Tebranma jarayonlar to’g’risida tushuncha, erkin va majburiy tebranishlar

Ko’chish:
Tezlik:
Tezlanish:
Tezlik va tezlanishlarning amplitudalari quyidagichadir:
Tezlik fazasi ko’chish fazasidan ga farq qiladi, Tezlanish fazasi ko’chish fazasidan ga farq qiladi.

m massali tebranayotgan moddiy nuqtaga ta’sir etuvchi kuch


Moddiy nuqtaga ta’sir etuvchi kuch moddiy nuqta ko’chishga proparsianal va ko’chiga teskari tomonga (muvozanat nuqtasiga ) yo’nalgandir. Ya’ni
5. Garmonik tebranayotgan moddiy nuqtanig energiyasi
Kinetik energiya

Potensial energiya

To’la energiya o’zgarmasdan qoladi, vaqt o’tishi bilan faqat kinetik energiya potensial
energiyaga o’tadi va teskari sodir bo’ladi.
6. Garmonik assilyatorlar, prujinali va matematik mayatnik.
Tebranishi quyidagi differensial tenglama bilan ifodalanadigan tizimlar garmonik ossilyatorlar deb ataladi :
Garmonik osilyatorlar : 1. Prujinali mayatnik 2. Matematik mayatnik 3.Fizik mayatnik 4.Elektr tebranish konturi.

Prujinali mayatnik yuqori tarafi qozg`almas etib qotirilgan spiralli prujinaning pastiga inilgan m massali yukchadan iboratdir u F = - kx elestik kuch ta`sirida garmonik tebranma qiladi
Mayatnikning harakat tenglamasi : yoki
Chastota va davr:
Potensial energiyasi:
Ishqalanish kuchi hisobga olingandagi harakat tenglamasi : r-qarshilik koefitsiyenti.
Matematik mayatnik og`irligi hisobga olinmaydigan l uzunlikdagi cho`zilmaydigan ipga osilgan m massali moddiy nuqtadir,u og`irlik kuchi ta`sirida garmonik tebranma harakat qiladi

Qaytaruvchi kuch:

Mayatnikning harakat tenglamasi:
Davr chastota va siklik chastota: va va
7. Fizik mayatnik va elektromagnit tebranishlar konturi uchun Tomson formulasi

Fizik mayatnik deb jism massasi markazidan o`tmaydigan og`irlik kuchi atrofida og`irlik kuchi ta`sirida tebranadigan qattiq jismga aytiladi.

Fizik mayatnik muvozanat holatidan burchakka og`dirilganda unga quydagi qaytaruvchi kuch momenti ta`sir etadi.

Kichik burchak ostida :
Qaytatuvchi kuch ( burchak oshishi yo’nalishiga teskari bo’lgani uchun minus ishora bilan olinadi.)
J-O osilish nuqtasidan o’tgan o’qqa nisbatan mayatnikning inersiya momenti, l-osilish nuqtasi va C mayatnikning massa markazi orasidagi masofa ; -burchakli tezlanish.
Fizik mayatnikning harakat tenglamasi:
Garmonik tebranishlar tenglamasi:
Davr va chastota va siklik chastota: va va
Fizik mayatnikning keltirilgan uzunligi- shu fizik mayatnik tebranish davriga ega bo’lgan matematik mayatnikning uzunligidir.