Tema. Mashina mexanizmler teoriyasι pa`nine kirispe

dx/dz=0 , dy/dt=0, dz/dt=0,
dy
y
/dt=0 
 
 
PDF created with pdfFactory Pro trial version 
www.pdffactory.com

---

5 
5. Joqarιda ko`rsetilgen shar tesikshe
uzιnlιg`ιn sharnir diametrine deyin qιsqartsaq, 5-
klasslι kinematikalιq jup (7-su`wret) alamιz. Bunda
kinematikalιq jup zvenolardιn` o`z-ara salιstιrmalι
qozg`alιsιna 5 baylanιs jasaydι, olar to`mendegi
ten`lemeler menen jazιladιU` 
 
dx/dt=0 , dy/dt=0, dz/dt=0, dy
y
/dt=0, 
dy
z
/dt=0 
Kinematikalιq shιnjιrlar ha`m olardιn`
ulιwma tu`rleri. Strukturalιq formulasι. 
Joqarιda ko`rsetilgenindey kinematikalιq
shιnjιr dep, o`z-ara kinematikalιq jup jasaytug`ιn zvenolardιn` baylanιsqan sistemasιna
aytιladι. 
8-su`wrette o`z-ara A ha`m V kinematikalιq juplar jasap qosιlg`an 1,2,3
zvenolardan quralg`an kinematikalιqshιnjιr ko`rsetilgen. 
Eger shιnjιrdag`ι ha`r zveno ekiden artιq kinematikalιq juplar quramιna iye bolmasa, 
onda kinematikalιq shιnjιr a`piwayι shιnjιr dep, al eger sol shιnjιrda keminde bir zveno
ekiden artιq kinematikalιq juplar quramιna iye bolsa, onda ol shιnjιr quramalι shιnjιr dep
ataladι. Mιsalι, 9-su`wrette ko`rsetilgen quramalι kinematikalιq shιnjιrdιn` 3-zvenosι
u`sh kinematikalιq jupqa (V,S ha`m D) iye. 
Kinematikalιq shιnjιrlar tuyιqlang`an ha`m tuyιqlanbag`an bolιp ekige bo`linedi. Eger
kinematikalιq shιnjιrdιn` ha`r zvenosι kem degende eki kinematikalιq jup iye bolsa, onda
bunday shιnjιr tuyιqlang`an, al shιnjιrdιn` bir g`ana kinematikalιq jupqa iye bolg`an
zvenosι bolsa (8,9-su`wret), onda bunday kinematikalιq shιnjιr tuyιqlanbag`an bolιp
esaplanadι. Kinematikalιq shιnjιrdιn` strukturalιq formulasι, onιn` erkinlik da`rejesinin` sanι, 
shιnjιrdιn` qozg`almalι zvenolardιn` ha`m ha`r qιylι klasslι kinematikalιq juplardιn` sanlarι
arqalι anιqlanadι. 
Kinematikalιq shιnjιrdιn` zvenolarι quramιna kiretug`ιn I, II, III, IV, V klasslι juplar
sanιn r
q 
r
w 
,r
e 
,r
r
,p
t
arqalι belgileymiz. 
Kinematikalιq shιnjιrdιn` qozg`almalι zvenolarιnιn` sanιn p ge ten` dep alsaq olardιn`
ken`isliktegi erkinlik da`rejesinin` ulιwma sanιn 6n ge ten` bolatug`ιnlιg`ι belgili. 
Zvenolardιn` kinematikalιq juplarg`a qosιw, zvenolardιn` o`z-ara salιstιrmalι
qozg`alιsιna tιyιm saladι da, k klasslι p
k
juplar sanι kp
k 
sanlι baylanιslar jasaydι. Ulιwma
jag`dayda bunday kinematikalιq shιnjιrdιn` erkinlik da`rejesinin` sanι to`mendegige ten`
boladι: 

ω
=yn-tp