Tayyor dori turlari texnologiyasi

 
 

 
99 
26-mavzu. Novokain in‟eksion eritmasini tayyorlash texnologiyasi 
Maqsad:  In‟eksion  eritmalarni  korxona  sharoitida  tayyorlash  texnologiyasi  bilan  tanishish, 
shuningdek  turg„unlashtiruvchilar  qo„shib  va  qo„shmasdan  tayyorlanadigan  preparatlardan  in‟eksion 
eritmalar tayyorlashda ularni turg„unligi ta‟minlash chora-tadbirlari bilan tanishish. 
Mavzuning  ahamiyati:  Korxona  sharoitida  in‟eksion  eritmalarni  ishlab  chiqarish  va 
tayyorlangan  in‟eksion  eritmaning  turg„unligini  ta‟minlash  katta  amaliy  ham  iqtisodiy  ahamiyatga  ega. 
Sababi  in‟eksion  eritmalar  boshqa  dori  turlaridan  tozaligi,  sterilligi,  apirogenligi  va  inson  organizmiga 
to„g„ridan-to„g„ri kiritilishi bilan tubdan farq qiladi. 
Amaliy  mashg„ulot  mavzusini  yoritishda  “Aylana  stol”  pedagogik  texnologiya  usulidan 
foydalaniladi  
 
Vaziyatli masalalar: 
1. 2% novokain va askorbin kislotasi eritmalarini rangi turishi natijasida o„zgarib qoldi. 
2. Ampuladagi yozuv xira, harflar bir-biriga qo„shilib ketgan. 
3. Ampulalarni eritma bilan bir xil to„lmaganligi kuzatildi.  
4. Ampuladagi eritma tozaligi buyicha nazoratdan o„tmadi.  
5. Ampulani bir xil kavsharlanmaganligi kuzatildi.  
6. Ampulalardagi eritma sterilligi bo„yicha nazoratdan o„tmadi. 
Talabalar bilimini tekshirish uchun savollar:: 
1. Korxonada in‟eksion eritmalar qanday tayyorlanadi? 
2. 200 ml 0,2% li novokain eritmasini tayyorlab, ampulalarga 1 ml dan quying. 
3. 300 ml 10% li kofein benzoat natriy eritmasini tayyorlab, ampulalarga 2 ml dan quying. 
4. Ampulalarni ine‟ksion eritmalar bilan to„ldirish usullari. 
5. Ampulalarni shprits usulida to„ldirishni ijobiy va salbiy tomonlari. 
6. Vakuum usulida to„ldirishning afzalligi va kamchiligi. 
7. Ampuladagi in‟eksion eritmalarni sterillash usullari. 
8. Termolabil in‟eksion eritmalarni sterillash usullari. 
9. “Vladipor” filtri kaysi guruxdagi filtrlarga misol bo„la oladi? 
10. Ampulalarni kavsharlash qanday amalga oshiriladi? 
Ўқитувчи савол:  
Турғунлаштирувчилар
 
қўшмасдан 
тайѐрланадиган 
иъекцион эритмалар 
1-талаба  
жавоб: 
цианокоболамин 
2-талаба  
жавоб: бемегрид 
3-талаба  
жавоб: глюкоза 
4-талаба  
жавоб: кальций 
глюконат 
5-талаба  
жавоб: эуфиллин 
6-талаба  
жавоб: диколин 
7-талаба  
жавоб: 
гексаметилентетрамин 

 
100 
1-laboratoriya ishi 
Novokainni 0,25% li in‟eksion eritmasi. 
Solutio Novocaini   0,25% pro inectionibus. 
Vazifa 
1. 250 ml 0,25% novokainni in‟eksion eritmasini tayyorlang va filtrlang.  
2. Eritmani ampulalarga 1,1 ml dan quying va kavsharlang.  
3. Sterillangan ampulalarni butunligini tekshiring.  
4. Laboratoriya ishini qadamma-qadam bajarishni chizing.  
5. Tayyor mahsulotning sifatini tekshiring. 
Tarkibi. 
Novokain      
 
 
 
 
- 2,5 g  
0,1 mol/l xlorid kislota eritmasidan rN  
 
- 3,8-4,5 bo„lguncha. 
In‟eksion suv  
 
 
 
