Termiz davlat universiteti «gaz kimyosi» fanidan

Glikolni regeneratsiyalash sharoiti
Gazlarni quritish jarayoniga suv bilan to ‘yintirilgan yutuvchi eritmani chuqur regeneratsiya qilish amaliy ta‘sir ko ‘rsatadi (1.14-jadval). Regeneratsiyalangan eritmalarni tarkibida atmosfera bosimidan kichik farq qiladigan bosimda desorbsiya 96-97,5% ga teng qo ‘llaniladi.
-jadval. Gazlarni quritish jarayonida regeneratsiyaning ko‘satkichlari.

Ko ‘rsatgich	DEG	TEG	Tetraeti- lenglikol
Harorat, °C: 101 kPa bosimda qaynashi Yoyilishni boshlanishi regeneratsiyasi Shudring nuqtasini eng katta depressiyasi, C°	245 164' 149-163 56	235 206 178-196 69	314 238 204-224
DEG uchun regeneratsiya harorati 174 °C da ruxsat beriladi, va TEG uchun 210 °Cda ruxsat beriladi, bu haroratlarda yoyilish katta emas [17].

Ko ‘proq konsentratsiyalangan glikolli eritmani olishda vakuum ostida regeneratsiyani olib borish, gazni purkashni uzatish (tozalangan va quritilgan tabiiy gazni yoki har qanday inert gazni, masalan, azotni va boshqa) yoki azeotropli quvishdan foydalanish. Glikolni regeneratsiyalash harorati va shudring nuqtasini mumkin bo ‘lgan depressiyasi.

Vakuum ostida glikolni regeneratsiyalashda 0,06-0,08 MPa qiymatdagi qoldiq bosimdan foydalaniladi. Bunday holatda DEGni regeneratsiyasi 120-150°S harorat ostida regeneralgan eritmaning massali ulushiga erishadi ya‘ni 98,5-99,3%, TEG 204°Cda regenratsiyalanganda - 99,5%ga erishadi. Bunday holatda shudring nuqtasining depressiyasi 50-70°S da erishadi. Uzatiladigan gazni purkash natijasida suv bug‗larining parsial bosimi pasayadi va glikolni olishni massali ulushi 99,8% ga ta‘minlanadi. Gazni bug‗lantirish sarfi 10-60 m /m glikolni tashkil qiladi.
Shunday qilib, TEG juda yuqori yoyilish haroratiga ega, uni atmosfera bosimi ostida DEGga nisbatan qizdirish mumkin, harorat va konsentratsiyalangan eritmani olish mumkin, ya‘ni, eng yaxshi shudring nuqtasining depressiyasi ta‘minlanadi.
Regeneratsiya chuqurligini oshirish uchun azeotropli haydashni qo ‘llash mumkin ya‘ni, past qaynovchi modda kirgiziladi, suv bilan azeotropli aralashmani hosil qiladi: benzol, toluol, ksilol va boshqalar. Ularni massasiga nisbatan 10%dan katta bo ‘lmagan miqdorda teshilgan quvur orqali glikol eritmasining qaynoq ko ‘rsatgichini ostiga kiritiladi. Hosil bo ‘lgan azeotropning qaynash harorati qaynoq suvning haroratidan past, bunda regeneratsiyalangan glikolning massali ulushini 99,9 % gacha olib chiqadi va quritigan gazning shudring nuqtasi minus 75°S ga erishadi.