Texnik ijodkorlik

Xususiy xarakterdagi ijodiy topshiriqlar (masalan, ob'yekt) o'lchamlarini orttirish 
yoki kamaytirish, buyumning detallari, uzeli yoki tarkibiy qismini pishiqrog'i bilan almashtirish 
orqali buyumni o'zgartirish (yaxshilash), tayyor ob'yektni tashqi qiyofasini yaxshilash va x.k. 
O'quvchilarni tayyorlamayotgan texnik ob'yektni g'oyasi va konstruktiv ishlashi asoslash bilan 
bog'liq ijodiy jarayonga jalb etishda yordam beradi. Bunday topshiriqlar ob'yektni tayyorlash 
bosqichida ham berilishi mumkin. 
Xayoliy eksperiment - yuqori sinf o'quvchilarida tadqiqotchilik qobiliyatini 
shakillantirishning eng samarali metodlaridan biri. Amalda xayoliy eksperiment ikki turi 
qo'llanadi: birinchisi real eskperiment o'tkazish uchun amalga oshiriladigan tayyorgarlik ishining 
bir qismi, ikkinchisi xayotda amalga oshirib bo'lmaydigan, ideallashgan eksperimentni tashkil 
s
 
/ 
O'quvchilar texnik ijodkorligi jarayoni
Buyumlarni konstruktsiyalash 
(modellashtirish), 
Manipulyator 
konstruktsiyalash 
Ma'lumotlari qisqartirilgan 
texnik xujjatlarni qullash 
Ijodiy masalalarni xal 
qilish 
Ilgari tayyorlangan 
konstruktsiyalarni o'zgartirib, 
ishlarni qayta bajarish 
1
Ijodiy topshiriqlarni 
bajarish 
Texnik vositalardan 
foydalanib kamchiliklarni 
topish, tuzatish kabilar 
Xayoliy 
eksperiment 

---

55 
qilish va o'tkazishdan iboratdir. Xayoliy eksperimentning birinchi turi ma'lum darajada 
masalalarni real tiklamay hal qilishning turli yo'llarini fikran izlashdan iborat bulib, alohida 
ahamiyatga ega. Xayoliy eksperiment jiddiy tasavvurni va evristik tafakkurni o'stirish uchun ham 
muhimdir. O'quvchi fazoviy obrazlar bilan ishlaydi, u yoki bu ob'ektni fikran turli xolatda qo'yib 
ko'riladi. Xuddi oddiy tajribadagi singari mazkur predment yoki hodisaning eng muhim yoki biror 
qiziqarli xususiyatlarni namoyon bo'ladigan vaziyatlarini tanlaydi. Xayoliy eksperementdan 
tegishli sharoitlarda qurilmalarning turli xil sxemalari ishini analiz qilishda, buzilgandik 
sabablarini aniqlash, ularni bartaraf qilish usullarini topish va shu kabilarda muvoffaqiyatli 
foydalaniladi.