Tema. Mashina mexanizmler teoriyasι pa`nine kirispe

Mashina mexanizmler teoriyasι pa`ninin` tiykarg`ι tu`sinikleri ha`m
anιqlamalarι. 
Mexanizmlerdin` quramιna kiretug`ιn bir yamasa bir neshe o`z-ara qatan` qosιlg`an
qattι denelerdi (detallardι) zveno dep ataydι. Mιsalι, bir zveno-shatun o`z-ara
qozg`almaytug`ιn bir neshe detaldan quraladι. 
Qozg`almaytug`ιn zveno yamasa qozg`almaydι dep esaplanatug`ιn zveno tirewish 
(stoyka) dep ataladι. O`z-ara salιstιrmalι qozg`alιsta bolatug`ιn eki zvenonιn` qosιndιsι
kinimatikalιq jup dep ataladι. Kinematikalιq jup jasap ekinshi bir zveno menen
baylanιsatug`ιn zveno betleri, tochkalarι, sιzιqlarι zveno kinematikalιq jup elementleri dep
ataladι. 
Zvenolarι o`z-ara betlikler arqalι baylanιsatug`ιn kinimatikalιq jup to`mengi jup dep
ataladι. Al zvenolarι tek sιzιq yamasa tochka arqalι baylanιsatug`ιn kinematikalιq jup joqarι
jup dep ataladι. O`z-ara kinematikalιq jup jasap baylanιsqan zvenolar jιyιndιsι
kinematikalιq shιnjιrdι quraydι. Bir yamasa bir neshi zvenolardιn` berilgen qozg`alιs
nιzamιna qaraslι qalg`an barlιq zvenolarιbir ma`nili anιqlanatug`ιn qozg`alιs jasaytug`ιn
kinimatikalιq shιnjιr mexanizmi bolιp tabιladι. 
Zvenolar tochkalarιnιn` traektoriyalarι bir yamasa bir neshe parallel` tegislikte
ornalasqan mexanizm jayιq mexanizm dep zvenolar tochkalarιnιn` traektoriyalarι o`z-ara
paralel` tegislikte ornalaspaytug`ιn mexanizm ken`islik mexanizmi dep, al zvenolar
tochkalarιnιn` traektoriyalarι kontsertli sferalarda ornalasan ken`islik mezanizmi sferalιq
mexanizm dep ataladι. Zvenolarι o`z-ara tek g`ana to`mengi juptι quraytug`ιn mexanizm
rιchaklι mexanizm bolιp tabιladι. 
Zvenolarι tek g`ana aylanbalι jup jasaytug`ιn rιchaklι mexanizm sharnirli mexanizm
delinedi. Zvenolarι tek ilgerleieli jup jasaytug`ιn jιljιmalι mexanizm dep, al vintli
kinematikalιq jup jasaytug`ιn zenolar quramιna kiretug`ιn mexanizm vintli mexanizm dep
ataladι. 
Zvenolarι o`z-ara aylanbalι ha`m ilgerlemeli friktsiyalι jup jasaytug`ιn mexanizm
friktsiyalι mexanizm dep ataladι. Qozg`almaytug`ιn ko`sher arqalι tolιq aylanιs jasaytug`ιn
rιchaklι mexanizm zvenosι krivoship dep ataladι. 
Tirewish penen o`z-ara kinematikalιq jup jasaytug`ιn rιchaklι mexanizm zvenosι
polzun dep ataladι. Quramιna tisli zvenolar kiretug`ιn mkxanizm tisli mexanizm dep
ataladι. Qozg`alιs nιzamι berilgen mexanizm zvenolarι jetekshi zvenolar dep, al
mexanizmnin` basqa qozg`almalι zvenolarι jeteleniwshi zvenolar dep ataladι.