Telekommunikatsiya tarmoqlariga texnik xizmat
Download 6.66 Mb. Pdf ko'rish
|
T
=80,6
0 Ө 1 =81 0 Ө 2 =81 0 3 2 1 3 Ө кр =80,6 0 Ө 1 =81 0 Ө 2 =81 0 3 2 1 30 Ideal xolda yorug‘likning sochilishi va nolinchi dispersiya bo‘lmaganda nur 1 o‘zak bo‘ylab istalgan masofaga tarqalishi mumkin [1]. Nur 1 yo‘naluvchi nur (moda) deyiladi. Nur 2 Ө kr burchak ostida tushib, sinadi va o‘zak-qobiq chegarasi bo‘ylab tarqaladi. Ө<Ө kr ostida tushgan nur 3 sinadi va qobiq chegarasiga tushib, qobiq bo‘ylab tarqalishida so‘nadi yoki qobiqdan tashqariga chiqib ketadi. Ular nurlanuvchi nurlar deyiladi. Burchak aperturasi. Optik tolaga bir emas, bir necha yorug‘lik nurlarining yig‘masi kirish konusini hosil qilib tushadi va faqat kritik burchakdan katta burchak ostida tushgan nurlargina OT o‘zagi bo‘ylab tarqaladi. Nurlarni tola o‘zagiga maksimal tushish konusining yarim burchagiapretura burchagi - a , kirish konusi 2 a esa sonli apretura deyiladi (3.6-rasm). Sonli apertura NA bilan belgilanadi (inglizchadan Numerical Aperture) va o‘zak, qobiq sindirish ko‘rsatkichlari orqali quyidagi munosabatdan aniqlanadi: n n n n NA D 2 ) - ( sin 1 2 2 2 1 а 0 yoki (3.2) ) - ( 2 2 2 1 1 n n k NA 3.6-rasm. Optik tolaning apretura burchagi. Ө а apertura burchagi 2 1 2 1 Ө а 31 (3.2) da adabiyotlarda uchrashi mumkin bo‘lgan, sonli aperturani hisoblashning ikki formulasi berilgan. Ular sonli aperturaga yaqin qiymatlarini beradi. Birinchi formula nazariy, ikkinchisi esa amaliy hisoblashlar uchun ishlatiladi. Bu yerda o‘lchash usullariga bog‘liq holda k=0,98 yoki k=0,94 (EIA-455-29 yoki EIA-455-44 standartlari bo‘yicha mos ravishda). Yuqoridagi 2.9-rasm uchun berilgan n 1 =1,48, n 2 =1,46 qiymatlar uchun, (2.3) formula bo‘yicha sonli apretura qiymatlari: 0,242487 (nazariy) va 0,237637 (k=0,98) va 0,227938 (k=0,94) (amaliy) [1]. Sindirish ko‘rsatkichlarining nisbiy farqi ∆ n quyidagiga teng: D 1 2 1 1 2 2 2 1 2 n n n n n n n ≤ a burchak ostida, ya’ni apretura burchagi doirasida tushgan nurlar (3.6-rasmdagi nur 1 mos keladi) to‘liq ichki qaytib, optik tola o‘zagi bo‘ylab uzatiladi. > a apertura burchagi doirasidan katta burchak ostida tushgan nurlar sinib, o‘zakdan qobiqqa o‘tadi. Bu nurlar qobiq bo‘ylab tarqalib, asta sekin so‘na boshlaydi yoki qobiqdan chiqib ketadi (3.6- rasmdagi mos ravishda nur 2 va 2 1 ). Apertura doirasiga mos keluvchi nurlar yo‘naluvchi (nur 1), aperturadan tashqaridagi nurlar nurlanuvchi (nur 2 va 2 1 ) nurlar deyiladi. Aperturadan tashqaridagi qobiq bo‘ylab tarqaladigan nurlar qobiq bo‘ylab uzatiluvchi nurlar deyiladi [1]. Eng ko‘p tarqalgan optik tolalarning parametrlarini tipik qiymatlari 3.2-jadvalda keltirilgan [15]. 3.2-jadval Download 6.66 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling