Tashqi muhitning kishi organizmiga mexanik, elektrotermik, kimyoviy va nur ta’siri natijasida to'qima va a’zolarda anatomik va funksional o'zgarishlarning paydo boMishi shikastlanish deyiladi

Mavzu: _________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________

Psixiatriyada hamshiralik jarayoni

Psixiatriya kasalxonasidagi tibbiyot hamshirasining ishi bemorlarni shunchaki parvarish qilishdan iborat bo‘lib qolmaydi. Hozirgi kunning tibbiyot hamshirasidan hamshiralik jarayonitii yurgizish taiab etiladi. Bu ish muayyan shaxsiy moyillikni, ishda mahorat va san’atni talab qiladi. Bundan maqsad psixik jihatdan bemor kishini tushunib qolmasdan, unga hamshiialik parvarishi hamda psixologik yordam ko‘nsatishdan iborat. Tibbiyot hamshirasi bemorlarning emotsional kechinmalari murakkab olamini tushunishi, bu kechinmalarga bemorga tushunarli bo'igan xayrixohlik va tinchlantiruvchi so‘zlar bilan javob berishi lozim. Bu hoi faqat professional tayyorgarUkni emas, samitniylikni ham talab qiladi. Hamshiralik jarayoni bu hamshiraUk yordamini ko‘rsatish va tashkil etish uslubidir.
BSST o‘tkazgan tadqiqot natijalariga ko‘ra "Hamshiralik ishining mohiyati insonni parvarish qilish va bu ishni hamshira qanday amalga oshirishidan iborat. Bu ish asosida ziyraklik emas, oldindan o‘ylangan va shakUangan muomala yotishi kerak”. Bemor har tomonlama parvarish taiab etuvchi shaxs bo‘lib turishi hamshiralik ishining asosidir. Bemorning (oila a’zolarining) parvarish maqsadlari, hamshiralik aralashuvi usuli va rejasini tanlash uchun bemorning oUa a’zolarini jalb etish hamshiralik ishini amalga oshirishning zarur shartlaridan biri hisoblanadi. Parvarish natijalariga baho berish ham bemor (oila a’zolari) bilan biiga amalga oshiriladi. Hamshiralik ishini amalga oshirishda bemorning
ishtiroki darajasi bir necha omiHarga: ,

• 
  bemor bilan hamshiraning o‘zaro munosabatlari, ishonch darajasiga;
  
• 
  bemorning o‘z sog‘lig‘iga munosabatiga;
  
• 
  bilim, madaniyat darajasiga;
  
• 
  parvarishga bo‘lgan talabni tushunishiga bog‘liq.
  

VOZ (BSST) dasturida Yevropada hamshiralik jarayoni shunday b
etiladi: "Hamshiralik jarayoni — bu alohida odamlar, ulaming oilalari уоУ aholiguruhining sog‘lig‘mi himoya qilishda hamshira aralashuviga xos tizhndif Aniq qiUb aytganda, u jamiyat yoki bemor, oilalar tibbiy ehtiyojlarii aniqlashning ilmiy uslublaridan foydalanish deb tushunMadi va bu ehtiyojb hamshira parvarishi yordamida qondiriladi". Hamshiralik jarayonida hamshiralik ishi takomillashadi va diaai
jarayonga aylanib boraveradi.
Hamshiralik jarayoni beshta ketma-ket bosqichdan iborat:

• 
  bemor ahvolini baholash;
  
• 
  ma’lumotlami izohlab borish, hamshira tashxisini qo‘yish;
  
• 
  ish rejasini tuzish;
  
• 
  tuzilgan rejani amalga oshirish;
  
• 
  har bir bosqich natijalari sifatini baholash.
  

Hamshiralik jarayoni ma’lumotlarini yozib borish - bu hams! parvarishi rejasidir.