 
- 1 l gacha. 
Kerakli asbob-uskunalar va yordamchi materiallar: 
1. 250 ml hajmli silindr. 
2. Novokain, in‟eksion suv  va 0,1 mol/l li xlorid kislotasi. 
3. Tosh va tarozi. 
4. Vakuum nasos va “qo„ziqorin” filtri. 
5. Kristalizator, kasseta va gaz gorelkasi. 
6. SHisha tayoqcha, chinni kosacha, pergament qog„ozi. 
7. Quritgich javoni, ekstraktor, sterilizator va UB lampa va metilen ko„ki eritmasi. 
Ishni bajarish tartibi: 
250 ml li silindrga 0,63 g novokain solib, 20-30 ml in‟eksion suvda eritiladi va unga 0,1 mol/l li 
xlorid  kislotasi  qo„shiladi.  So„ngra  in‟eksion  suv  bilan  250  ml  gacha  etkaziladi.  Eritma  vakuum  nasos 
yordamida “qo„ziqorin”  filtri orqali  suziladi.  Eritmaning  tozaligi  qurollanmagan ko„z  bilan  tekshiriladi. 
Ampulalarni  eritma  bilan  to„ldirishda  vakuum  ekstraktordan  foydalaniladi.  Quruq  va  toza  kyuvetaga 
filtrlangan  eritma  solib,  kassetaga  terilgan  ampulalarning  kapillyar  qismi  eritmaga  botirilgan  holda 
joylashtiriladi. Kyuveta asbob idishiga tushiriladi, zichlab berkitiladi va 0,6-0,7 mm simob ustuniga teng 
vakuum  xosil  bo„lguncha  qo„lda  ishlaydigan  nasos  yordamida  havosi  so„rib  olinadi.  So„ngra  asbob 
jo„mragi  ochilib  idishga  filtrlangan  havo  yuboriladi.  Bunda  ampulalar  1,1  ml  miqdorda  eritma  bilan 
to„ladi. Ampulaning kapillyar qismida qolgan suyuqlikni ampula ichiga solish uchun ular kasseta bilan 
birga  kapillyarlarini  yuqoriga  qaratib  asbobga  joylashtiriladi  va  filtrlangan  havo  yuboriladi.  Natijada 
kapillyardagi  suyuqlik  ampula  ichiga  tushadi.  Ampulada  qolgan  suyuqlik  hajmi  belgilangan  miqdorga 
teng bo„ladi. SHundan so„ng  asbobning havo jo„mragi va qopqog„i ochilib, undagi eritma bilan to„lgan 
kasseta olinadi. 
Eslatma.  Agar  ampula  quritilmagan  xolda  eritma  bilan  to„ldiriladigan  bo„lsa,  u  xolda  eritma 
10% kuchliroq qilib tayyorlanadi va ampulaga 1 ml dan quyiladi. 
Ampulani  kavsharlash.  Ampulani  kavsharlash  uchun  uning  kapillyarlari  alanganing  yashil 
kismiga  tutib,  asta-sekin  o„z  o„qi  atrofida  aylantiriladi.  So„ngra  pergament  qog„oziga  o„rab,  suv  bug„i 
oqimida 30 daqiqa sterillanadi. 
Ampulaning butunligini tekshirish. Ampuladagi eritma sterillangandan so„ng uning butunligi 
tekshiriladi. Buning uchun chinni kosachaga 0,01% li metilen ko„ki eritmasi solinib, avtoklavdan olingan 
issiq  ampula  unga  tushiriladi  va  2-3  daqiqaga  quyib  qo„yiladi.  Agar  ampula  devori  darz  ketgan  yoki 
kapillyari  yaxshi  kavsharlanmagan  bo„lsa,    bosimlar  farqi  hisobiga  uning  ichiga  rangli  eritma  kiradi. 
Bo„yalib qolgan ampulalar ajratib olinadi. Qolgan ampulalar distillangan suv bilan yuvilib, sochiq bilan 
artib quritiladi va eritmaning tozaligi tekshiriladi. 
Saralash. Ampulalar 100% tekshiruvdan o„tkaziladi. Buning uchun ampula chayqatilib, 40 Vt 
li  reflektor  lampa  yordamida  ko„zdan  kechiriladi.  Eritmada  begona  moddalar  (shisha  kukuni,  organik 
moddalarning kuygan bo„lakchalari, to„qima iplari) bo„lsa, bunday ampulalar ajratib olinadi. 

