Tema. Mashina mexanizmler teoriyasι pa`nine kirispe
Download 0.88 Mb. Pdf ko'rish
|
Mashina mexanizmler teoriyasi
|
Mexanizmlerdi ku`shler ta`sirinde esaplaw.
Kinimatikalιq juplardag`ι ku`shlerdi anιqlaw Usιllarι. 1.Mexanizmdi ku`shler ta`sirinde esaplaw kinematkalιq juplardag`ι tayanιsh ku`shlerin, sonday-aq, belgisiz sιrtqι ku`sh yamasa momentlerdi anιqlawdan ibarat. Ku`shler ta`sirinde esaplawdι kinematikalιq juplardag`ι su`ykelisti esapqa alιp yamasa esapqa almastan orιnlaw mu`mkin. Ku`shler ta`sirinde esaplaw mexanizm detallarιn bekkemlew sha`rtine qarap esaplawda ha`m mexanikalιq paydalι jumιs koeffitsientin anιqlaw ushιn za`ru`r. Mexanikalιq paydalι jumιs koeffitsientin anιqlaw maqsetinde mexanizmdi ku`shler ta`sirinde esaplaw ushιn, a`dette, kinematikalιq juplardag`ι su`ykelisti itibarg`a alιw za`ru`r. A`dette, mexanizm detallarιn bekkemlikke esaplawda kinematikalιq juplardag`ι ku`shler ma`nislerinin` tsikl dawamιndag`ι o`zgeriwin biliw kerek. Kurs jumιsιnda bolsa en` PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com 40 u`lken ma`nislerge iye bolg`an sιrtqιku`shler ta`sirindegi mexanizmnin` bir yamasaeki jag`dayι ku`shler ta`sirinde esaplanadι. Ku`shler ta`sirinde esaplaw ushιn to`mendegiler berilgen boladι. 1.Mexanizm zvenolarιnιn` uzιnlιq o`lshemleri, bas zveno koordinatasι. 2.Barlιq tsikl dawamιnda mexanizmge ta`sir etiwshi sιrtqι ku`shtin` o`zgeriw diagrammasι. 3.Zveno awιrlιqlarι. 4.Awιrlιq orayιna salιstιrg`anda alιng`an zvenolardιn` inerttsiya momentleri. 5.Keltiriwshi zvenosιnιn` ha`reket nιzamι. 2.Zvenolardιn` bir-birine ta`sir ku`shleri eki ideksli R 8k ha`ribi menen belgilenedi. Indekstegi birinshi san usι zvenog`a ku`sh penen ta`sir etiwshi basqa zvenonιn` ta`rtip nomerin ko`rsetedi, ma`selen R 12 1-zvenonιn` 2-zvenog`a ta`sir ku`shi. Ku`shler ta`sirinde esaplaw N`yuton nιzamιna tiykarlang`an Dalamber printspin qollanιw na`tiyjesinde a`melge asιrιladι. Dalamber printspine go`re mexanizmge ta`sir etiwshi barlιq ku`shler qatarιnda zvenolardιn` tezleniwleri ta`sirinde payda bolιwshι inerttsiya ku`shleri de esapqa alιnsa, mexanizmdi ten` salmaqlιq jag`dayιnda dep qaraw mu`mkin. Bunda mexanizmge ta`sir etiwshi belgisiz ku`shlerdi-reaktsiya ku`shlerin anιqlaw ushιn statika qag`ιydasιn qollanιw mu`mkin boladι. Bunday usιl menen ma`sele sheshiwde jalg`ιz zveno yamasa zvenolardιn` Assur toparlarι bo`lek ajιratιlιp alιnadι. Ha`r bir zvenog`a ta`sir etiwshi sιrtqι ku`sh ha`m momentler, awιrlιq ku`shleri ha`m onιn` momentleri qoyιladι. Sonday-aq topardan ajιralιp qalg`an baylanιslar ornιna sιrtqι reaktsiya ku`shleri qoyιladι. Son`ιnan sistemanιn` dinamikalιq ten`salmaqlιq sha`rtine go`ri Dalamber printspi a`melge asιrιlιp, ten`salmaqlιq ten`lemesi jazιladι. Ten`salmaqlιq ten`lemesinin` sha`rtine qaray sistemag`a ta`sir etiwshi barlιq ku`shlerdin` bas vektorι yamasa barlιq momentlerinin` bas momenti ma`nisi nol`ge ten` bolιw za`ru`r. Sonι este tutιw kerek, momentler ten`lemesinde olardιn` belgileri esapqa alιnadι. Ku`sh ha`m momentler ta`sirindegi ayrιqsha zveno ushιn ku`sh ko`p mu`yeshligin qurιw usιlι menen kinematikalιq juplardag`ι reaktsiya ku`shlerin anιqlawda ten`leme quramιna kiriwshi belgisiz ku`shlerdin` ta`sir sιzιg`ι belgili bolsa, olardιn` sanι ekiden aspawι sha`rt. Eger reaktsiya ku`shinin` ta`sir sιzιg`ι aldιnan anιqlanbag`an bolsa, ten`lemedegi belgisizler sanι birewden aspawι za`ru`r. Sol sebepli ten`leme quramιnda eki belgisiz ku`sh bolsa, olardι zvenog`a paralel` bag`ιtlang`an normal` ha`m og`an perpendikulyar bolg`an tangentsiyal payda etiwshilerge ajιratιp alιnadι ha`m tangentsial payda etiwshi ku`shtin` ma`nisi ha`m de qaysι ta`repke bag`g`ιtlang`anlιg`ι momentler ten`lemesinen paydalanιp anιqlanadι. Bul jag`day tekseriliw za`ru`r bolg`an zvenog`a ta`sir etiwshi reaktsiya ku`shlerin anιqlaw ushιn og`an baylanιsqan bolsa zvenonιn` ten` salmaqlιq sha`rtinen de paydananιwg`a alιp keledi. Sol sebepli mexanizmdi ku`shler ta`sirinde tekseriwde mexanizmler Assur toparlarιna ajιratιlιp tekseriliwi ju`da` qolay. Sebebi, ten`lemede ko`rsetilgen belgisiz ku`shler payda etiwshilerge ajιratιlg`anda olardιn` tangentsial payda etiwshileri usι topardag`ι zvenonιn` ten`salmaqlιq sha`rtinen anιqlanadι. Tema. Mexanizmlerdi ten`lestiriw. Joba. 1. Ten`lestiriwler haqqιnda ulιwma tu`sinikler. 2. Aylanbalι deneni ten`lestiriw. PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com 41 3. Ten`lestirilmegen massalarιnιn` ornalasιwι belgili rotordι statikalιq ha`m dinamikalιq ten`lestiriw. Download 0.88 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|