Tashqi muhitning kishi organizmiga mexanik, elektrotermik, kimyoviy va nur ta’siri natijasida to'qima va a’zolarda anatomik va funksional o'zgarishlarning paydo boMishi shikastlanish deyiladi

Manosabatni bahola!^ usuli. Bemor holatini birlamchi baholab bo‘lgach, olingan ma’lumot bemor hamshiralik bahosi varag‘iga yozilgandan so‘ng hamshira ulami umumlashtiradi, tahlil qiladi va alohida xulosalaydi. Faqat xulosalashga shoshilmaslik kerak, chunki bu muammoning noto‘g‘ri talqin qilinishiga sabab bo'lishi mumkin. Hamshira xulosani hamkasblari va davolovchi shifokor bilan muhokama qilgani (ayniqsa, birinchi tajriba yo‘q vaqtda) foydali.
Bemor muammolari. Muammolar qaysi model tomonidan yozilishidan qat’i nazar (A. Maslou, V. Xenderson, D. Orem va hokazolar), ehtiyojni qondirishda qiyinchilik bo‘lar ekan, albatta, muammo kelib chiqadi. Muammolar oshkor va yashirin bo'ladi. Agar odam o‘zini o‘zi parvarish qilish holatida bo‘lmasa (siydik chiqarish buzilgan, kiyinish va yuvinishda ^ qiyinchilik sezilsa), unga yordam kerak bo‘lsa — bu oshkor mimmmo. Yashirin muammolami hamshira ham, bemor ham oldindan ko‘ra ohshi mumkini, Birinchi navbatda, bemoming eng muhim (birinchi galdagi) muammolail hal qilinishi kerak. Muammolami hal qilish navbati bemor tomonidan belgilanishi kerak. Ba’zida yashirin bo‘lgan muammolar ham birinchi galdagi bo‘l mumkin. Masalan, ozib-to‘zib ketgan keksa bemor siydik yoki axlat olmaslikdan qiynaladi, harakatsiz, ongi yo‘qolgan - bu yashirin muan
hisoblanadi. Yotoq yaralarning rivojlanish xavfi asosiy muamr hisoblanadi.
Bemor muammolari parvarish rejasiga bemor so‘zini inobatga ol; holda yoziladi. Chunki bu bemor bilan birga parvarish maqsadini muhoks qilishga, bemor esa parvarish rejasini tushunishiga yordam beradi. Shu nazarda tutish kerakki, parvarish rejasini amalga oshirishda bemor oi ravishda ishtirok etishi, unga haqiqiy va yuzaga kelishi mumkin bo‘l| muammolar va ulaming oldini olish uchun rejalashtirilgan aralashuH haqida to‘liq ma’lumot berish muhim. ()’/,aro tuzilgan reja hayajonlanLsh, qo‘rquv yoki shubha kelt chiqarmasligi uchun uni yaxshilab tekshirish kerak. Agar odam bunday imkoniyatga ega bo‘lmasa yoki bu jarayonda ishtl cigisi kclmasa (masalan, yosh bolalar yoki behush yotgan bemorlal' holda parvarish qilish rejasini hamshira tuzadi va imkoni bori qarindoshlaridan ko‘proq ma’lumot olishga harakat qiladi. Bu qoi Huyuk Hrilaniyada hamshiralar bo‘linmasida ishlabchiqilgan.