Tayyorladi: to’rayeva d. Reja

. Bir sostavli gaplar bir bo‘lakdan tuziladi. Gap tarkibida yoki ifodalangan ega yoki kesim o‘zi alohida yoxud o‘z tarkibi (o‘ziga oid so‘zlar) bilan kengayib kela oladi: Tong. Zveno dalaga chiqdi. (O.) Anhor bo‘yi. Tolzor. Bekorchi bir to‘p. (O.) Chekilmasin. Ilmni mehnatsiz egallab bo‘lmaydi.

• . Bir sostavli gaplar bir bo‘lakdan tuziladi. Gap tarkibida yoki ifodalangan ega yoki kesim o‘zi alohida yoxud o‘z tarkibi (o‘ziga oid so‘zlar) bilan kengayib kela oladi: Tong. Zveno dalaga chiqdi. (O.) Anhor bo‘yi. Tolzor. Bekorchi bir to‘p. (O.) Chekilmasin. Ilmni mehnatsiz egallab bo‘lmaydi.

Bir sostavli gaplar quyidagi tiplarga bo‘linadi:

• Bir sostavli gaplar quyidagi tiplarga bo‘linadi:
• 1) shaxsi noma’lum gaplar,
• 2) shaxsi umumlashgan gaplar,
• 3) shaxssiz gaplar,
• 4) infinitiv gaplar,
• 5) nominativ gaplar,
• ) so‘z-gaplar.

. Shaxsi noma’lum va shaxsi umumlashgan gaplarda kesim (hamda unga oid so‘zlar) mavjud bo‘lib, ega ifodalanmaydi:

• . Shaxsi noma’lum va shaxsi umumlashgan gaplarda kesim (hamda unga oid so‘zlar) mavjud bo‘lib, ega ifodalanmaydi:
• Avtobusga orqa eshikdan kiriladi.(shaxsi umumlashgan);
• Dam olish kuni kutubxonaga borish kerak(shaxsi noma’lum)
• Nominativ va infinitiv gaplarda ega (hamda unga oid so‘zlar) ifodalanib, kesim (hamda uning sostavi) grammatik jihatdan ifodalanmaydi.
• Shaxsi umumlashgan va shaxsi noma’lum gaplarda ega ham ba’zan birinchi, ikkinchi shaxs olmoshlari orqali ifodalanishi mumkin; ammo harakat, gapdan anglashilgan mazmun ifodalangan egalarga emas, umumga oid bo‘ladi. (Hurmat qilsang, hurmat ko’rasan)

So‘z-gaplar bir sostavli gaplarning alohida gruppasini tashkil etadi, ularda grammatik ega ham, kesim ham bo‘lmaydi. Bu xil gaplar kishining turli tuyg‘usi va voqea-hodisaga bo‘lgan munosabatlarini ifodalovchi modal so‘zlardai bo‘ladi.

• So‘z-gaplar bir sostavli gaplarning alohida gruppasini tashkil etadi, ularda grammatik ega ham, kesim ham bo‘lmaydi. Bu xil gaplar kishining turli tuyg‘usi va voqea-hodisaga bo‘lgan munosabatlarini ifodalovchi modal so‘zlardai bo‘ladi.