Test javoblar guruh

Geterosiklik birikmalar. Bu sinfga molekulasida ugle- roddan boshqa element atomlari (geteroatom) ham bo'ladigan halqasimon birikmalar kiradi. Odatda, geteroatom rolini azot, oltingugurt va kislorod bajaradi:

I
Organik birikmalarning ко'rib chiqilgan klassifikatsiyasini qisqacha sxema holida tasvirlash mumkin:

Organik birikmalarning molekuladagi funksional gruppalar bo‘yicha klassifikatsiyasi. Organik birikmalarning kimyoviy xususiyatlari ulaming tarkibiga kiruvchi atomlardan tashkil lopgan gruppalaming xususiyatlariga bogiiq. Molekuladagi bu gruppalar funksional gruppalar deb ataladi. Masalan, molekulada gidroksil — „ОН" funksional gruppa bo'lsa — modda spirt, karboksil — „СООН" funksional gruppa bo‘lsa - modda kislota, ainin - „Nil,” funksional gruppa bo'lsa — modda asos xususiyatiga ega bo'ladi va hokazo. Funksional gruppa, odatda, moddaning kimyoviy xossasini belgilaydi.

Yuqoridagi uchta asosiy gruppa (alifatik, karbosikltk. geterosiklik) birikmalarning bitta yoki bir necha vodorod atomi tegishli funksional gruppaga almashinishi natijasida yangi sinf birikmalari olinadi. Shunga ko'ra, organik bulknubu quytdagt Mnflarga bolinadf
1Ugkrvodorodlar.
2Galogenli hosilalar — uglevodorodlardagi bir yoki bir necha vodorod atomlarining galogcnga almashinishidan hosil bo'lgan birikmalar.
3Spirt lar — molekulasida gidroksil gruppa bo'ladigan birikmalar.
4Oddiy efiriar — molekulasida ikkita uglevodorod radikali kislorod orqali biriashgan moddalar.
5Aldegid va ketonlar — molekulasida karbonil (C=0) gruppasi bor moddalar. Bular orasidagi farq shundaki. aldegidlarcu kaibonildagi uglerod atomi bir bog‘i vodorod bilan. ikkinchisi uglevodorod radikali bilan, ketonlarda esa kaibonildagi uglerod atomining ikkala bogi ham uglevodorod radikali bilan bog'langan.
6Karbon kislotaiar — molekulalarida karboksil gruppasi (-COOH) bor birikmalar.
7Fenollar —*• aromatik halqali gidroksil gruppasi bo'ladigan birikmalar.
8Funksional gruppasida azot atomi bor hosilalar, Ularga biiiamchi, ikkilamchi va uchlamchi aminlar, nitrillar, nitro- birikmalar, aminokisiotalar, azobirikmalar va diazobirikmalar kiradi.
KISLORODLI ORGANIK BIRIKMALARNING SINFLANISHI. SPITRLARNING TUZILISHI VA IZOMERIYASI, XOSSALARI, METANOL VA ETANOL. KO’P ATOMLI SPIRTLAR. FENOL VA UNING GOMOLOGIK QATORI. TUZILISHI VA XOSSALARI, OLINISHI, ISHLATILISHI.


REJA:

1. Kislorodli organik birikmalarning sinflanishi

2.To’yingan organik spirtlar, tuzilishi va izomeriyasi.
3. To’yingan spirtlarning xossalari. Metanol va etanol ularning olinishi va ishlatilishi.
4. Ko’p atomli spirtlar etilenglikol va gletsiren xossalari
5. Fenollar, tuzilishi va xossalari, olinishi , ishlatilishi.