Termiz davlat universiteti xorijiy filologiya fakulteti filologiya va tillarni o

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
TERMIZ DAVLAT UNIVERSITETI
XORIJIY FILOLOGIYA FAKULTETI
FILOLOGIYA VA TILLARNI O’QITISH
(INGLIZ TILI) YO’NALISHI
1-BOSQICH 103-GURUH TALABASI
FAYZULLAYEVA SABRINANING
ADABIYOTSHUNOSLIK
FANIDAN TAYYORLAGAN
TAQDIMOT ISHI

JAHON SHE’RIY JANRLARI

Kirish

Dramaturg asarda jonlantirmoqchi bo`lgan hayotning matеrialining barcha unsurlarini ham sahnada qayta yaratish imkoniyati mavjud emas. Shunga ko`ra, dramatik asar avvalboshdanoq "shartlilik" kasb etadi. Ya'ni, muallif mavjud ijro imkoniyatlaridan foydalanib, ayrim ishoralar orqali tomoshabin (o`quvchi) tasavvurida ko`p narsalarni uyg`otishi, bеvosita sahnada jonlantirilishi mumkin bo`lmagan voqеalarni shartli ravishda to`ldirishi zarur bo`ladi.dramatik turning o`ziga xos xusus iyatlaridan biri uning sahnada ijro qilinishidir. Dramatik asar sahnada qo `yilmas ekan, tomoshabin aktyorning harakat va holatini kuzatib, so`zlarini tinglamas ekan, haqiqiy badiiy asar darajasiga ko`tarila olmaydi. Binobarin , drama o`zining matni bilan so`z san`atiga mansub bo`lsa, sahnada ijro etilishi jihatidan teatr san`atiga doxildir. Shu bois ham bu turdagi asarlarni o`rgati sh, tahlil qilish jaryoni bir qancha murakkabliklarni keltirib chiqaradi. Bunday asarlarda muallif nutqining bo`lmasligi adabiyot o`qituvchisining ishini yanada og`irlashtiradi. Shu bilan birga bu turdagi asarlarni o`rganishda ifodali o`qi shning o`rni alohida bo`lib, ohang, pauza, ovozning baland-pastligi ham muhim ah amiyat kasb etadi.

Dramaning o`ziga xos xususiyatlaridan biri shuki, u nda badiiy hodisa hayot hodisasiga aylanadi, tinglovchining yoki tomo shabinning hissiyotlariga to`g`ridan-to`g`ri ta`sir qiladi. Shu bois ham bu t urni adabiyotning gultoji desak, yanglishmagan bo`lamiz. Adabiyotning boshqa turlaridan qator o`ziga xoslik lari bilan farqlanuvchi bunday asarlarni maktab tizimida o`rganish o`qituvc hidan ham, o`z navbatida o`quvchilardan ham izlanuvchanlikni, mas`uliyat bil an yondashishni talab qiladi. Shu sababli ham dramatik asarlarni o`qitish har doim ham metodika aniningf dolzarb muammosi bo`lib kelgan, desak yang lishmagan bo`lamiz. Bu kurs ishimizni,adabiyotshunoslikka oid boʻlgan adabiyotlardan, xususan, D.Quronov, T.Boboyevning ma'lumotlariga tayangan holda tayyorladik. Kurs ishida drama va uning janrlari haqida maʼlumotlarni va ularning hayotimizdagi oʻrni va ahamiyati haqida soʻz boradi.