Tashqi muhitning kishi organizmiga mexanik, elektrotermik, kimyoviy va nur ta’siri natijasida to'qima va a’zolarda anatomik va funksional o'zgarishlarning paydo boMishi shikastlanish deyiladi

Ruhiy jarayon ruhiy hodisaning qonuniy, ketma-ket o‘zgarishi, uning bir bosqich yoki fazadan ikkinchi bosqich yoki fazaga o‘tishidir.
RuMy mahsullar ruhiy jarayonlaming natijasidir. Bulaiga sezgi, idrokning obraz (timsollar), tasawurlar, muhokamalar, tushunchalar shaklidagi subyektiv ruhiy mahsullar kiradi. Yoqimli va yoqimsiz tuyg'ular, tinchlik, farog‘at, hayajonlanish va ma’yuslanish, uyg'oqlik va uyqu holatlari, dadillik va taraddudlanib qolish holatlarini boshdan kechirish ruhiy holatlarga kiradi. Turli xil ruhiy hodisalarni bilish, emotsional soha va iroda deb uchga bo‘lish Ugandan ma’lum. Odam ongi faoliyatida zohir bo'ladigan ana shu rurlar ruhiy funksiyalar deb ataladi. Bilish hodisalari, boshqacha qilib aytganda, aqliy, intellektual jarayonlar deb ataladi. Sezgi, idrok, xotira, xayol, tafakkur va nutq bilish jarayonlari qatoriga kiradi. Sezgi muayyan paytda sezgi a’zolarimizga: ko‘ruv, eshituv, tuyg‘u, hid bilish, ta’m bilish va boshqa shu kabi a’zolarimizga ta’sir etib tuigan narsalardagi ayrim xossalaming aks etishidir: masalan, oq-qizilni, shirin- achchiqni, og‘ir-yengilni sezamiz. Inson zoti o‘z rivojlanish jarayonida uni o‘rab turgan olamni sezgilar yordamida idrok etadi. Sezgilar tashqi olam hodisalari va organizmning ichki holatlari sezgi a’zolari yoki analizatorlarga ta’sir qilganda vujudga keladigan eng oddiy ruhiy jarayon hisoblanadi. Sezgilar narsalar va hodisalarning ayrim xossalarini aks ettiradi, xolos. Chunonchi, ko‘z o‘ngimizdagi apelsin mevasidan turli xil sezgilar tuyamiz. U yumaloq, yumshoq, tarang, sovuq, zarg'aldoq rang. Bu ayrim sezgilar yigindisidan bir butun narsa idrok etiladi. Buni biz: "Bu apelsin", deb ifodalaymiz. Binobarin, idrok narsaning bizning ongimizdagi in'ikosi, aks etishidir. Biroq idrok sezgilaming oddiy yig'indisi emas, sezgilar ham, idrok eti- ladigan narsalar ham narsa bizning sezgi a’zolarimizga bevosita ta’sir qilgandagina vujudga keladi.