 
101 
Laboratoriya ishini qadamma-qadam bajarish 
 
 
Бажарилди 
 Керакли 
ҳажмгача 
етказиш 
Баҳолаш 
Тайѐр маҳсулот 
Ҳосил бўлди 
Олинди 
Новокаин 
Новокаин эритмаси 
Инъекция учун 
ишлатиладиган сув 
Сузиш 
Саралаш 
Кавшарлаш 
Тўлдириш 
Стериллигини текшириш 
Стериллаш ва ампула бутунлигини 
текшириш 
Қадоқлаш 
Ёрлиқлаш 
0,1 моль/л HCl 
эритмаси 
Турғунлаштириш 
Инъекция учун 
ишлатиладиган сув 
Эритиш 
“қўзиқорин” 
фильтри 
Ампула 
Қадоқловчи 
материаллар 

 
102 
Tayyor maxsulotning sifatini tekshirish 
Tayyor maxsulot tavsifi. Rangsiz, tiniq eritma, rN 3,8-4,5. 1 ml eritmada 0,00242-0,00258  g 
novokain bo„lishi kerak. 
CHinligi. Preparat natriy nitrit va v-naftolning ishqoriy eritmasi ta‟sirida qizil rangga bo„yaladi 
yoki qizil cho„kma xosil qiladi (aminlar).  
Natriy gidroksid ta‟sirida esa yog„simon rangsiz cho„kma xosil qiladi (novokain asosi).  
Preparatning rN qiymati 3,8-4,5 bo„lishi kerak. 
Miqdorini  aniqlash.  Buning  uchun  nitritometrik  usuldan  foydalaniladi.  1ml  preparatda 
0,00242-0,00258 g novokain bo„lishi kerak, bu 0,25% li eritmaga to„g„ri keladi. 
Qadoqlash. 1, 2, 5 va 10 ml li ampulalarda qalin qog„oz yoki polimerdan tayyorlangan idishda 
10 donadan chiqariladi. 
Saqlanishi. Extiyotlik bilan “B” ro„yxat bo„yicha qorong„i joyda saqlanadi. 
Ishlatilishi.  Etni  o„ldiruvchi (anestetik) dori sifatida  ishlatiladi.  Bir  martalik  miqdori  0,25%  li 
novokain eritmasi uchun 0,05 g, kunligi esa 0,25% li novokain eritmasi uchun 0,1 g ni tashkil etadi. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
103 
27-mavzu. Novokainamid in‟eksion eritmasini tayyorlash texnologiyasi 
Maqsad:  In‟eksion  eritmalarni  korxona  sharoitida  tayyorlash  texnologiyasi  bilan  tanishish, 
shuningdek  turg„unlashtiruvchilar  qo„shib  va  qo„shmasdan  tayyorlanadigan  preparatlardan  in‟eksion 
eritmalar tayyorlashda ularni turg„unligi ta‟minlash chora-tadbirlari bilan tanishish. 
Mavzuning  ahamiyati:  Korxona  sharoitida  in‟eksion  eritmalarni  ishlab  chiqarish  va 
tayyorlangan  in‟eksion  eritmaning  turg„unligini  ta‟minlash  katta  amaliy  ham  iqtisodiy  ahamiyatga  ega. 
Sababi  in‟eksion  eritmalar  boshqa  dori  turlaridan  tozaligi,  sterilligi,  apirogenligi  va  inson  organizmiga 
to„g„ridan-to„g„ri kiritilishi bilan tubdan farq qiladi. 
Amaliy  mashg„ulot  mavzusini  yoritishda  “Aylana  stol”  pedagogik  texnologiya  usulidan 
foydalaniladi  
 
