“Tasdiqlayman” Toshkent tibbiyot akademiyasi o„quv ishlari bo„yicha prorektori professor Boymurodov sh. A. “ ” 2019

Buyrak ichi asosiy funksional ko‘rsatkichlarga ta’siri. 
Qovuzloqli diuretiklar zich dog„ hujayralariga natriy ioni kirishini to„xtatadi, 
natijada ularning kanalcha bo„shlig„idagi natriy konsentratsiyasi o„zgarishiga 
sezgirligi yo„qoladi. Bu esa kanalcha-koptokchali qayta bog„lanishni uzadi. 
Shuning uchun qovuzloqli diuretiklar karbongidraza ingibitorlaridan farqli 
ravishda filtratsiya tezligi va buyrakdagi qon oqimini kamaytirmaydi. Qovuzloqli 
diuretiklar buyrak perfuziyasi va buyrakdagi qonni qayta taqsimlanishiga ijobiy 
ta‟sir ko„rsatadi. Shuning uchun qovuzloqli diuretiklar filtratsiya tezligi 
30ml/minutdan kam bo„lgan holatlarda ham o„z ta‟sirini ko„rsata oladi (furosemid 
5-10 va hatto 2 ml/min. bo„lganda ham ta‟sir etadi). Qovuzloqli diuretiklar (asosan 
furosemid) tomirlarga vazodilatatsion ta‟sir ko„rsatib, chap qorinchaga keladigan 
yuklamani kamaytiradi. Shuning uchun o„pka shishida furosemidni qo„llash 
absolyut ko„rsatma sanaladi. Furosemid dozasini oshishi bilan diuretik samara 
ham oshadi (dozaga bog„liq ta‟sir). Diuretik samaraning oshib borishi 240 
mggacha kuzatilib, undan yuqori dozalarda diuretik ta‟sirning oshib borishi 
kuzatilmaydi. Uregitda bunday xususiyat yo„q. 
Farmakokinetika. Qovuzloqli diuretiklar farmakinetikasi 3-tablitsada keltirilgan. 
Qovuzloqli diuretiklar ichishga ertalab och qoringa va yoki ovqatdan oldin 
buyuriladi. Chunki ovqat biosinguvchanlikni kamaytiradi.
Qo‘llashga ko‘rsatmalar:
- O„pka shishi; 
- Bosh miya shishi; 
- Surunkali va o„tkir yurak etishmovchiligi; 
- Arterial gipertenziya; 
- Gipertonik kriz; 

---

19 
- Surunkali va o„tkir buyrak etishmovchiligi; 
- Shish sindromi; 
- Giperkalsemiya; 
- Dori vositalari, og„ir metall tuzlari, galogenlar bilan o„tkir zaharlanganda 
(kuchaytirilgan diurez);