Тема. Psixologiyada biliw processleri joba

Seziwdiń túrleri
Psixologiyada úsh úlken toparģa ajıratılģan seziw túrleri bar:
1.eksteroreceptiv - sırtqı álemdegi nárse hám hádiyselerdiń túrli xarakteristikası haqqında signal beriwshi seziwler: kóriw seziwi, esitiw seziwi, iyis biliw seziwi, dám biliw seziwi, teri seziwi. (Sırtqı seziwler haqqında dáslepki maģlıwmatlar grek alımı Aristotel tárepinen (384-322jj) kóriw, esitiw, iyis, maza, dám túrlerine ajıratılģan eken).
2. prorioreceptiv - deneniń túrli bólimlerindegi jaģdaylardan hám olardıń háreketlerinen derek beriwshi seziwler: muskul-háreketlerin seziwi (kinestetik-grekshe, háreket seziwleri yaģnıy gewdemizdiń keńisliktegi jaģdayı, ayırım organlardıń háreketleriniń sáwlelendiriwshi seziw túrleri) statikalıq seziwler.
3.interoreceptiv – deneniń ishki aģzalarınan derek beriwshi receptorlar bolıp bólinedi: organikalıq seziwler.
Seziw túrleri
1. Kóriw seziwi – insan tárepinen reńlerdi hám jaqtılıqtı kóriw seziwleri arqalı kóremiz, olar xromatikalıq hám axromatikalıq túrlerge bólinedi.
2. Esitiw seziwi – Esitiwdiń adam ushın úlken áhmiyeti bar, sebebi kishi gódeklik dáwirden baslap-aq qulaģı esitpeytuģın bolıp tuwılģan adam, sóz aytıw, sóylew uqıplılıģın joytıp qoyadı. Esitiwdiń ámelge asıwında tiykarınan sırtqı, orta hám ishki qulaqlar bolıp, ayırılıp turadı. Miynette hám sociallıq miynette adamlar tek bir-biri menen baylanısı, qarım-qatnasın támiynlep beretuģın awızeki sóylewdi adam esitiw aģzası járdeminde qabıl etedi.
3. Iyis seziwleri
Iyis biliw seziwlerine iyislerdi seziw kiredi. Iyisler kóp hám hártúrli boladı. Iyislerdi klassifikaciyalawdıń belgisi, ólshemi joq.
4. Dám seziwi - Dám seziwi tiykarınan tórtke bólinedi: mazalı, túrshik, duzlı, ashshı dámlerdi seziw. Dám biliw receptorları tildiń silekey perdesinde dám biliw sorıģıshlarında jaylasqan bolıp, ol dám biliw búrtiklerinde toplanģan.
5. Teri seziwleri - Teride awırıwdı seziw, temperaturanı seziwshi, tiyip seziwshi (taktlik)hám basımdı seziwshi receptorları bar.