Vaziyatli masalalar: 
1. 2% novokain va askorbin kislotasi eritmalarini rangi turishi natijasida o„zgarib qoldi. 
2. Ampuladagi yozuv xira, harflar bir-biriga qo„shilib ketgan. 
3. Ampulalarni eritma bilan bir xil to„lmaganligi kuzatildi.  
4. Ampuladagi eritma tozaligi buyicha nazoratdan o„tmadi.  
5. Ampulani bir xil kavsharlanmaganligi kuzatildi.  
6. Ampulalardagi eritma sterilligi bo„yicha nazoratdan o„tmadi. 
Talabalar bilimini tekshirish uchun savollar:: 
1. Korxonada in‟eksion eritmalar qanday tayyorlanadi? 
2. 200 ml 0,2% li novokain eritmasini tayyorlab, ampulalarga 1 ml dan quying. 
3. 300 ml 10% li kofein benzoat natriy eritmasini tayyorlab, ampulalarga 2 ml dan quying. 
4. Ampulalarni ine‟ksion eritmalar bilan to„ldirish usullari. 
5. Ampulalarni shprits usulida to„ldirishni ijobiy va salbiy tomonlari. 
6. Vakuum usulida to„ldirishning afzalligi va kamchiligi. 
7. Ampuladagi in‟eksion eritmalarni sterillash usullari. 
8. Termolabil in‟eksion eritmalarni sterillash usullari. 
9. “Vladipor” filtri kaysi guruxdagi filtrlarga misol bo„la oladi? 
10. Ampulalarni kavsharlash qanday amalga oshiriladi? 
1-laboratoriya ishi 
Novokainamidni 10% li in‟eksion eritmasi. 
Ўқитувчи савол:  
Турғунлаштирувчилар
 
қўшмасдан 
тайѐрланадиган 
иъекцион эритмалар 
1-талаба  
жавоб: 
цианокоболамин 
2-талаба  
жавоб: бемегрид 
3-талаба  
жавоб: глюкоза 
4-талаба  
жавоб: кальций 
глюконат 
5-талаба  
жавоб: эуфиллин 
6-талаба  
жавоб: диколин 
7-талаба  
жавоб: 
гексаметилентетрамин 

 
104 
Solutio Novocainamidi   10% pro inectionibus. 
Vazifa 
1. 250 ml   10% li novokainamid eritmasini tayyorlang. 
2. 10 ta ampulaga 1,1 ml dan eritmani quyib kavsharlang. 
3. Sterillang va ampulani butunligini tekshiring. 
4. Laboratoriya ishini qadamma-qadam bajarishni chizing. 
5. Tayyor maxsulotning sifatini tekshiring 
Tarkibi.  
Novokainamid 
 
 
 
