh bilanmi? deyilganda, iymon faqat aqlga asoslangandir”, shaklida ifodalangan. Zero, islomiy inonchlarga ko‘ra, Allohning birligini tilda aytib e’tirof etmagan kofirdir, shuningdek tilda so‘zlagani holda ko‘ngli ila uni xolis qabul etmagan esa munofiq sanaladi. Bu xususda Qur’oni Karimda “Albatta munofiqlar do'zaxning eng tuban joyida bo'lurlar”, deyilmishtir. (Niso surasi, 145-oyat)
• Islom dinining besh asosiy shartidan to‘rttasi - namoz o‘qish, ro‘za tutish, zakot berish va haj safaridir. Tangri taoloning muborak hukmlari ham shunday: “Namozni to‘kis ado qiling, zakotni bering” (Baqara surasi, 83-oyat) “Yo’lga qodir bo‘Igan kishilar zimmasida Alloh uchun mana shu uyni haj-ziyorat qilish burchi bordir''' (Oli Imron surasi, 97-oyat).

Tavba - pushaymonlik, nadomat, qalbdagi yomonliklardan qutulish, chirkin va gunoh ishlardan pushaymon bo‘lib, Haqqa tomon yo‘nalish demak.
Pirga qo‘l berish. Tasavvuf istilohida shayxiga sodiq va bog‘liq qolishi, unga hech e’tirozsiz taslim bo‘lishi, ne desa uni albatta amalga oshirishga muridning murshidiga so‘z berishi, xuddi shu maqsad ila ahli tariqat orasida tashkil qilingan yig‘in va nafs tarbiyasidir.
Xavf (qo‘rquv) sohibi bo’lish: “Faqmoma”da xavf “Allohning bevosita o‘zidan, g‘azabi va azobi bilan do‘zaxidan qo'rqish yoxud yomon bir holatdan cho‘chish tufayli yuzaga kelgan qo‘rquv”, deyilgan.
Rajo (umid) esa qalbning xushlantiruvchi biror narsaga muntazir bo‘lib rohat va farog‘at tuyishidir.
Pir huzurida bo‘lganda ruxsat bilan so‘zlash tariqat odobidandir. Odobga rioyat esa tasavvuf adabiyotida qayta-qayta yoritilgan bir mavzu. Shu bois so‘fiylikda sukut va sabrga rioyat qilish alohida e'tiborga molikdir. “Tasavvuf qol ila emas, hol ila anglanadi”, deyilishida ham shunga ishorat bor.