Tebranma jarayonlar to’g’risida tushuncha, erkin va majburiy tebranishlar

M onoklin tizimi – Brave paralipipedi tog`ri parallipipetdan,uning asosi esa parallelogramdan iborat bo`ladi, Monoklin panjaraning 4 xil parametric bor:
Brave parallipipedi qirralarning bir-biriga teng bo`lmagan a,b,c uzinliklari va ulardan ikkitasi orasidagi burchak
= =90!=
47. Rombik va tetroganal tizim.
R ombik tizimda elementar yacheyka qirralari xar xil uzinlikda bo`lgan tog`ri burchakli parallipiped ko`rinishga ega
a!=b!=c va = = =90

Tetrogonal tizim – Brave parallipipedi asosi kvadrat bo`lgan tog`ri prizmadir. Bu tizimga sodda va xajm boyicha markazlashgan panjaralar kiradi.Tetrogonal panjaraning ikkita parametri bor: kvadrat asosi qirrasining a uzinliki va parallipipedning c balandigi
a=b!=c va = = =90
48. Kubik, geksoganalva trigonal tizim.
K ubik tizim – Bu tizimga uch xil panjara:sodda ,xajm boyicha markazlashgan va yonlari markazlashgan kubik panjaralar kiradi. Yagona fazoviy parameter-Brave kubi qirrasining a uzinligidir
a = b = c va = = =90

G eksogonal tizim- Bu tizimning asosini muntazam olti qirrali prizma tashkil qiladi uning asosiy parametrlari prizma asosi tomoning a uzinligi va prizmaning c balandligidan iborat.
a = b ! = c
= = 90 , = 120

T rigonal tizim – Trigonal tizimda elementar yacheyka barcha qirralari bir xil rombdan iborat bo`lgan romboeder ko`rinishda bo`ladi.
a = b = c
= = < 120 !=90


49. Atomlar orasidagi o’zaro ta’sir energiyasining masofaga bog’liqligi.
Nisbatan katta masofada (Fm) paydo bo`lib,zarrachalar orasidagi masofa qisqarishi bilan tez orta boshlaydi .
Nisbatan kichik masofada itarish kuchi (Fu) paydo bolib,r masofa qisqarishi bilan tortishish kuchiga nisbatan yanada tezroq orta boshlaydi.
Malum bir r = r0 masofada itarish kuchlari tortishish kuchlari bn tenglashadi va natijada natijaviy o`zaro ta`sir kuchi F nolga aylanadi, o`zaro ta`sir energiyasi Uc minimal qiymatga erishadi shu sababli r0 masofaga yaqinlashgan zarrachalar xolati mustaxkam muvozanatdagi xolatga aylanadi zarrachaning bir –biriga nisbatan r0 masofada bn qattiy tartibda joylashishi tog`ri ichki tuzilishi qattiq jism tashkil bo`lishiga olib keladi.