 
- 100 g. 
Natriy metabisulfit   
 
- 5 g. 
In‟eksiya uchun ishlatiladigan suv - 1 l gacha. 
Kerakli asbob-uskunalar va yordamchi materiallar: 
1. 250 ml hajmli silindr. 
2. Novokainamid va natriy metabisulfit. 
3. In‟eksiya uchun ishlatiladigan suv. 
4. Vakuum nasos va “qo„zikorin” filtri. 
5. Eritmani solish uchun idish. 
6. Kristalizator, kasseta, gaz gorelkasi. 
7. SHisha tayoqcha, chinni kosacha, pergament qog„ozi. 
8. Quritgich javoni, ekstraktor, sterilizator, metilen ko„ki eritmasi. 
Ishni bajarish tartibi: 
250 ml li silindrga 25 g novokainamid va 1,25 g natriy metabisulfit kukunidan solib, in‟eksiya 
uchun ishlatiladigan suvda eritiladi va shu suv bilan 250 ml gacha etkaziladi. Eritma  «qo„ziqorin» filtri 
orqali filtrlanadi. 
Ampulani to„ldirish va kavsharlash. Laboratoriya sharoitida ampulani to„ldirish ginekologik 
ekstraktor asosida ishlaydigan vakuum moslamasi yordamida amalga oshiriladi. 
Quruq va toza kyuvetaga suzilgan eritma solinib, kassetaga terilgan ampulalarni kapillyar qismi 
eritmaga botadigan qilib joylashtiriladi. Kyuveta asbob idishiga tushiriladi va 0,6-0,7 mm simob ustuniga 
teng  vakuum  hosil  qilinadi.  So„ng  asbob  jo„mragi  ochilib,  idishga  filtrlangan  havo  yuboriladi.  Bunda 
ampulalar  1,1  ml  mikdoridagi  eritma  bilan  to„ladi.  Ampulaning  kapillyar  qismida  qolgan  suyuqlikni 
chiqarib tashlash uchun ular kasseta bilan birga kapillyarlari yuqoriga qaratib joylashtiriladi. Vakummetr 
darajasi  0,25  ni  ko„rsatguncha  asbobdan  havo  so„rib  olinadi.  Natijada  kapillyardagi  suyuqlik  chiqib 
ketadi. SHundan  so„ng asbobning  havo  jo„mragi  va  qopqog„i  ochilib, undagi eritma bilan to„ldirigan 
ampulalar kasseta bilan birga olinadi. 
Ampulani  kavsharlash.  Ampulani  kavsharlash  uchun  uning  kapillyari  alanganing  yashil 
qismiga tutib turilgan xolda, asta o„z o„qi atrofida aylantiriladi. Bunda kapillyarni uchi erib, kavsharlanib 
qoladi. 
Sterillash.  Kavsharlangan  ampulalar  pergament  qog„oziga  o„ralib,  chinni  kosachaga 
joylashtiriladi va suv bug„i oqimida 100
o
S haroratda 30 daqiqa davomida sterillanadi. 
Ampulaning  butunligini  tekshirish.  Ampula  sterillangandan  so„ng  uning  butunligi 
tekshiriladi. Buning uchun chinni kosachaga 0,01% li metilen ko„ki eritmasi solinib, avtoklavdan olingan 
issiq ampulalar unga tushiriladi va 2-3 daqiqaga qo„yib qo„yiladi. Agar ampula devori darz ketgan yoki 
kapillyari  yaxshi  kavsharlanmagan  bo„lsa,  bosimlar  farqi  xisobiga  uning  ichiga  rangli  eritma  kiradi. 
Eritmaning  rangi  bo„yalib  qolgan  ampula  ajratib  olinadi.  Qolgan  ampulalar  distillangan  suv  bilan 
yuvilib, sochiq bilan artib quritiladi va eritmada begona moddalar bor yoki yuqligi tekshiriladi. 
Saralash. Ampulalar 100% tekshiruvdan o„tkaziladi. Buning uchun ampula chayqatilib, 40 Vt 
li  reflektor  lampa  yorug„ligida  ko„zdan  kechiriladi.  Eritmada  suzib  yuruvchi  begona  moddalar  (shisha 
kukuni,  organik  moddalarning  kuygan  bo„lakchalari,  to„qima  iplari)  bo„lsa,  bunday  ampulalar  ajratib 
olinadi. 

 
105 
Tayyor maxsulotning sifatini tekshirish 
Tayyor maxsulot tavsifi. Rangsiz, tiniq, rN 3,8-5,0 ga teng bo„lgan suyuqlik. 1 ml preparatda 
0,097-0,103 g novokainamid bo„lishi kerak. 
CHinligi. Preparatga xlorid kislota, natriy nitrit va v-naftolning ishqoriy eritmasi   qo„shilganda 
to„q qizil rang yoki qizil cho„kma hosil bo„ladi (aminlar).  
Nitrat  kislotasi  yoki  kumush  nitrat  eritmasi  bilan  esa  qizil  rangli  amiiakda  eriydigan  cho„kma 
hosil qiladi (xloridlar).  
Preparatga  ammoniy  vanadat  va  kuchli  sulfat  kislotasi  qo„shib  qizdirilsa,  qizil  rangli  eritma 
xosil bo„ladi (novokaindan farqi). 
Miqdorini  aniqlash.  Miqdori  nitritometrik  usulda  aniqlanadi.  1ml  preparatda  0,097-0,103  g 
novokainamid bo„lishi kerak, bu 10% li novokainamid eritmasiga to„g„ri keladi. Natriy metabisulfitning 
miqdori  yodometrik  usulda  aniqlanadi.  Uning  miqdori  1  ml  preparatda  0,0005  g  dan  ortiq  bo„lmasligi 
kerak. 
Qadoqlash. 1, 2 yoki 5 ml dan qog„oz yoki polimer qutichalarda 10 donadan chiqariladi. 
Saqlanishi. Ehtiyotlik bilan “B” ro„yhatida, qorong„i joyda saqlanadi. 
Ishlatilishi.  YUrak  kasalliklarida,  yurak va  o„pka  tomirlar  jarrohligida  va  ularni  bir  me‟yorda 
ishlashini  buzilishini  oldini  olish  uchun  ishlatiladi.  Bir  martalik  mushak  va  venaga  tomchilab 
yuboriladigan miqdori 10 ml. Bir kunligi esa 30 ml ni tashkil qilishi lozim. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Laboratoriya ishini qadamma-qadam bajarish 

