Tema-12 Konserva sanaatında isletiletuǵın tetra pak liniyaları. Konserva sanaatında isletiletuǵın cip juwıw dizimi

2. Rеspublikamiz sanoat korxonalaridagi tеtra-pak liniyalari.
Nestlé® Sutim qadog‘ining eng yangi tarixidan qiziqarli tafsilotlar library.ziyonet.uz › book › download


PDFNestlé Uzbekistan islep shıǵaradıǵan ónim — súttiń hámmesi Tetra Pak kompaniyasınıń aseptik qadog'iga jaylanadı. Usı qadaqlaw ideyası jáne onı ámelge asırıw aralıǵinda ótken 24 jıllıq dáwir ishinde sutga konservantlarni qospaslik, onıń jańa, qawipsiz hám paydalı qásiyetlerin saqlap qalıwǵa qaratılǵan jedel jumıslar alıp borildi.Tetra Pak kompaniyasınıń qadog'i tiykarında Shvetsiyalıq Ruben Rausingning miyasiga kelgen injenerlik oylawıbolıp tabıladı. Baslanǵısh kapitaldı jıynaw jumısları 1929 jılda shashılıwshańi ónimler ushın qadaǵalaw óndiriske qánigeliestirilgen kishi «Okerlund hám Rausing» firmasınan baslanadı.



Tetra Classis — tetraedr oramı, yaǵnıy ótken asirde Alyaskadan tap Kamchatkagacha bolǵan aymaqda kópshilikke arnalǵan bolǵan piramidashalar — sutni úzliksiz quyılıwǵa tiykarlanǵan dáslepki qadaqlaw sisteması esaplanadı. Ol polietilen qatlamlı kartondan tayarlanǵan. Tetraedr ideyasınıń danıshpanlıǵı onıń shıǵındısız texnologiyalıq processinde edi. Piramidachalarni transportirovka etiw júdá qolay edi, olar kem jaydı iyelegen halda, bir-birinń arasıǵa kirip turardı. Eń tiykarǵısı bolsa, quyılıw waqtıda ónim óziniń tazalıǵını saqlap qaldı. Tuwrı, geyde piramidashalar menen qápelimde jaǵdaylar júzege keldi .Aseptik oram 1961 jılda payda boldı. Sırtqı tárepden tap sonday tartpa, lekin qaǵaz hám polietilen qatlamlarına zer qaǵaz da qosılǵan. Áne sol qatlam sharapatı menen jarıqlıq nurları oramnıń ishine kirmay qoydı. Eger ultrapasterizatsiyalangan sutni sonday qutiga quysangiz, ol uzaq waqıt jaqsı saqlanadı, vitaminlari joǵalıp ketpeydi, onı jabıq oramında, hátte úy temperaturasıda da saqlaw múmkin.
Kóp qatlamlı oram -Áyyemgi Egipette ónimlerdi bekkem jabılǵan ılaydan islengen ıdıs ıdıslarda saqlawǵan, Al Aziyada bolsa onıń ushın kóp qatlamlı ılaydan islengen ıdıs gúzeler xumlar oylap tabılǵan, olardıń siri ele tabılǵanı joq.
Nestlé Uzbekistan kompaniyası paydalanatuǵın sút ushın zamanagóy qadaqlaw sırtqı tárepden suw ótkermeytuǵın plyonka menen qorǵawlanǵan kartondan hámde ishki bir neshe qatlamlı azıq-awqat polietileni (polipropileni) hám azıqlıq zer qaǵazınan ibarat. Oramnıń barlıq qatlamları azıq-awqat sanaatıda paydalanıw ushın ruxsat etilgen bolıp, júdá qattı muwapıqlıq qadaǵalawıdan ótkeriledi. Polipropilen sutning kartonga tiyiwinen qorǵaw etedi hám oǵan kereklicha bekkemlik baǵıshlaydı. Zer qaǵaz vitaminlarni úzindileytuǵın jaqtılıqnı ótkermeydi.

Barinen burın, qadaqlaw qáliplestiriwden aldın, rulondan olinayotgan materiallar konveyerda sterillash ushın vodorod qıshqılanıwınan ótkeriledi, qıshqılanıw qaldıqları ultrafioletoviy lampa astında joq etiledi, yaǵnıy kislorod hám vodorodqa úzindilenedi.
Keyin qutilar avtomat tárzde qáliplestiredi hám arnawlı toldırgichlarda hawasız qadaqlanadı. Qutı iyis hám hawanı ótkermeydi. Ol Tetra Brik Aseptik dep ataladı hám sutni konservantlarsiz hám tómen temperatura rejimisiz bes ayga shekem jabıq jaǵdayda saqlaydı. Sonıń menen birge, usı qadaǵalaw, biziń ıqlım sharayatında suttiń jolda buzilib qalıwıdan qorıqpay, onı Respublikanıń eń uzaq múyeshlerine shekem transportirovka etiw imkaniyatın da beredi.