 
106 
 
 
28-mavzu. Kamforaning 20% moyli in‟eksion eritmasini tayyorlash texnologiyasi 
Бажарилди 
Ҳосил бўлди 
Олинди 
Новокаинамид 
Инъекция учун 
ишлатиладиган сув 
Эритиш 
Натрий 
метабисульфит 
Инъекция учун 
ишлатиладиган сув 
 Керакли 
ҳажмгача 
етказиш 
“қўзиқорин” 
фильтри 
Сузиш 
Баҳолаш 
Тўлдириш 
Ампула 
Кавшарлаш 
Стериллаш ва ампула бутунлигини 
текшириш 
Стериллигини текшириш 
Саралаш 
Ёрлиқлаш 
Қадоқлаш 
Қадоқловчи 
материаллар 
Тайѐр маҳсулот 
Новокаинамид 
эритмаси 

 
107 
Maqsad:   Moyli  in‟eksion  eritmalarni  tayyorlashda  ishlatiladigan  erituvchilar,  ularga 
qo„yilgan talablar, ularni tayyorlashdagi o„ziga xos tomonlar, tayyor maxsulot sifatini nazorat qilish kabi 
masalalarni mukammal o„rganish.  
Mavzuning ahamiyati. Hamma xolatlarda ham suvli eritmalarni tayyorlash imkoniyati  yo„q. 
Sababi hamma moddalar ham suvda yaxshi eriyvermaydi. Moyda eriydigan dori moddalaridan eritmalar 
tayyorlashda  erituvchini  qolaversa,  texnologik  jarayonni  to„g„ri  tanlash  ayniqsa  ulardan  in‟eksion 
eritmalarni tayyorlashda katta amaliy ahamiyatga ega.  
Amaliy  mashg„ulot  mavzusini  yoritishda  “Qorbo„ron”  pedagogik  texnologiya  usulidan 
foydalaniladi  
 
Vaziyatli masalalar. 
1. 1,0, 2,0 va 5,0 ml li ampulalarga 1,25, 2,5 va 5,9 ml dan kamforaning 10% li moyli eritmasi 
solingan. 
2. Moyli eritma solingan ampulalardagi eritmaning rangi loyqasimon. 
3. Ampulalardagi eritma sterilligi bo„yicha nazoratdan o„tmadi. 
4.  In‟eksion  eritma  tayyorlaydigan  moyda  suvning  yuqi  bo„lishi  va  kislota  soni  3,0  ga  teng 
8-талаба: 
 
1-ўсимлик мойлари 
2-этил олеат  ва бензил 
бензоат 
3-автоклавда, 120 С да, 
2 соат 
4- 
турғунлаштирувчилар 
қўшилмайди 
5-шприц усули 
6-бодом, зайтун ва ўрик 
мойлари 
7-камфора, синэстерол, 
сульфокамфокаин 
8-2,5 дан ортиқ  
бўлмаслиги керак 
 
3-талаба  
Мойли инъекцион 
эритмаларни тайѐрлашда 
ишлатиладиган 
турғунлаштирувчилар 
4-талаба  
Мойли инъекцион 
эритмаларни тўлдириш 
усуллари 
5-талаба  
Мойли инъекцион 
эритмаларни тайѐрлашда 
ишлатиладиган ўсимлик 
мойлари 
7-талаба  
Мойли инъекцион 
эритмаларни тайѐрлашда 
ишлатиладиган мойлардаги 
кислота сони  
2-талаба  
Мойли инъекцион 
эритмаларни стериллаш 
Ўқитувчи:  
Мойли инъекцион 
эритмаларни тайѐрлашда 
ишлатиладиган 
эритувчилар 
   
1-талаба 
Мойли инъекцион 
эритмаларни тайѐрлашда 
ишлатиладиган ѐрдамчи 
моддалар 
6-талаба  
Мойли инъекцион 
эритмаларга мисоллар 
келтиринг 

 
108 
ekanligi aniqlandi. 
5. Ampuladagi moyli eritma sovunli suvga botirilganda emulsiya hosil bo„ldi. 
Talabalarning bilimini tekshirish uchun savollar. 
1. Moyli in‟eksion eritmalarga qo„yiladigan talablar. 
2. XI DF ruhsat etgan in‟eksion moylar. 
3. Moylarni alohida sterilizatsiya qilishdan kuzatilgan maqsad. 
4. Nega moylarda suv qoldig„i bo„lmasligi kerak? 
5. In‟eksion moyli eritmalar tayyorlashni o„ziga xos tomonlari. 
6. 400 ml kamforani 20% li moyli in‟eksion eritmasini tayyorlab ampulalarga 2 ml dan quying. 
7. Moyli in‟eksion eritmalar qanday filtrlanadi. 
8. Ampuladagi in‟eksion eritmalarni sterillash usullari. 
9. Sterilizatsiyadan kuzatiladigan maqsad. 
10. Termolabil in‟eksion eritmalarni sterillash usullari. 
11. “Vladipor” filtri kaysi guruxdagi filtrlarga misol bo„la oladi? 
12.  Suvli  va  moyli  in‟eksion  eritmalar  bilan  to„ldirilgan  ampulalarni  butunligi  qanday 
tekshiriladi? 
1-laboratoriya ishi 
In‟eksiya uchun kamforaning 20% li moyli eritmasi. 
Solutio Camphorae oleosae 20% pro inectionibus. 
Vazifa 
1. 100 ml 20% li   kamforaning moyli in‟eksion eritmasini tayyorlang.  
2. 5 ta ampulaga 1,15 ml dan eritmani quying va kavsharlang.  
3. Sterillang va ampulaning butunligini tekshiring.  
4. Laboratoriya ishini qadamma-qadam bajarishni chizing.  
5. Tayyor maxsulotning sifatini tekshiring. 
Tarkibi. 
Kamfora 
 
 
 
- 200,0 g. 
SHaftoli moyi  
 
 
- 1 litrgacha. 
Kerakli asbob-uskunalar va yordamchi materiallar: 
1. 100 ml li stakan va silindr.  
2. Sterillangan shaftoli moyi va kamfora.  
3. SHisha tayoqcha va filtrlovchi material (tibbiyot dokasi). 
4. Tosh va tarozi. 
5. Vakuum estraktor va 2 ml li shprits. 
6. Yuvilgan va quritilgan ampulalar. 
7. Pergament qog„oz va ip. 
8. Chinni kosacha va sovunli suv. 
9. Sterilizator. 
10. Tayyor maxsulotni solish uchun idish. 
11. Xonani sterillash uchun UB lampasi. 
12. Gaz gorelkasi. 
Ishni bajarish tartibi 
100 ml li silindrga 20 g maydalangan kamfora, 40 g 40°S haroratdagi shaftoli moyi bilan shisha 
tayoqcha  yordamida  kamfora  erib  ketguncha  aralashtiriladi.  So„ngra  shu  moy  bilan  hajmi  100  ml  ga 
etkaziladi  va  issiq  holda  4-kavat  qilib  tayyorlangan  tibbiyot  dokasi  orqali  suziladi.  Tayyor  eritma 
ampulalarga 1,15 ml dan solinadi. To„ldirishda vakuum ekstraktor asbobi (uning bosim ko„rsatkichi 0,8-
1,0 atrofida bo„lishi lozim) yoki 2,0 ml hajmdagi shpritsdan foydalaniladi.